Bộ Tài chính vừa có công văn gửi Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) về đánh giá tác động của cải cách tiền lương mới từ ngày 1/7 tới.
Theo phương án của Bộ LĐ-TB&XH, từ ngày 1/7 tới, lương hưu, trợ cấp BHXH sẽ tăng 15%; tăng chi trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng 29,2% (từ 2.055.000 đồng lên 2.655.000 đồng mỗi tháng); tăng chuẩn trợ cấp xã hội 38,9% (từ 360.000 đồng lên 500.000 đồng mỗi tháng).
Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, nếu tăng theo mức đề xuất của Bộ LĐ-TB&XH, tổng kinh phí chi trả là 17.276 tỷ đồng, gấp 2,3 lần nguồn kinh phí được Quốc hội phê duyệt (7.430 tỷ đồng), vượt khả năng cân đối của dự toán ngân sách nhà nước nửa cuối năm 2024.
Theo Bộ Tài chính, hiện nay có nhiều chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội, Luật An toàn, vệ sinh lao động, Luật Bảo hiểm y tế; một số chế độ về an sinh xã hội (học bổng chính sách, hỗ trợ chi phí học tập cho một số đối tượng học sinh, sinh viên quy định tại Luật Giáo dục…).
Khi thực hiện cải cách tiền lương khu vực công từ ngày 1/7/2024 sẽ tác động trực tiếp đến chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, chế độ đối với học sinh, sinh viên, do không còn quy định về mức lương cơ sở.Tuy nhiên tại thời điểm ngày 1/7/2024, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật An toàn vệ sinh lao động, Luật Bảo hiểm y tế, Luật Giáo dục vẫn còn hiệu lực, chưa có văn bản thay thế.
Do đó để đảm bảo tính pháp lý, thống nhất trong thực hiện, Bộ Tài chính đã đề nghị Bộ LĐ-TB&XH chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế, Bộ GD&ĐT… rà soát, nghiên cứu để báo cáo Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 5/2024.
Bộ Tài chính cũng cho biết, trong điều kiện cân đối ngân sách trung ương khó khăn, nguồn bố trí điều chỉnh lương hưu và một số chính sách trợ cấp, an sinh xã hội rất hạn chế, trong khi một số địa phương vẫn tiếp tục dư nguồn cải cách tiền lương lớn.
Vì vậy, để chủ động nguồn điều chỉnh các chính sách, và giảm áp lực bố trí ngân sách trung ương hỗ trợ các địa phương, Bộ Tài chính đề xuất Bộ LĐ-TB&XH báo cáo cấp có thẩm quyền, cho phép sử dụng nguồn cải cách tiền lương tích lũy của ngân sách trung ương, và nguồn cải cách tiền lương của các địa phương còn dư, sau khi đảm bảo đủ nhu cầu cải cách tiền lương được sử dụng để thực hiện việc điều chỉnh lương hưu và các loại trợ cấp nêu trên.
Bộ LĐ-TB&XH đang dự thảo chính sách tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công. Thời gian tăng từ ngày 1/7/2024, trùng với thời điểm tăng lương cơ sở và lương tối thiểu vùng.
Hiện nay, Việt Nam có gần 3,4 triệu người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng từ Quỹ bảo hiểm xã hội và 1,8 triệu người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ ngân sách nhà nước.
Người Việt Nam hưởng hưu trí tối đa 75%. Tuy nhiên, tiền lương tính đóng bảo hiểm thấp nên lương hưu bình quân chỉ đạt 5,4 triệu đồng/người/tháng.
Từ năm 2016 - 2023, Chính phủ đã 6 lần điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng với các mức điều chỉnh tương ứng: 8% (năm 2016); 7,44% (năm 2017); 6,92% (năm 2018); 7,19% (năm 2019); 7,4% (năm 2022); 12,5% (năm 2023) trên mức lương hưu hiện hưởng.
