Chủ tịch ERIC Capital Nguyễn Thúc Khoa: Tăng doanh thu 200-300% không khó, nhưng CEO rất dễ đánh mất trục giá trị nếu ra quyết định chỉ để “chứng minh mình”
Với vai trò là thành viên của Hội đồng Đề cử Next Gen CEO 2025, anh Nguyễn Thúc Khoa nhận thấy, nhiều bạn trẻ khởi nghiệp rất giỏi bán hàng, marketing, nhưng chưa vững quản trị tài chính và hệ thống, cho rằng doanh thu sẽ chữa lành mọi vấn đề, nhưng thật ra, chính hệ thống và cấu trúc tài chính mới giúp doanh thu trở nên bền vững.
Anh Nguyễn Thúc Khoa là CMA (Aust), CPIA, CGBA, thuộc danh sách Forbes Under 30, hiện là Founder & CEO ERIC Capital và Chủ tịch VCC HCM - Vietnam CEO Council - Hội Đồng Doanh Nhân Việt - một cộng đồng quy tụ các lãnh đạo doanh nghiệp trẻ đang trong quá trình mở rộng và tái cấu trúc mô hình vận hành.
Với nhiều năm làm việc trong lĩnh vực tư vấn tài chính chiến lược và xây dựng hệ thống doanh nghiệp, anh thường xuyên đồng hành cùng các nhà sáng lập ở giai đoạn tăng trưởng để thiết kế lại cấu trúc tổ chức, quy trình vận hành và mô hình lợi nhuận.
Ở vai trò thành viên Hội đồng Đề cử Next Gen CEO 2025, anh Khoa cho rằng bài toán quan trọng nhất của CEO thế hệ mới không chỉ là tăng trưởng, mà là xây dựng năng lực vận hành để doanh nghiệp không bị “rỗng ruột” khi lớn lên.
Anh nhìn nhận thế nào về sự chuyển động của lực lượng lãnh đạo doanh nghiệp trẻ Việt Nam trong vài năm gần đây?
Tôi thấy thế hệ lãnh đạo doanh nghiệp trẻ Việt Nam đang có một sự “thức tỉnh” rất rõ rệt. Nếu cách đây chỉ vài năm, mọi người tập trung vào tăng trưởng thần tốc, bán ngày ngàn đơn, thì gần đây, các lãnh đạo doanh nghiệp trẻ bắt đầu quan tâm nghiêm túc về quản trị, văn hoá doanh nghiệp, cấu trúc tài chính, hệ thống vận hành, và đặc biệt là tư duy lãnh đạo bền vững.
Điều này cho thấy, chúng ta không còn chỉ khởi nghiệp theo cảm hứng, mà bắt đầu vận hành doanh nghiệp bằng tư duy kinh doanh bền vững. Tôi thấy đây là giai đoạn chuyển hóa từ người bán hàng sang nhà lãnh đạo doanh nghiệp thực thụ.
Trong quá trình đó, anh thấy áp lực tăng trưởng nhanh đã ảnh hưởng tới cách vận hành doanh nghiệp trẻ ra sao?
Đa phần doanh nghiệp trẻ hiện nay đều chịu một áp lực vô hình: phải tăng thật nhanh để chứng minh mình đang làm đúng. Áp lực đó đến từ nhiều phía như nhà đầu tư muốn thấy tốc độ, nhân viên muốn thấy cơ hội, bản thân người sáng lập thì sợ bị tụt lại. Và trong guồng xoáy đó, rất nhiều doanh nghiệp chọn cách mở rộng trước, hoàn thiện sau.
Nhưng thực tế khi đi tư vấn và đào tạo tài chính cho nhiều doanh nghiệp, tôi thấy cái giá phải trả cho tăng trưởng nhanh thường là đội ngũ rệu rã, dòng tiền căng, vận hành chắp vá.
Một doanh nghiệp trẻ tăng doanh thu 200-300% không khó, nhưng giữ sự ổn định sau khi nhân đôi quy mô mới là thử thách thật. Vì khi doanh nghiệp lớn nhanh hơn năng lực quản trị, mọi thứ bắt đầu rò rỉ: rò rỉ thông tin, rò rỉ chi phí, rò rỉ niềm tin trong đội ngũ.
Tôi hay nói với các chủ doanh nghiệp rằng: “Tăng trưởng nhanh không sai, chỉ sai khi hệ thống của bạn chưa sẵn sàng cho tốc độ đó.”
Vậy theo anh, đâu là ranh giới giữa “tăng trưởng bằng mọi giá” và “tăng trưởng bền vững”?
“Tăng trưởng bằng mọi giá” là khi doanh nghiệp chỉ tập trung vào con số ngắn hạn, còn “tăng trưởng bền vững” là khi doanh nghiệp vẫn đảm bảo ba yếu tố: con người - cấu trúc - tài chính đi cùng nhau.
Nếu doanh thu tăng mà đội ngũ rệu rã, quy trình chưa hoàn thiện, dòng tiền âm thì đó không phải tăng trưởng, đó là phình to tạm thời.
Còn khi doanh nghiệp tăng trưởng mà vẫn duy trì được năng lực nội tại, có thể tái tạo kết quả mà không phụ thuộc vào người sáng lập, đó mới là tăng trưởng thật.
Tôi thấy nhiều bạn trẻ khởi nghiệp rất giỏi bán hàng, marketing, nhưng lại xem nhẹ tài chính và hệ thống. Cứ nghĩ doanh thu sẽ chữa lành mọi vấn đề, nhưng thật ra, chính hệ thống và cấu trúc tài chính mới giúp doanh thu trở nên bền vững.
Một doanh nghiệp khỏe không phải doanh nghiệp tăng nhanh nhất, mà là doanh nghiệp chịu được áp lực tăng trưởng lâu nhất.
Từ những đánh giá đã nêu trước đó, với góc nhìn là một chuyên gia, theo anh để trở thành lãnh đạo đúng nghĩa, một CEO trẻ cần phát triển những năng lực nền tảng nào?
Tôi cho rằng một CEO trẻ cần phát triển 3 nền tảng.
Thứ nhất, tư duy hệ thống: Hiểu được doanh nghiệp như một cỗ máy, biết đâu là đòn bẩy thật sự. Thứ hai, năng lực tài chính: Không chỉ là biết đọc báo cáo, mà là hiểu cách tài chính dẫn dắt chiến lược. Và cuối cùng, tư duy lãnh đạo con người: Biết cách truyền cảm hứng, xây đội ngũ đồng hành.
Nếu không cân bằng ba yếu tố này, rất dễ rơi vào “bẫy năng lực” - giỏi chuyên môn nhưng không vận hành được tổ chức.
Vậy anh đánh giá thế nào về giá trị của sự kỷ luật trong việc xây dựng tổ chức và văn hóa doanh nghiệp?
Kỷ luật là “xương sống” của văn hóa. Nhiều người nghĩ kỷ luật là ép buộc, nhưng thật ra kỷ luật là cách doanh nghiệp giữ lời hứa với chính mình. Tôi từng chứng kiến nhiều doanh nghiệp sụp đổ không phải vì chiến lược sai, mà vì không ai làm đúng kế hoạch mỗi ngày. Văn hóa chỉ bền khi mọi người có thói quen hành động nhất quán.
Khi tham gia Hội đồng Đề cử chương trình Next Gen CEO 2025, anh ưu tiên điều gì ở một CEO được giới thiệu?
Tôi không nhìn vào quy mô doanh nghiệp đầu tiên, mà nhìn vào tư duy lãnh đạo. Một CEO có thể đang ở giai đoạn khởi nghiệp, nhưng nếu họ có tư duy xây nền tảng, biết chia sẻ quyền lực, biết dùng dữ liệu để ra quyết định, thì đó là người tôi đánh giá cao.
Tôi tin lãnh đạo giỏi không phải người tạo ra kết quả một lần, mà là người xây được cơ chế tạo kết quả lặp lại.
Theo anh, dấu hiệu nào cho thấy một CEO đang đánh mất trục giá trị của mình?
Khi họ bắt đầu ra quyết định vì “muốn chứng minh” thay vì “muốn tạo giá trị”. Rất nhiều CEO thành công sớm, nhưng càng đi xa, càng bị cuốn vào ánh hào quang, quên mất lý do mình bắt đầu.
Ban đầu, họ khởi nghiệp vì muốn tạo ra một sản phẩm tốt, giải quyết vấn đề thật. Nhưng sau khi có doanh thu, danh tiếng, họ dần chuyển từ xây giá trị sang xây hình ảnh. Mọi quyết định bắt đầu hướng tới việc được công nhận, hơn là tạo tác động thật.
Và đó là lúc họ đánh mất “trục giá trị” - kim chỉ nam giúp họ đi đúng hướng trong hành trình lãnh đạo.
Tôi từng gặp nhiều người trẻ rất tài năng, nhưng sau vài năm tăng trưởng nóng, họ rơi vào cảm giác trống rỗng: doanh nghiệp vẫn chạy, nhưng bản thân không còn thấy ý nghĩa.
Đó là dấu hiệu nguy hiểm, vì một lãnh đạo mất phương hướng sẽ kéo cả tổ chức lệch hướng theo.
Sáng lập và vận hành ERIC Capital - chuyên tư vấn và đào tạo tài chính chiến lược và quản trị cho các chủ doanh nghiệp, tại sao anh lại lựa chọn đào tạo kỹ năng này thay vì các kỹ năng chuyên môn khác?
Tôi chọn đào tạo về tài chính chiến lược và quản trị vì đó là ngôn ngữ của kinh doanh mà doanh chủ nào cũng cần nắm. Doanh nghiệp có thể bắt đầu bằng đam mê, nhưng để đi đường dài, họ phải hiểu được dòng tiền, cấu trúc vốn và cơ chế vận hành hệ thống.
Tôi gặp nhiều chủ doanh nghiệp rất giỏi nghề, rất tâm huyết, nhưng lại “mù mờ” khi bước sang vùng tài chính và quản trị. Họ làm tốt sản phẩm, nhưng không biết cách thiết kế mô hình lợi nhuận; họ tăng doanh thu, nhưng không kiểm soát được biên lợi nhuận và dòng tiền.
Rồi đến lúc doanh nghiệp lớn lên, mọi vấn đề đều quay về một chỗ: thiếu tư duy tài chính chiến lược. Và khi chủ doanh nghiệp hiểu được “ngôn ngữ của con số”, họ không còn bị động chạy theo tăng trưởng, mà biết điều khiển tốc độ, kiểm soát rủi ro, và ra quyết định dựa trên dữ liệu thật.
Với vai trò Chủ Tịch VCC HCM - Vietnam CEO Council - Hội Đồng Doanh Nhân Việt, trong quá trình vận hành Hội với các CEO là hội viên, anh định nghĩa một “kết nối có giá trị thật” là gì?
Với tôi, “kết nối thật” không phải là trao danh thiếp, mà là chia sẻ thật – hợp tác thật – cùng phát triển thật. Một buổi gặp gỡ chỉ thật sự có giá trị khi hai bên hiểu rõ điểm mạnh của nhau và có thể cùng tạo ra giá trị mới. VCC HCM đang phát triển theo hướng đấy: xây dựng một cộng đồng CEO không khoe thành tích mà chia sẻ những trải nghiệm thật.
Anh kỳ vọng chương trình Next Gen CEO 2025 sẽ để lại điều gì cho thế hệ lãnh đạo trẻ Việt Nam?
Tôi mong chương trình không chỉ dừng ở việc vinh danh, mà còn là nơi gieo hạt tư duy đúng đắn cho thế hệ lãnh đạo mới. Thế hệ lãnh đạo trẻ Việt Nam rất năng động, nhưng họ cần một “bản đồ tư duy lãnh đạo” để biết đi nhanh mà không lạc hướng.
Tôi tin Next Gen CEO 2025 sẽ trở thành cầu nối giữa những người đã đi trước và lớp lãnh đạo kế tiếp để họ cùng nhau kiến tạo một thế hệ lãnh đạo doanh nghiệp Việt có tâm thế toàn cầu và nền tảng nội lực vững vàng.
Cảm ơn những chia sẻ của anh!