Doanh nghiệp chỉ mua một mặt hàng nhỏ nhưng vô tình giao dịch với doanh nghiệp "ma" và bị xử phạt rất nặng: Lãnh đạo Thuế TP.HCM nói gì?

Mới đây, Thuế TP.HCM và Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM tổ chức Hội nghị Đối thoại Doanh nghiệp - Chính quyền Thành phố lần thứ 269: Chuyên đề giải đáp khó khăn, vướng mắc về quyết toán thuế và một số lưu ý về chính sách thuế.

Tại hội nghị, đại diện một doanh nghiệp công nghệ đặt câu hỏi liên quan đến việc quản lý "doanh nghiệp ma". Vị này cho biết: Hiện nay, nhiều doanh nghiệp mua hàng nhưng không thể biết được bên bán có còn hoạt động hay không. Có trường hợp chỉ mua một mặt hàng nhỏ, nhưng lại vô tình giao dịch với doanh nghiệp "ma", dẫn đến sau vài năm doanh nghiệp bị xử phạt rất nặng. Trong khi đó, doanh nghiệp mua vào đã kiểm tra rất kỹ. Vậy cơ quan quản lý thuế hoặc các cơ quan nhà nước có phương án nào để hạn chế tình trạng doanh nghiệp "ma", qua đó giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp?

Chia sẻ về vấn đề này, ông Giang Văn Hiển, Phó trưởng Thuế TP.HCM, cho biết thời gian qua, chính sách của Nhà nước tạo sự thông thoáng, hỗ trợ doanh nghiệp theo cơ chế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm.

Tuy nhiên, một số tổ chức, cá nhân đã lợi dụng chính sách này để trục lợi bằng việc thành lập doanh nghiệp không nhằm mục đích kinh doanh, mà mua bán hóa đơn trái phép. Cơ quan thuế đã nắm bắt các hành vi vi phạm và liên tục đổi mới phương thức quản lý, trong đó có việc áp dụng hệ số rủi ro và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin.

Ông Hiển cho biết, trước đây, khi sử dụng hóa đơn giấy, việc xác minh, tra soát rất khó, nhưng hiện nay cơ quan thuế đã có nhiều trang thông tin điện tử để doanh nghiệp có thể kiểm soát đối tác bán hàng có đang hoạt động hay đã ngừng, bỏ địa chỉ. Đây là công cụ để doanh nghiệp chủ động rà soát.

Ông nhấn mạnh, việc phòng chống gian lận trong mua bán hóa đơn không chỉ là trách nhiệm của cơ quan thuế mà là trách nhiệm của cộng đồng doanh nghiệp. Nếu hoạt động là thực thì rất dễ chứng minh. Doanh nghiệp cần có quy định nội bộ và tuyên truyền cho cán bộ, nhân viên về kiểm soát đối tác, kiểm tra nhân thân, địa chỉ trụ sở.

"Có trường hợp doanh nghiệp ăn uống tại nhà hàng nhưng hóa đơn lại xuất từ đơn vị khác mà không đặt câu hỏi, không tự rà soát, sau đó lại cho rằng cơ quan thuế phải rà soát thay mình. Doanh nghiệp là bên trực tiếp biết rõ đối tác giao dịch có thực tế hay không. Cơ quan thuế thường chỉ phát hiện khi đến kỳ quyết toán, khi đó có thể doanh nghiệp vi phạm đã bỏ địa chỉ. Hiện nay, với hệ thống công nghệ thông tin, cơ quan thuế có thể tra soát hàng trăm giao dịch để phối hợp với cơ quan chức năng xử lý", ông Hiển dẫn chứng.

Phó Trưởng Thuế TP.HCM cũng nhấn mạnh, cơ quan pháp luật xử lý rất nặng cả đơn vị bán và đơn vị mua hóa đơn. Do đó, vị này đề nghị doanh nghiệp phối hợp với cơ quan chức năng và tự đặt ra rào cản để bảo vệ hoạt động sản xuất kinh doanh, uy tín và vị thế của mình. Rủi ro có thể phát sinh từ các khâu doanh nghiệp chưa kiểm soát chặt chẽ.

"Hiện nay, doanh nghiệp có thể chủ động kiểm tra tình trạng hoạt động của đối tác thông qua các cổng thông tin điện tử của ngành thuế. Việc phòng chống gian lận trong mua bán hóa đơn không chỉ là trách nhiệm của cơ quan thuế mà còn là trách nhiệm của cộng đồng doanh nghiệp. 

Doanh nghiệp cần tăng cường kiểm soát nội bộ, thẩm tra đối tác, từ thông tin pháp lý, địa chỉ trụ sở đến lịch sử hoạt động. Mục tiêu là xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, công bằng, minh bạch; các hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế sẽ được cơ quan chức năng bảo vệ", lãnh đạo Thuế TP.HCM nhấn mạnh.

Phan Trang