Chuyển sang Bộ Công an xác minh một số dấu hiệu vi phạm pháp luật tại Bảo Tín Minh Châu, SJC, PNJ

Ngày 30/5/2025, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thông tin, Chánh Thanh tra NHNN đã ký ban hành Kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu (Bảo Tín Minh Châu); Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) và chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại Công ty cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ).

Theo đó, cơ quan thanh tra đã tiến hành thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng; việc chấp hành quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền và việc chấp hành các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hoá đơn, chứng từ; về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.

Về cơ bản, cả 3 doanh nghiệp đều chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, kinh doanh mua, bán vàng miếng theo giấy phép do NHNN cấp, thực thiện chế độ thông tin báo cáo số liệu mua, bán vàng miếng cơ bản theo quy định; thực hiện niêm yết giá mua bán vàng theo quy định; có chuyển biến tích cực trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống rửa tiền; ...

Tuy nhiên, cơ quan thanh tra cũng chỉ ra một số vi phạm, thiếu sót tại 3 doanh nghiệp vàng đình đám này.

PNJ

Tại PNJ, doanh nghiệp vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh; có dấu hiệu vi phạm về nhãn hàng hóa theo quy định đối với sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ;...

Có dấu hiệu cho thấy PNJ vi phạm quy định của pháp luật về thuế. NHNN đã có văn bản chuyển thông tin sang cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý theo quy định.

PNJ còn vi phạm các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền (ban hành quy định nội bộ có nội dung không đầy đủ theo quy định; không phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro; báo cáo không đủ nội dung theo quy định của pháp luật; không báo cáo các giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng; không thực hiện kiểm toán nội bộ về phòng, chống rửa tiền theo quy định;...).

Vi phạm về lập hóa đơn bán hàng không đúng thời điểm đối với một số hóa đơn; một số giao dịch thiếu thông tin hoặc có thể không phải thông tin số CMND/CCCD của khách hàng trên Bảng kê 01/TNDN;...

Nguyên nhân dẫn đến những vi phạm trên là do Người đại diện theo pháp luật, lãnh đạo, nhân viên PNJ chưa nghiêm túc chấp hành một số quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, PCRT và hạch toán kế toán, lập và sử dụng chứng từ kế toán, kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.

SJC

SJC vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Kết quả xác minh khách hàng cho thấy có dấu hiệu SJC vi phạm quy định của pháp luật về thuế. NHNN đã có Văn bản chuyển thông tin sang cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý theo quy định.

Mặc dù chưa có cơ sở xác định mức tăng giá trong giai đoạn từ ngày 2/10/2023 đến ngày 15/4/2024 là bất hợp lý. Tuy nhiên, tại Công ty SJC, giá mua, giá bán vàng do Tổng Giám đốc SJC quyết định và chỉ đạo trực tiếp về giá mua, giá bán vàng khi không có quy định, quy trình nội bộ về các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể trong cơ chế xác định giá mua, giá bán vàng, không phân tách trách nhiệm của các bộ phận có liên quan trong quá trình tham mưu xác định giá.

Theo cơ quan thanh tra, việc này dẫn đến rủi ro trong việc xác định giá ảnh hưởng đến hoạt động của SJC cũng như thị trường vàng do SJC chiếm thị phần tương đối lớn.

SJC cũng vi phạm một số quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, cụ thể như: ban hành quy định nội bộ có nội dung không đầy đủ theo quy định; không có hệ thống quản lý rủi ro để xác định khách hàng nước ngoài là cá nhân có ảnh hưởng chính trị; không báo cáo các giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng; không thực hiện kiểm toán nội bộ về phòng, chống rửa tiền theo quy định;....

Về việc chấp hành các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ, về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế, SJC vi phạm về lập hoặc thay thế và phát hành một số hóa đơn bán hàng nhưng không có mã của cơ quan thuế; về chưa thực hiện các thủ tục xử lý hóa đơn sai sót đối với một số hóa đơn; về hạch toán khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho vào giá vốn hàng bán dẫn đến thiếu thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp, làm giảm thuế thu nhập doanh nghiệp của công ty, không ghi đầy đủ thông tin hoặc thông tin có thể chưa chính xác về số CMTND/CCCD của một số khách hàng trên Bảng kê 01/TNDN.

Nguyên nhân sai phạm là do Người đại diện theo pháp luật, lãnh đạo, nhân viên SJC chưa nghiêm túc chấp hành một số quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, PCRT và hạch toán kế toán, lập và sử dụng chứng từ kế toán, kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.

Bảo Tín Minh Châu

Tại kết luận, cơ quan thanh tra đã chỉ ra những vi phạm của Bảo Tín Minh Châu về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; vi phạm về giao dịch bán vàng với giá bán cao hơn giá niêm yết; vi phạm quy định về thương mại điện tử, sử dụng công nghệ số để kinh doanh vàng.

Bảo Tín Minh Châu có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Về việc chấp hành quy định pháp luật về hoạt động PCRT, công ty ban hành quy định nội bộ về PCRT sai thẩm quyền, không đầy đủ nội dung theo quy định; không thực hiện lưu trữ thông tin liên quan đến khách hàng, giao dịch phải báo cáo.

Vi phạm một số quy định của pháp luật về hoạt động PCRT, cụ thể: ban hành quy định nội bộ có nội dung không đầy đủ; không có hệ thống quản lý để xác định khách hàng nước ngoài là cá nhân có ảnh hưởng chính trị; không thực hiện báo cáo giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng; ...

Về chấp hành các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ; về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế, Bảo Tín Minh Châu hạch toán chi phí quà tặng vào giá vốn của hàng hóa dịch vụ mua vào không đúng quy định, dẫn đến giảm số thuế giá trị gia tăng phải nộp;...

Nguyên nhân dẫn đến những thiếu sót, vi phạm nêu trên là do Người đại diện theo pháp luật, lãnh đạo, nhân viên Bảo Tín Minh Châu chưa nghiêm túc chấp hành một số quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, PCRT và hạch toán kế toán, lập và sử dụng chứng từ kế toán, kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.

PV