Đề xuất người dân được lựa chọn nơi mua điện từ năm 2027
Trong Dự thảo gửi Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Công Thương đề xuất, từ năm 2027, khách hàng sử dụng điện đủ điều kiện sẽ được lựa chọn mua điện từ các đơn vị bán lẻ điện, với giá do hai bên thỏa thuận.
Bộ Công Thương vừa có văn bản đề nghị Bộ Tư pháp thẩm định Dự thảo Quyết định của Thủ tướng quy định về lộ trình, nguyên tắc hoạt động, cơ cấu ngành điện và các điều kiện để hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện cạnh tranh tại Việt Nam.
Theo dự thảo, Bộ Công Thương đề xuất lộ trình hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện cạnh tranh tại Việt Nam qua 3 cấp độ.
Cấp độ 1 là thị trường phát điện cạnh tranh, đã vận hành chính thức từ năm 2012 và chuyển sang giai đoạn bán buôn điện cạnh tranh từ năm 2019.
Cấp độ 2 là thị trường bán buôn điện cạnh tranh, vận hành từ năm 2019 và tiếp tục được hoàn thiện, mở rộng giao dịch mua bán điện giữa các đơn vị phát điện, bán buôn, bán lẻ và khách hàng sử dụng điện lớn.
Cấp độ 3 là thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, dự kiến vận hành từ năm 2027, song song với thị trường bán buôn điện, nhằm tạo môi trường cạnh tranh trong các giao dịch bán lẻ giữa đơn vị bán điện và người sử dụng điện. Thị trường này sẽ từng bước được mở rộng theo các điều kiện và cơ chế mua bán điện được quy định.
Ảnh minh họa
Thị trường điện cạnh tranh hoạt động theo nguyên tắc tách bạch chức năng sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ với chức năng quản lý nhà nước; phân định rõ các khâu mang tính độc quyền với các khâu có thể cạnh tranh, qua đó hình thành nhiều đơn vị mua bán điện độc lập, tăng tính cạnh tranh của thị trường.
Việc mua bán điện trong thị trường điện cạnh tranh được thực hiện thông qua thị trường điện giao ngay và các hợp đồng song phương. Giá mua bán điện giao ngay được hình thành theo từng chu kỳ giao dịch của thị trường điện cạnh tranh và do đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện công bố.
Bộ Công Thương thực hiện điều tiết hoạt động của thị trường điện cạnh tranh.
Đối với thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, Bộ Công Thương đề xuất hoạt động theo các nguyên tắc cụ thể. Theo đó, các đơn vị bán lẻ điện gồm những doanh nghiệp được hình thành từ việc tái cơ cấu bộ phận bán điện của các tổng công ty, công ty điện lực, cùng các đơn vị bán lẻ điện mới đáp ứng đủ điều kiện theo quy định. Các đơn vị này được mua điện từ đơn vị phát điện, đơn vị bán buôn điện thông qua hợp đồng song phương và từ thị trường điện giao ngay để cung cấp điện cho khách hàng.
Khách hàng sử dụng điện đáp ứng các điều kiện theo quy định được lựa chọn mua điện từ một trong các đơn vị bán lẻ điện; giá mua bán điện được xác định trên thỏa thuận, thống nhất giữa khách hàng sử dụng điện và đơn vị bán lẻ điện phù hợp với hoạt động của thị trường bán lẻ điện cạnh tranh.
Đối với khách hàng chưa đáp ứng điều kiện hoặc không tham gia thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, việc mua điện tiếp tục thực hiện thông qua đơn vị bán lẻ điện hiện hữu, với giá bán lẻ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định.
Đơn vị phân phối điện có trách nhiệm cung cấp dịch vụ phân phối điện cho các đơn vị bán lẻ điện và khách hàng mua buôn điện, bảo đảm nguyên tắc công bằng, minh bạch, không phân biệt đối xử và tiếp cận mở trong phạm vi lưới điện thuộc quyền sở hữu, quản lý, vận hành.
Điều kiện tham gia thị trường bán lẻ điện cạnh tranh của khách hàng sử dụng điện do Bộ Công Thương quy định phù hợp với các giai đoạn phát triển thị trường bán lẻ điện cạnh tranh.
Mai Linh (t/h)