Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ góp ý về việc điều chuyển Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0) từ EVN sang Bộ Công Thương.
Theo Bộ Nội vụ, trên cơ sở nghiên cứu 2 phương án chuyển Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia về Bộ Công thương tại Tờ trình số 3711/TTr-BCT nêu trên, Bộ Nội vụ đề xuất chọn phương án 2 (chuyển A0 thành Công ty TNHH MTV thuộc Bộ Công Thương), bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng và pháp luật.
Theo Bộ Nội vụ, việc A0 hoạt động theo mô hình doanh nghiệp sẽ phù hợp với việc quản lý, vận hành thị trường điện lực theo cơ chế thị trường.
Về cơ sở pháp lý, theo Luật Điện lực thì hoạt động điều độ hệ thống điện quốc gia sẽ do Nhà nước độc quyền quản lý. Vì vậy, việc lựa chọn mô hình Công ty TNHH MTV do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và giao Bộ Công Thương làm đại diện chủ sở hữu là phù hợp và tạo điều kiện để doanh nghiệp này tham gia thị trường điện lực.
Ngoài ra, quyết định số 168 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án tái cơ cấu ngành điện, tái cơ cấu doanh nghiệp thuộc EVN cũng nêu rõ A0 sẽ được chuyển thành Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện, hạch toán độc lập trong EVN.
Về cơ sở thực tiễn, Bộ Nội vụ cho rằng, qua quá trình thành lập và phát triển, A0 đã đáp ứng đủ điều kiện để chuyển đổi thành doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn thi thành, tiến tới hoạt động độc lập về nhân sự, pháp lý, tài chính, không chung lợi ích với bên bán điện và bên mua điện, do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ trong giai đoạn 2021-2025.
Theo Bộ Nội vụ, điều kiện thực hiện việc tách A0 từ EVN sang Bộ Công Thương và hoạt động theo mô hình doanh nghiệp có đầy đủ cơ sở pháp lý để tổ chức triển khai thực hiện được ngay (thành lập mới doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp và Nghị định số 23/2022/NĐ-CP ngày 5/4/2022 của Chính phủ về thành lập, sắp xếp lại, chuyển đổi sở hữu, chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ).
Đồng tình với việc tách A0 từ EVN sang Bộ Công Thương, tuy nhiên, Bộ Nội vụ nêu rõ, A0 cần hoạt động theo mô hình doanh nghiệp.
Việc chuyển A0 thành Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện thuộc Bộ Công Thương, hoạt động độc lập với bên bán điện và bên mua điện chỉ thay đổi về đại diện chủ sở hữu tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, bảo đảm phù hợp với lộ trình, yêu cầu tại Quyết định số 168/QĐ-TTg, tạo điều kiện vận hành cơ chế thị trường trong mối quan hệ giữa đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia với đơn vị phát điện, đơn vị truyền tải điện, đơn vị phân phối điện theo quy định của Luật Điện lực.
Theo Bộ Nội vụ, A0 hoạt động theo mô hình Công ty TNHH MTV sẽ có điều kiện thu hút nguồn nhân sự chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ điều độ hệ thống điện lực quốc gia (điều này rất khó thực hiện nếu lựa chọn chuyển A0 thành đơn vị sự nghiệp công lập), bảo đảm phù hợp với cơ chế điều hành giá, phí (phí điều độ hệ thống điện và phí điều hành giao dịch thị trường điện lực được quy định là một thành phần chi phí cấu thành giá điện, tương tự như giá truyền tải điện) theo quy định của Luật Điện lực.
Trong khi đó, nêu quan điểm về phương án chuyển A0 thành đơn vị sự nghiệp công lập, Bộ Nội vụ cho rằng sẽ vướng rất nhiều các văn bản pháp lý có liên quan (về tổ chức bộ máy, cơ chế chính sách, đấu thầu đặt hàng, quản lý giá phí... ). Khi đó, A0 sẽ không tách bạch được chức năng kinh doanh với chức năng quản lý nhà nước cũng như không đảm bảo lộ trình phát triển của A0 tại Quyết định số 168/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Trên cơ sở đó, Bộ Nội vụ đề xuất hoàn thiện phương án chuyển nguyên trạng A0 từ EVN về Bộ Công Thương và xây dựng Đề án chuyển A0 thành Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện thuộc Bộ Công Thương.
Trước đó, theo đề xuất của Bộ Công Thương, việc chuyển đổi quản lý, chỉ đạo Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia từ EVN về Bộ này có thể thực hiện theo 1 trong 2 phương án.
Phương án 1: A0 trở thành đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện trực thuộc Bộ Công Thương.
Phương án 2: A0 trở thành Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên (TNHH MTV) Vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện 100% vốn Nhà nước trực thuộc Bộ Công Thương.
