Cách lấy lại tiền đã chuyển khoản khi bị lừa đúng quy định pháp luật

Các vụ lừa đảo chuyển khoản đang ngày càng gia tăng với thủ đoạn tinh vi, gây thiệt hại nặng cho người dùng. Trong trường hợp đã lỡ chuyển tiền, việc xử lý nhanh và đúng quy trình pháp luật là yếu tố then chốt giúp tăng khả năng lấy lại số tiền bị chiếm đoạt.

Việc người bị hại tự nguyện chuyển tiền, dù do bị lừa, khiến việc thu hồi trở nên phức tạp. Tuy nhiên, nếu phối hợp sớm với ngân hàng và cơ quan chức năng, người bị hại vẫn có cơ hội thu hồi toàn bộ hoặc một phần khoản tiền đã chuyển.

Theo quy định hiện hành, các ngân hàng có trách nhiệm hỗ trợ khách hàng tra soát và phong tỏa tài khoản thụ hưởng nếu được trình báo kịp thời. Trong nhiều trường hợp, việc phản ứng nhanh trong vài giờ đầu quyết định khả năng cứu vãn giao dịch.

Quy trình làm việc với ngân hàng khi phát hiện bị lừa

Ngay khi nhận ra mình bị lừa, người bị hại cần gọi ngay đến hotline của ngân hàng hoặc đến chi nhánh gần nhất để yêu cầu hỗ trợ khẩn cấp.

Bước 1: Cung cấp đầy đủ thông tin giao dịch gồm:

• Tên và số tài khoản của bạn

• Giấy tờ tùy thân hợp lệ

• Số tài khoản và tên người nhận

• Số tiền và thời gian giao dịch

• Biên lai hoặc ảnh chụp màn hình chuyển khoản

Bước 2: Ngân hàng tiến hành tra soát:

• Nếu cùng hệ thống ngân hàng: ngân hàng kiểm tra và tạm khóa tài khoản thụ hưởng, đồng thời cung cấp thông tin cho cơ quan công an khi có yêu cầu.

• Nếu khác ngân hàng: đơn vị chuyển tiền sẽ gửi yêu cầu hỗ trợ thu hồi tới ngân hàng thụ hưởng. Ngân hàng nhận sẽ tra soát và cung cấp thông tin chủ tài khoản cho cơ quan chức năng.

Việc liên hệ càng sớm, cơ hội thu hồi càng cao, vì kẻ gian thường rút hoặc tẩu tán tiền ngay sau khi nhận được chuyển khoản.

Bước 3: Làm việc với cơ quan công an

Sau khi báo ngân hàng, người bị hại cần đến công an địa phương để trình báo hành vi "lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Hồ sơ trình báo gồm chứng minh nhân dân/căn cước, sao kê giao dịch và các bằng chứng liên quan.

Cơ quan công an sẽ hướng dẫn điền biên bản tiếp nhận tin báo, thu thập chứng cứ và phối hợp ngân hàng để phong tỏa, xác minh tài khoản lừa đảo. Ngoài ra, Cục Cảnh sát Hình sự – Bộ Công an cũng tiếp nhận tố giác qua đường dây nóng 0692 345 860.

Nhiều đối tượng lợi dụng tâm lý nạn nhân để quảng cáo "dịch vụ lấy lại tiền bị lừa", "xử lý tài khoản treo", "hỗ trợ tra soát nhanh"… qua Facebook, Zalo hoặc các website giả mạo. Các cơ quan chức năng khẳng định: Chỉ có ngân hàng và công an mới có thẩm quyền phối hợp xử lý giao dịch lừa đảo. Người bị hại tuyệt đối không nên chuyển thêm tiền cho bên thứ ba để "mở khóa" hoặc "lấy lại tiền", tránh "mất tiền lần hai".

Các thủ đoạn lừa đảo phổ biến hiện nay

Cùng với sự phát triển của công nghệ, các hình thức lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi và đa dạng, nhắm vào nhiều nhóm người dùng khác nhau. Kẻ gian có thể chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội để giả danh bạn bè, người thân vay tiền hoặc sử dụng công nghệ "deepfake" tạo video, giọng nói giả mạo nhằm chiếm đoạt tài sản. 

Nhiều trường hợp khác, chúng giả danh cơ quan chức năng như công an, viện kiểm sát hay cán bộ thuế, gọi điện yêu cầu chuyển tiền để "xác minh" vụ việc. Không ít đối tượng mạo danh ngân hàng hoặc tổng đài, gửi tin nhắn, email kèm đường link giả để đánh cắp thông tin đăng nhập. 

Thậm chí, có kẻ còn dựng website giả mạo các cổng thuế, bảo hiểm hay ngân hàng, hoặc giả danh người quen, shipper, giáo viên với các tình huống khẩn cấp như "người thân gặp tai nạn" hay "giao hàng cần thanh toán gấp" để lừa chuyển khoản. Điểm chung của những chiêu thức này là đánh vào tâm lý sợ hãi, tin tưởng hoặc vội vàng của nạn nhân, khiến họ mất cảnh giác và dễ dàng sập bẫy.

Để tự bảo vệ trước các thủ đoạn lừa đảo chuyển khoản ngày càng tinh vi, người dùng cần luôn duy trì cảnh giác và tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản. Trước hết, tuyệt đối không tiết lộ thông tin cá nhân, mã OTP hoặc mật khẩu ngân hàng cho bất kỳ ai, kể cả người tự xưng là nhân viên ngân hàng hay cơ quan chức năng. 

Không nhấp vào các đường link lạ trong tin nhắn hoặc email yêu cầu "xác minh tài khoản", "nhận thưởng" hay "nhận quà", vì đây thường là trang web giả mạo nhằm đánh cắp dữ liệu. Đồng thời, hãy thận trọng với những lời mời hấp dẫn như "việc nhẹ lương cao", "đầu tư sinh lời nhanh", và luôn kiểm tra kỹ thông tin khi nhận được cuộc gọi hoặc tin nhắn vay tiền từ người quen để tránh bị lợi dụng. 

Sự bình tĩnh và tỉnh táo chính là "lá chắn" hiệu quả nhất giúp người dùng bảo vệ tài sản và thông tin cá nhân của mình.

Khi nào có thể khởi tố vụ án lừa đảo?

Theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" được khởi tố khi hành vi chiếm đoạt từ 2 triệu đồng trở lên, hoặc dưới 2 triệu nhưng thuộc trường hợp tái phạm, ảnh hưởng an ninh trật tự, hoặc chiếm đoạt phương tiện kiếm sống chính của người bị hại.

Như vậy, dù số tiền nhỏ, người dân vẫn có quyền trình báo, giúp cơ quan chức năng kịp thời điều tra, phong tỏa tài khoản và thu hồi tài sản nếu còn khả năng.

Trong thời đại giao dịch online bùng nổ, lừa đảo chuyển khoản có thể xảy ra với bất kỳ ai. Điều quan trọng là phải hành động nhanh, đúng quy trình và đúng luật: báo ngân hàng, trình công an, lưu lại bằng chứng và tuyệt đối không tin vào "dịch vụ thu hồi tiền".

Chỉ khi hiểu rõ quy trình và nâng cao cảnh giác, người dùng mới có thể bảo vệ tài sản và danh tính số của mình trước những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi.

Mai Anh (Tổng hợp)

An ninh Tiền tệ - Tạp chí Người Đưa Tin Pháp luật

MỚI CẬP NHẬT