Đề nghị truy tố cựu Thứ trưởng Bộ TN&MT ký giấy phép cho doanh nghiệp khai thác đất hiếm

Cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố 27 bị can trong vụ án Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Buôn lậu; Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội ma có; Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Gây ô nhiễm môi trường, xảy ra tại Công ty CP Tập đoàn Thái Dương (Công ty Thái Dương) và các đơn vị liên quan.

Trong đó, ông Nguyễn Linh Ngọc - cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) bị đề nghị truy tố tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Một số bị can khác tại Bộ TN&MT cũng bị đề nghị truy tố tội danh trên còn có Nguyễn Văn Thuấn - cựu Tổng Cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản; Hoàng Văn Khoa - cựu Vụ trưởng Vụ Khoáng sản,...

Bị can Đoàn Văn Huấn - Chủ tịch Công ty Thái Dương bị đề nghị truy tố về 3 tội danh: Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên, Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng và Gây ô nhiễm môi trường.

Ông Hồ Đức Hợp - cựu Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Yên Bái cũng bị đề nghị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Các bị can còn lại trong vụ án bị điều tra về các tội: Buôn lậu; Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; Gây ô nhiễm môi trường; Vi phạm quy định kế toán…

Theo kết luận điều tra, Công ty Thái Dương được Bộ cấp phép thăm dò đất hiếm tại mỏ Yên Phú (Yên Bái) từ năm 2009. Đến tháng 5/2011, Công ty Thái Dương nộp hồ sơ xin khai thác quặng đất hiếm nhưng chưa được thông qua.

Năm 2012, Thủ tướng Chính phủ ra chỉ thị, yêu cầu khai thác khoáng sản nhất thiết phải gắn với chế biến sâu. Do đó, Công ty Thái Dương phải lập, bổ sung dự án "Đầu tư xây dựng tổ hợp chế biến sâu đất hiếm" (gọi tắt là Dự án chế biến sâu) để trình các cơ quan có thẩm quyền thẩm định và xin ý kiến Chính phủ.

Bộ Công Thương đã thẩm định dự án, báo cáo Thủ tướng là khả thi. Bộ TN&MT sau đó được giao thẩm định cấp phép.

Tháng 6/2013, việc cấp phép được thực hiện theo quy định của Luật Khoáng sản năm 2010 nên dự án của Công ty Thái Dương thay đổi cả về quy mô và tính chất, không chỉ có dự án khai thác, tuyển quặng như khi xin cấp phép năm 2011.

Dự án này phải gồm 3 thành phần không thể tách rời là: Khai thác, tuyển quặng; nhà máy thủy luyện Yên Bái; nhà máy chiết tách Hải Phòng.

Tuy nhiên, trong hồ sơ xin cấp phép của Công ty Thái Dương chỉ có giấy chứng nhận đầu tư dự án khai thác, tuyển quặng do UBND tỉnh Yên Bái cấp năm 2011, hết hạn năm 2012.

Chưa kể, vốn chủ sở hữu của Công ty Thái Dương chỉ có 200 tỷ đồng, không đảm bảo tỷ lệ vốn ít nhất bằng 30% tổng số vốn đầu tư của dự án theo quy định tại Luật Khoáng sản năm 2010.

Nhóm cán bộ Tổng cục Địa chất và Khoáng sản được giao nhiệm vụ thẩm định hồ sơ, đứng đầu là bị can Nguyễn Văn Thuấn (Tổng cục trưởng) dù biết Công ty Thái Dương không đủ điều kiện nhưng vẫn đề xuất lãnh đạo Bộ TNMT cấp giấy phép. Bị can Nguyễn Linh Ngọc (Thứ trưởng Bộ TNMT) ký giấy phép này.

Bị can Ngọc khai đã nghiên cứu tờ trình của Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, biết Công ty Thái Dương chưa đủ điều kiện nhưng vẫn ký giấy phép cho doanh nghiệp. Quá trình này, bị can Ngọc khẳng định không được hưởng lợi gì từ Đoàn Văn Huấn.

Cựu Thứ trưởng thừa nhận hành vi của mình là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc Công ty Thái Dương khai thác trái phép đất hiếm, gây thất thoát hơn 864 tỷ đồng.

Bị can Nguyễn Văn Thuấn khai, quá trình giúp Công ty Thái Dương xin giấy phép, được Đoàn Văn Huấn đến phòng làm việc, "cảm ơn" 500 triệu đồng. Thuấn đã nộp lại số tiền này cho cơ quan điều tra.

Tại tỉnh Yên Bái, kết quả điều tra cho thấy sau khi được cấp phép, Công ty Thái Dương không thực hiện đúng các nội dung theo quy định, đặc biệt là không tinh luyện quặng đất hiếm trước khi bán mà tiêu thụ quặng thô.

PV