Chồng vay tiền nhiều lần hơn 7 tỷ, riêng 1,2 tỷ không trả, vợ nói không biết, không ký tên và đã tách biệt kinh tế mà vẫn bị đòi nợ: Tòa phán quyết thế nào?
Dưới đây là một vụ án dân sự tranh chấp hợp đồng vay tài sản liên quan đến nghĩa vụ trả nợ giữa các bên trong thời kỳ hôn nhân. Sau kháng cáo, tòa án phúc thẩm đã tuyên sửa một phần bản án dân sự sơ thẩm.
Việc một bên vợ hoặc chồng tự đứng ra vay tiền mà không thông báo cho người kia khá phổ biến trong đời sống, nhất là với các hộ kinh doanh nhỏ hoặc gia đình có hoạt động đầu tư riêng. Tuy nhiên, nếu khoản vay phát sinh trong thời kỳ hôn nhân, câu hỏi đặt ra là: người không ký vào giấy vay có phải cùng trả nợ không?
Vụ án dân sự tại Bến Tre (cũ) dưới đây là ví dụ của tình huống trên.
Theo Bản án số ngày 31/10/2024 của TAND tỉnh Bến Tre (cũ), nguyên đơn là bà D. khai rằng: Ngày 10/10/2021, bà cho ông L. vay 1,15 tỷ đồng; hai ngày sau, 12/10/2021, bà tiếp tục cho vay thêm 50 triệu đồng, không lãi suất, thời hạn 1 tháng.
Đến hạn, ông L. không trả nợ. Bà D. khởi kiện, yêu cầu ông L. và vợ là bà N. liên đới trả tổng cộng 1,4 tỷ đồng, trong đó 1,2 tỷ đồng nợ gốc, 239 triệu đồng lãi chậm trả, đồng thời đề nghị tính lãi 0,83%/tháng kể từ 11/11/2023 đến khi giải quyết xong vụ án
Phía bị đơn phản bác, cho rằng khoản vay là giao dịch riêng của ông L., không nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình. Bà N. khai rằng hai vợ chồng đã tách biệt kinh tế từ năm 2021, bà không biết, không ký tên trong giấy vay, và không hưởng lợi từ khoản tiền này.
Tại Bản án sơ thẩm ngày 18/7/2024, TAND huyện tuyên chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện, buộc ông L. trả cho bà D. 1,5 tỷ đồng, nhưng không buộc bà N. cùng chịu trách nhiệm.
Không đồng ý, ngày 29/7/2024, bà D. kháng cáo, yêu cầu cấp phúc thẩm xem xét buộc cả hai vợ chồng phải trả nợ chung, vì khoản vay được thực hiện trong thời kỳ hôn nhân và phục vụ hoạt động chung của gia đình.
Đến ngày 31/10/2024, TAND tỉnh mở phiên tòa phúc thẩm công khai. Hội đồng xét xử đã căn cứ các chứng cứ trong hồ sơ:
Tại biên bản lấy lời khai ngày 26/10/2023 của Cơ quan Cảnh sát điều tra, ông L. thừa nhận có vay nhiều lần hơn 7 tỷ đồng của bà D. và dùng một phần số tiền này để cho người khác vay đáo hạn ngân hàng, kiếm lãi sử dụng chung.
Ông L. và bà N. đăng ký kết hôn ngày 08/10/2018. Giữa vợ chồng ông L. và bà N. không có thỏa thuận xác lập chế độ tài sản riêng vợ chồng. Và việc vay tiền của các bên là trong thời gian dài, số tiền tranh chấp chỉ là một phần trong quá trình vay tiền giữa ông L đối với bà D.
Số tiền lãi có được từ việc ông L vay của bà D và cho người khác vay để đáo hạn nợ là phục vụ nhu cầu thiết yếu của gia đình. Bị đơn không chứng minh được việc sử dụng số tiền vay, tiền lãi từ việc cho vay vào mục đích riêng.
Từ đó, Hội đồng xét xử nhận định: Khoản vay phát sinh trong thời kỳ hôn nhân, phục vụ hoạt động kinh tế và đời sống chung, nên là nghĩa vụ tài sản chung của vợ chồng, thuộc phạm vi Điều 27 và khoản 2 Điều 37 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014.
Căn cứ khoản 2 Điều 308 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Hội đồng xét xử phúc thẩm tuyên "Chấp nhận kháng cáo của bà D.; sửa bản án sơ thẩm; Buộc ông L. và bà N. có nghĩa vụ liên đới trả cho bà D. số tiền 1,5 đồng.
Ngoài ra, hai vợ chồng phải nộp án phí sơ thẩm 57,3 triệu đồng, bà D. được hoàn lại án phí sơ thẩm 27,5 triệu đồng và án phí phúc thẩm 300.000 đồng.
Thanh Anh