Cổ đông ngoại 'thoát hàng' trước khi cổ phiếu HBC bị hủy niêm yết

Huyndai Elevator Co.,Ltd - cổ đông lớn của CTCP Tập đoàn Xây dựng Hoà Bình (mã HBC, sàn HoSE) báo cáo đã bán ra 5 triệu cổ phiếu HBC trong phiên 31/7/2024.

Sau giao dịch, Huyndai Elevator giảm sở hữu tại Xây dựng Hoà Bình từ hơn 28 triệu cổ phiếu (tỷ lệ 8,08%) xuống còn hơn 23 triệu cổ phiếu (tỷ lệ 6,64%).

Theo dữ liệu giao dịch cổ phiếu HBC ngày 31/07, khối lượng giao dịch tăng đột biến lên hơn 15 triệu đơn vị, giá trị hơn 89,28 tỷ đồng, bình quân mỗi cổ phiếu có giá là 5.880 đồng.

Tháng 4/2019, Xây dựng Hòa Bình và Hyundai Elevator đã ký kết thoả thuận phát hành riêng lẻ và hợp tác chiến lược. Cụ thể, Hyundai Elevator tham gia vốn vào Hòa Bình với số lượng 25 triệu cổ phiếu, có giá trị 575 tỷ đồng.

Hyundai Elevator được thành lập năm 1984 tại Hàn Quốc, với lĩnh vực kinh doanh là sản xuất thang cuốn, thang máy, bảo trì thang cuốn thang máy.

Cổ đông lớn thoái vốn trong bối cảnh Xây dựng Hoà Bình vừa nhận thông báo về việc sẽ bị huỷ niêm yết. Theo thông báo của HoSE ngày 26/7 vừa qua, cổ phiếu HBC rơi vào trường hợp huỷ niêm yết bắt buộc do lợi nhuận sau thuế chưa phân phối tại ngày 31/12/2023 là âm 3.240 tỷ đồng, vượt quá số vốn điều lệ thực góp của công ty (2.741 tỷ đồng).

Theo quy định, cổ phiếu của công ty đại chúng bị huỷ niêm yết khi kết quả sản xuất, kinh doanh bị thua lỗ trong 3 năm liên tiếp; hoặc tổng số lỗ luỹ kế vượt qua số vốn điều lệ thực góp; hoặc vốn chủ sở hữu âm trong báo cáo tài chính kiểm toán năm gần nhất trước thời điểm xem xét.

Ban đầu Xây dựng Hoà Bình thông báo tới cổ đông rằng sẽ chuyển niêm yết gần 347,2 triệu cổ phiếu sang sàn UPCoM thuộc Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Dự kiến việc chuyển sàn giao dịch này sẽ hoàn tất trong tháng 8/2024.

Tuy nhiên sau đó, công ty này lại gửi công văn phúc đáp tới HoSE, bày tỏ không đồng ý với các căn cứ HoSE áp dụng để xem xét hủy niêm yết bắt buộc đối với cổ phiếu HBC.

Theo HBC, Nghị định 155/2020 không quy định chi tiết về việc xem xét điều kiện lỗ lũy kế trên báo cáo tài chính kiểm toán hợp nhất hay trên báo cáo riêng. Hiện nay cũng chưa có văn bản pháp luật hướng dẫn áp dụng hay giải thích quy định này. Vốn điều lệ của HBC hơn 2.741 tỷ đồng.

Trong khi lỗ sau thuế tại báo cáo tài chính kiểm toán riêng năm 2023 là 2.401 tỷ đồng, chưa vượt quá số vốn điều lệ. Do đó, công ty cho rằng HBC không thuộc trường hợp hủy bỏ niêm yết theo quy định.

Lập luận thứ hai, nhà thầu xây dựng cho rằng HoSE căn cứ vào tiền lệ trước đây (tức luôn lấy báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán) để xem xét hủy niêm yết cổ phiếu HBC là "không phù hợp với pháp luật hiện hành".

Quy chế niêm yết chứng khoán tại HoSE ban hành hồi tháng 3/2018 hướng dẫn về việc căn cứ báo cáo tài chính hợp nhất để xem xét điều kiện lỗ lũy kế đối với tổ chức niêm yết có công ty con. Tuy nhiên đến cuối tháng 3/2022, Hội đồng thành viên Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam (VNX) đã ban hành quy chế mới và bỏ quy định trên.

Xây dựng Hòa Bình đề nghị HoSE xem xét, cân nhắc trước khi đưa ra quyết định liên quan đến việc hủy niêm yết vì việc này sẽ ảnh hưởng trực tiếp cổ đông, người lao động của công ty cũng như các nhà cung cấp, thầu phụ.

Sau tin sẽ bị huỷ niêm yết, cổ phiếu HBC liên tục có những phiên giảm sàn. Kết phiên 2/8, mã giảm sàn về vùng giá 5.510 đồng/cổ phiếu. Chỉ sau hai tuần, mã này đã giảm khoảng 35% giá trị.