Chủ tịch Trương Gia Bình: Làm sao để học sinh từ lớp 1 đến Đại học đều học AI, toàn bộ lực lượng lao động Việt Nam phải làm chủ được AI

Ngày 20/6/2025, Liên minh AI Âu Lạc chính thức ra mắt, quy tụ hơn 20 tổ chức công nghệ, học viện và đại học lớn trên cả nước với mục tiêu phát triển trí tuệ nhân tạo mang bản sắc Việt. Sự kiện được xem là một bước khởi đầu quan trọng trong hành trình hiện thực hóa chủ quyền công nghệ quốc gia, trong bối cảnh thế giới đang bước vào kỷ nguyên AI.

Sáng kiến thành lập liên minh đến từ PGS.TS Trương Gia Bình – Chủ tịch HĐQT FPT. Phát biểu tại sự kiện, ông nhấn mạnh ba thách thức lớn mà Việt Nam đang đối mặt là bảo vệ chủ quyền công nghệ, hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia tiên tiến vào năm 2045 và hạn chế về nguồn lực đầu tư. 

Liên minh AI đầu tiên của Việt Nam

"Làm sao để học sinh từ lớp 1 đến Đại học đều học AI. Toàn bộ lực lượng lao động Việt Nam phải làm chủ được AI. Vai trò của các trường rất quan trọng trong liên minh, có sứ mạng lớn. Hy vọng rằng với sự ra mắt của Liên minh AI Âu Lạc, tất cả chúng ta, từ các chuyên gia cao cấp, nhà nghiên cứu hàng đầu, doanh nhân, đến các Việt kiều, những người cùng mang trong mình dòng máu Việt, sẽ cùng nhau tham gia và đóng góp", chủ tịch Trương Gia Bình nói.

Ông cũng hy vọng các viện nghiên cứu, trường đại học cùng tham gia để làm ra mô hình LLM do Việt Nam làm chủ, phát triển. Các công ty Việt Nam sử dụng nó để nâng cao năng suất lao động tạo ra sản phẩm, dịch vụ hoàn toàn mới.

Liên minh AI Âu Lạc hiện có hơn 20 thành viên như FPT, CMC, BKAV, VNPT, MobiFone, Zalo, MISA, MoMo, VNPAY, cùng các startup như AI For Vietnam, AI Hay, N2TP, Finhay... Bên cạnh đó là sự tham gia của các trường đại học, viện nghiên cứu như Đại học Bách Khoa Hà Nội, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Học viện Kỹ thuật mật mã, Đại học FPT, ĐH Luật TP.HCM, ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, ĐH Tôn Đức Thắng...

Là một trong những thành viên đầu tiên tham gia Liên minh AI Âu Lạc, AI Hay cho biết họ đồng thuận với định hướng phát triển mô hình AI thuần Việt, hiểu ngôn ngữ và hành vi người dùng Việt Nam – điều mà nền tảng này đã theo đuổi ngay từ đầu.

“Sự thành lập của liên minh hôm nay cũng mở ra khả năng cho việc hợp tác sâu rộng giữa các đơn vị hay cơ hội tham gia vào những dự án mang tính quốc gia cho các doanh nghiệp AI hay các startup mới như AI Hay. Chúng tôi kỳ vọng sẽ tiếp tục cùng các đơn vị trong Liên Minh góp phần đảm bảo chủ quyền số, xây dựng nền tảng công nghệ mà ở đó người Việt nắm quyền điều hành, bảo vệ an toàn dữ liệu cho người dùng cũng như các thông tin quốc gia”, ông Trần Quang Đức - Giám đốc AI Hay chia sẻ.

Theo công bố, Liên minh hoạt động dựa trên ba nguyên tắc: Đồng thuận – Tôn trọng – Cộng đồng mở. Dựa trên thế mạnh của các thành viên, Liên minh AI Âu Lạc sẽ tập trung vào 3 lĩnh vực chính gồm: Nghiên cứu phát triển, Xây dựng quy chuẩn và chính sách về AI, Đào tạo.

Trong lĩnh vực Nghiên cứu phát triển, các thành viên sẽ cùng nhau phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) với khả năng xử lý tiếng Việt chính xác, tự nhiên, phù hợp với văn hóa và bản sắc Việt Nam, góp phần nâng cao dân trí và thúc đẩy kinh tế quốc gia. Đồng thời, các thành viên cũng sẽ cùng hợp lực để xây dựng một cộng đồng AI mở, minh bạch, nơi mọi cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp có thể tự do tiếp cận và sử dụng các tài sản công khai (bao gồm mã nguồn, dữ liệu và mô hình), kể cả cho mục đích thương mại, nhằm thúc đẩy sáng tạo và ứng dụng AI tại Việt Nam, hiện thực hóa chủ quyền AI quốc gia và nâng cao vị thế công nghệ của Việt Nam.

Trong lĩnh vực Xây dựng quy chuẩn và chính sách về AI, Liên minh AI Âu Lạc sẽ tham gia đóng góp ý kiến về chính sách, tiêu chuẩn và bộ quy tắc về liên quan đến AI nhằm đảm bảo các sản phẩm AI an toàn, có trách nhiệm, tuân thủ các chuẩn mực đạo đức và quy định pháp luật.

Trong lĩnh vực Đào tạo, Liên minh sẽ tổ chức các hoạt động, chương trình đào tạo, cuộc thi nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng về AI cho cộng đồng.

Cam kết dồn toàn lực cho AI

Tại phiên tọa đàm, những thành viên đầu tiên của Liên minh đã đưa ra những cam kết cùng “đồng tâm, hiệp lực” nhằm kiến tạo nền tảng công nghệ AI mang đậm bản sắc dân tộc, góp phần khẳng định vị thế quốc gia trong kỷ nguyên số.

PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, Phó Giám đốc Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho biết, "Liên minh AI hôm nay là một cột mốc quan trọng để Việt Nam tiến tới vị thế cường quốc AI. Trí tuệ Việt phải là nền tảng, và để làm được điều đó, giáo dục phải gắn liền với thực tiễn. Sinh viên cần tham gia các dự án lớn, quốc tế, để trưởng thành và trở thành những chuyên gia hàng đầu. Khi các trường đại học cùng tham gia vào những bài toán lớn của đất nước, cả thầy và trò đều được tiếp cận thực tế, đóng góp trí tuệ cho quốc gia. Đó chính là kỳ vọng của chúng tôi khi tham gia Liên minh này".

Ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng Giám đốc Tập đoàn FPT chia sẻ: “Là người Việt Nam, tôi tin rằng mỗi chúng ta đều có trách nhiệm với Tổ quốc. Với Liên minh AI, FPT cam kết mở toàn bộ nền tảng công nghệ lõi, từ LLM đến Cloud AI, để các thành viên cùng phát triển. Chúng tôi sẽ đầu tư vào AI mở, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, viện nghiên cứu, trường học tiếp cận dữ liệu và công cụ. Đồng thời, FPT sẽ đồng hành cùng Ban Chỉ đạo Nghị quyết 57 để đề xuất chính sách đột phá, như sandbox cho AI. Chúng ta đi sau, nhưng nếu đi cùng nhau, chúng ta có thể đi nhanh hơn, thậm chí đi trước.”

Ông Lữ Thành Long, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần MISA chia sẻ, “MISA cam kết đóng góp đội ngũ chuyên gia chuyên sâu về dữ liệu, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính – kế toán cho Liên minh AI. MISA tin rằng AI không chỉ là công nghệ, mà là nền tảng sống còn của quốc gia. Liên minh cần tạo ra không gian chia sẻ kiến thức, nền tảng công nghệ chung, và mang AI đến với mọi doanh nghiệp, mọi người dân. Đây là cam kết dài lâu, thể hiện quyết tâm đồng hành của MISA cho sự thành công bền vững của Liên minh.”

Ông Nguyễn Tử Quảng, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần BKAV chia sẻ, “AI là cơ hội ngàn năm có một để Việt Nam vươn lên nhóm quốc gia công nghệ hàng đầu. Người Việt đã đóng góp vào những thuật toán nền tảng của ChatGPT. BKAV tin rằng chúng ta có thể làm được AGI – trí tuệ nhân tạo tổng quát – điều mà cả thế giới đang đầu tư hàng trăm tỷ USD để đạt được. Nhưng để thành công, chúng ta phải kết nối sức mạnh, phân công theo thế mạnh từng đơn vị, cùng ngồi lại hàng tuần, nghiên cứu và hành động vì một mục tiêu chung: Vì một Việt Nam hùng cường.”

Ông Nguyễn Minh Tú, Giám đốc Công nghệ Zalo chia sẻ, “Zalo cam kết đóng góp theo thế mạnh: kinh nghiệm xây dựng thành công mô hình AI thuần Việt, kiến trúc hệ thống và bộ đánh giá năng lực tiếng Việt VMLU với hơn 10.000 câu hỏi. Chúng tôi tin rằng, với sự tham gia của các trường, viện, bộ câu hỏi này sẽ được làm giàu, phục vụ cho việc phát triển AI đường dài. Zalo từng trải qua nhiều khó khăn khi xây dựng mô hình, nên chúng tôi sẽ đóng góp một đội ngũ riêng để hỗ trợ Liên minh, giúp Việt Nam làm chủ AI và khẳng định vị thế công nghệ trên bản đồ thế giới.”

Thúy Hạnh