“7 kỳ quan thành phố tương lai”: Khi thế giới vẽ lại bản đồ đô thị – và cơ hội cho Việt Nam

7 kỳ quan thành phố tương lai – bức tranh về khát vọng toàn cầu

“7 Wonders of Future Cities” (Bảy kỳ quan thành phố tương lai) là sáng kiến quy mô toàn cầu do Future City Alliance và nhiều tổ chức quốc tế khởi xướng, nhằm tôn vinh những đô thị tiên phong về công nghệ, phát triển bền vững, môi trường sống và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Đây là lần đầu tiên thế giới tổ chức một chương trình bình chọn quy mô như vậy, với sự tham gia của các chuyên gia quy hoạch, nhà khoa học, kiến trúc sư và hàng triệu người dân toàn cầu.

Khác với các bảng xếp hạng truyền thống về “thành phố đáng sống” hay “thành phố thông minh”, chương trình này tập trung vào yếu tố tầm nhìn dài hạn – nơi đô thị không chỉ hiện đại, mà còn phản ánh khả năng con người kiến tạo tương lai. Các tiêu chí chấm điểm gồm: ứng dụng công nghệ xanh, tính kết nối xã hội, quy hoạch bền vững, quản trị đô thị thông minh, và đóng góp cho cộng đồng toàn cầu.

Trong danh sách đề cử sơ bộ, có thể thấy sự hiện diện của nhiều biểu tượng đương đại của nhân loại: Dubai với thành phố sa mạc vận hành bằng năng lượng mặt trời; Singapore – trung tâm quản trị đô thị thông minh hàng đầu châu Á; Tokyo – nơi công nghệ và văn hóa truyền thống giao hòa; hay Copenhagen – hình mẫu xanh hóa toàn diện châu Âu. Ngoài ra, những tên tuổi mới nổi như Riyadh (Saudi Arabia) với dự án NEOM, hoặc Seoul với mô hình thành phố AI-first cũng tạo ấn tượng mạnh.

Các chuyên gia quốc tế nhận định rằng chương trình này không chỉ mang tính biểu tượng mà còn là “bản đồ tương lai” – giúp các quốc gia nhìn lại mô hình phát triển đô thị của mình. Nó phản ánh xu hướng chuyển dịch từ tăng trưởng số sang phát triển giá trị sống, từ hạ tầng vật chất sang hạ tầng trí tuệ và cảm xúc – nơi con người là trung tâm của mọi thiết kế.

Việt Nam và hành trình khẳng định vị thế trên bản đồ đô thị tương lai

Trong bức tranh toàn cầu ấy, Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng mới của Đông Nam Á. Những năm gần đây, tốc độ đô thị hóa của Việt Nam đạt trên 40%, nhưng quan trọng hơn, đó là sự chuyển dịch từ “xây dựng để mở rộng” sang “xây dựng để sống tốt hơn”.

Các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng hay Hải Phòng đang bước vào giai đoạn tái thiết quy hoạch, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số trong quản trị, giao thông thông minh, xử lý rác thải, năng lượng tái tạo và không gian xanh. Hệ thống trung tâm điều hành đô thị thông minh đang được triển khai ở nhiều địa phương, giúp tăng hiệu quả quản lý, giảm ô nhiễm, tối ưu năng lượng và cải thiện chất lượng sống của người dân.

Chiến lược phát triển đô thị thông minh quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045 được xem là nền tảng quan trọng, đặt mục tiêu hình thành mạng lưới đô thị có tính kết nối cao, dựa trên dữ liệu mở và công nghệ trí tuệ nhân tạo. Các thành phố đang dần thử nghiệm và triển khai những mô hình như giao thông xanh, thanh toán số, quy hoạch dựa trên dữ liệu dân cư và cảm biến môi trường – những yếu tố cấu thành nên “kỳ quan đô thị” trong tương lai.

Một lợi thế khác của Việt Nam là dân số trẻ và năng động, cùng với tốc độ chuyển đổi số nhanh hàng đầu khu vực. Thế hệ trẻ Việt Nam đang định hình những xu hướng sống mới – coi trọng sự bền vững, sáng tạo và kết nối toàn cầu. Đây chính là lực lượng nòng cốt để xây dựng những đô thị mang bản sắc Việt nhưng vẫn hòa nhịp cùng thế giới.

Bên cạnh đó, Việt Nam đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ trong phát triển hạ tầng chiến lược – từ mạng lưới đường cao tốc, metro đến các khu công nghệ cao và trung tâm tài chính quốc tế. Khi những nền tảng này được hoàn thiện, các đô thị Việt Nam có thể trở thành “cực phát triển mới” của khu vực, nơi công nghệ, văn hóa và con người cùng hội tụ để tạo nên giá trị sống hiện đại.

Nhiều chuyên gia cho rằng Việt Nam có thể trở thành “kỳ quan của sự thích ứng” – biểu tượng cho tinh thần chuyển đổi từ một quốc gia đang phát triển sang quốc gia kiến tạo tương lai. Với khả năng tận dụng công nghệ, năng lượng tái tạo, cùng tư duy quy hoạch lấy con người làm trung tâm, Việt Nam hoàn toàn có thể định hình một mô hình đô thị mới – nơi tăng trưởng kinh tế đi đôi với hạnh phúc xã hội.

Việc tham gia vào cuộc bình chọn “7 kỳ quan thành phố tương lai” không chỉ là cơ hội quảng bá hình ảnh, mà còn là dịp để Việt Nam bước vào cuộc đối thoại toàn cầu về tương lai đô thị. Từ Hà Nội – thành phố sáng tạo được UNESCO công nhận, đến TP.HCM đang hướng tới trung tâm tài chính – công nghệ quốc tế, Việt Nam đang viết nên câu chuyện riêng: một quốc gia không chỉ theo kịp mà còn góp phần kiến tạo tương lai sống của nhân loại.

Minh Quân