Theo số liệu kinh tế - xã hội 9 tháng đầu năm 2023 do Tổng cục Thống kê công bố sáng 29/9, tính đến thời điểm 20/9/2023, tổng phương tiện thanh toán tăng 4,75% so với cuối năm 2022 (cùng kỳ năm 2022 là 2,49%).
Huy động vốn của các tổ chức tín dụng tăng 5,8% (cùng kỳ năm trước là 4,04%). Trong khi tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế chỉ đạt 5,73% (cùng thời điểm này năm trước, tăng trưởng tín dụng đạt 10,54%).
Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương lý giải, nhu cầu trong và ngoài nước thấp gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, giảm khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp, khiến cho tăng trưởng tín dụng thấp.
Trong bối cảnh lãi suất thế giới tiếp tục tăng và giữ ở mức cao, Ngân hàng Nhà nước đã điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, thận trọng, chắc chắn, nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Sau 4 lần điều chỉnh giảm liên tục các mức lãi suất với mức giảm từ 0,5-2%/năm, đến nay lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân của các giao dịch phát sinh mới bằng đồng Việt Nam của các ngân hàng thương mại giảm khoảng hơn 1%/năm so với cuối năm 2022.
“Với tác động trễ của chính sách sau khi giảm lãi suất điều hành, dự kiến mặt bằng lãi suất cho vay có thể tiếp tục giảm trong thời gian tới góp phần tăng khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp và người dân”, bà Hương nói và cho biết, tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro được kiểm soát.
Trước đó, theo dữ liệu của Ngân hàng Nhà nước, tổng huy động tiền gửi của hệ thống tổ chức tín dụng đến cuối tháng 6/2023 tăng 4,6% so với đầu năm. Như vậy, từ tháng 7 đến nay, huy động vốn của hệ thống ngân hàng vẫn tiếp tục tăng trưởng dương, bất chấp lãi suất huy động xuống thấp kỷ lục.
Hiện nay, lãi suất tiền gửi cao nhất tại các ngân hàng nhóm Big 4 (Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank) chỉ còn 5,5%/năm, thấp ngang với giai đoạn Covid-19.
Lãi suất ngân hàng huy động phổ biến nhất hiện nay trong khoảng từ 5,5 – 5,8%/năm đối với tiền gửi kỳ hạn từ 6 tháng trở lên. Hiện không còn ngân hàng nào duy trì lãi suất huy động ở mức 7%/năm.
Đáng chú ý đây là lần đầu tiên sau 3 năm, hệ thống ngân hàng mới chứng kiến lại hiện tượng tăng trưởng huy động vốn cao hơn tăng trưởng tín dụng trong 9 tháng đầu năm.
Cụ thể, năm 2022, huy động vốn trong 9 tháng chỉ tăng 4,6% trong khi tín dụng tăng 11,05%. Năm 2021: huy động vốn 9 tháng tăng 5,2% trong khi tín dụng tăng 7,88%.
Tăng trưởng tín dụng 9 tháng đầu năm cũng còn thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu được đặt ra cả năm: NHNN định hướng tín dụng năm 2023 tăng khoảng 14%. Điều này đã dẫn đến thanh khoản dư thừa lớn trên toàn hệ thống.
