Chủ tịch Phúc Sinh nói về nỗi đau “9 phần hoá chất, 1 phần cà phê”: Cách 3km đã thấy thơm thì không phải cà phê, mà là hoá chất

Gần đây, Công an tỉnh Phú Yên đã khởi tố bà Đặng Thị Hòa Hiệp – chủ Doanh nghiệp tư nhân Đại Chúng, thương hiệu cà phê Dạ Thảo – về hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm. Trong vòng 4 tháng (từ tháng 12/2024 đến tháng 4/2025), doanh nghiệp này đã sản xuất hơn 21 tấn cà phê bột giả; trong đó, gần 18 tấn đã được tiêu thụ, thu về khoảng 1,3 tỷ đồng. Kết quả kiểm định cho thấy sản phẩm có chất lượng dưới 70% so với mức công bố, đủ căn cứ xác định là hàng giả.

Thông tin này gây xôn xao dư luận trong bối cảnh cơ quan chức năng đang siết chặt quản lý về an toàn thực phẩm và hàng giả, hàng nhái trên toàn quốc.

Tại tọa đàm “Triệt tận gốc hàng giả, hàng kém chất lượng: Bảo vệ người dân và doanh nghiệp” do Báo Thanh Niên tổ chức, ông Phan Minh Thông – Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Phúc Sinh – đã nêu thực trạng hàng giả, hàng pha trộn trong ngành thực phẩm, đặc biệt là cà phê, dưới góc nhìn của doanh nghiệp.

Ông Thông cho biết, vấn nạn hàng giả không phải điều mới. Trong hơn hai thập kỷ sinh sống và làm việc tại TP.HCM, ông chứng kiến tình trạng này phổ biến ở nhiều ngành hàng. Câu chuyện ông thường nghe mỗi khi ra ngoài gặp gỡ bạn bè, đối tác là về bia giả nhưng điều khiến ông trăn trở là việc xã hội dần chấp nhận điều đó như điều bình thường.

Với lĩnh vực cà phê – ngành mà Phúc Sinh đang xuất khẩu tới hơn 112 quốc gia, ông Thông cho biết, một thực tế trớ trêu là Việt Nam có thể bán cà phê đi khắp thế giới, nhưng lại thiếu sự hiện diện của cà phê nguyên chất trong thị trường nội địa.

“Chúng tôi đi khắp nơi trên thế giới và họ nói đùa với chúng tôi rằng Việt Nam xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới nhưng không có cà phê để uống,” ông chia sẻ.

Theo ông, những lời nói ấy ban đầu có thể được xem là đùa, nhưng khi được lặp lại ở nhiều nơi, từ nhiều người, ông và cộng sự nhận ra đó là một thực tế buồn. Từ đó, Phúc Sinh quyết định đầu tư vào thị trường nội địa với mong muốn đưa cà phê nguyên chất đến tay người tiêu dùng trong nước.

Tuy nhiên, việc phát triển dòng sản phẩm này gặp nhiều thách thức. Theo ông Thông, sản phẩm cà phê nguyên chất hiện chỉ chiếm khoảng 2% hoạt động của Phúc Sinh. Phần lớn người tiêu dùng đã quen với mùi vị của cà phê pha trộn, sử dụng đậu bắp, đậu nành, bắp rang cùng với hương liệu hoặc hoá chất. Những hương vị này được coi là “chuẩn” đến mức cà phê nguyên chất khi đưa ra lại bị xem là khó uống.

Trong phần chia sẻ, ông Thông cũng dẫn chứng thực trạng sử dụng hoá chất tạo mùi trong các nhà máy rang xay cà phê.

“Bây giờ ngày nào chúng ta cũng có những bài báo viết rằng ‘9 phần hoá chất, 1 phần cà phê’, thậm chí đó chỉ là vỏ cà phê. Nếu mọi người đến thăm các nhà máy rang xay thì cách 3km đã thấy mùi thơm. Đấy không phải là cà phê, đấy là hoá chất”, ông nói.

Ông nhấn mạnh rằng đó là loại hoá chất tạo mùi chứ không phải hương liệu thực phẩm thông thường. Tình trạng này khiến người tiêu dùng dễ nhầm tưởng rằng mùi thơm là tiêu chí xác định chất lượng cà phê, trong khi thực tế, cà phê thật không có mùi nồng đến như vậy.

Ông Thông cũng bày tỏ sự ủng hộ với các chính sách mới của cơ quan chức năng trong việc siết chặt tiêu chuẩn và kiểm soát chất lượng, bao gồm quy định xem sản phẩm có chỉ tiêu chất lượng dưới 70% mức công bố là hàng giả. Theo ông, đây là tín hiệu tích cực, giúp các doanh nghiệp sản xuất trung thực có cơ hội cạnh tranh công bằng.

Cũng tại tọa đàm, ông Nguyễn Thành Nam – Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) – cho rằng bản thân doanh nghiệp phải chủ động trong việc bảo vệ sản phẩm và thương hiệu của mình trước vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng. Theo ông, bên cạnh việc sản xuất đúng quy chuẩn, doanh nghiệp cần thực hiện quyền sở hữu trí tuệ thông qua việc đăng ký bảo hộ, đồng thời tổ chức bộ phận theo dõi, giám sát hàng hoá lưu thông trên thị trường. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, cần phối hợp kịp thời với cơ quan chức năng.

Ông Nam cũng khuyến nghị doanh nghiệp nên thay đổi mẫu mã định kỳ, kết hợp các biện pháp như tem chống hàng giả để vừa tăng hiệu quả truyền thông, vừa hạn chế nguy cơ bị làm nhái.

“Doanh nghiệp phải tự bảo vệ chúng ta, chứ không ai bảo vệ chúng ta ngoài doanh nghiệp. Sau đó mới đến người tiêu dùng và cơ quan công quyền,” ông nói.

Kỳ Thư