Ngày 3/1, Tòa án nhân dân (TAND) TP Hà Nội sẽ đưa 38 bị cáo trong vụ đại án kit test Việt Á ra xét xử.
Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 20 ngày. Hội đồng xét xử gồm 5 người do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa. Có tổng cộng hơn 70 luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo và Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á.
Trong vụ án này, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long bị truy tố tội "Nhận hối lộ", cựu Bộ trưởng Bộ KH&CN, cựu chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh bị truy tố tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
Bị cáo Phạm Xuân Thăng, cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương, bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ khi thi hành công vụ. Bị cáo Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á bị truy tố về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và Đưa hối lộ.
Các bị cáo còn lại bị đưa ra xét xử về các tội Đưa hối lộ; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi.
Theo cáo trạng, đầu năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát, Chính phủ đã triển khai nhiều chủ trương, biện pháp để ứng phó, trong đó có giao cho Bộ KH&CN chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan chủ động, tích cực triển khai việc nghiên cứu, chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch.
Thời điểm đó, ông Trịnh Thanh Hùng (Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế, kỹ thuật, Bộ KH&CN) được ông Hồ Anh Sơn (Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Y dược học Quân sự, Học viện Quân Y) thông báo về việc Học viện Quân Y có văn bản đề xuất Bộ KH&CN giao Học viện Quân y triển khai nhiệm vụ phát triển test xét nghiệm.
Thông qua các mối quan hệ, Phan Quốc Việt nắm bắt được chủ trương nghiên cứu sinh phẩm phục vụ phòng chống dịch nên xin cùng tham gia đề án. Theo cáo trạng, Phan Quốc Việt đã đặt vấn đề, thống nhất với Trịnh Thanh Hùng về việc giúp Công ty Việt Á được tham gia nghiên cứu với mục đích sử dụng kết quả Đề tài để sản xuất, bán thương mại test xét nghiệm.
Phan Quốc Việt thỏa thuận về việc chia % doanh thu của Công ty Việt Á từ việc tiêu thụ test xét nghiệm; trao đổi, bàn bạc để giúp công ty sử dụng biên bản nghiệm thu Đề tài để lập hồ sơ gửi Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, sản xuất test xét nghiệm bán ra thị trường, giúp Công ty Việt Á hưởng lợi bất chính số tiền đặc biệt lớn.
Chủ tịch Việt Á còn thông đồng với ông Trịnh Thanh Hùng tác động đến một số người có thẩm quyền tại Bộ Y tế, Văn phòng Chính phủ, nhờ những người này trực tiếp thực hiện hoặc can thiệp với cơ quan, người có thẩm quyền khác thực hiện việc thẩm định test xét nghiệm, cấp số đăng ký lưu hành không đúng chủ sở hữu, hiệp thương giá, công bố giá hiệp thương (nâng khống giá test xét nghiệm gấp nhiều lần so với giá trị thực), xử lý kết quả kiểm tra giá hiệp thương trái quy định của pháp luật, tạo điều kiện cho Công ty Việt Á sản xuất, bán thương mại test xét nghiệm trên phạm vi cả nước.
Cáo trạng xác định, hành vi sai phạm trong mua bán test để phòng, chống dịch bệnh của Phan Quốc Việt và đồng phạm xảy ra tại nhiều tỉnh thành gây thiệt hại số tiền hơn 1.235 tỷ đồng của Nhà nước, cơ quan, tổ chức khác, trong đó thiệt hại cho Nhà nước hơn 402 tỷ đồng.
Đặc biệt, để được tham gia nghiên cứu, cấp số đăng ký lưu hành sản phẩm, hiệp thương giá, Việt bị cáo buộc đưa hối lộ hơn 106 tỷ đồng.
Trong đó, ông Nguyễn Thanh Long bị cáo buộc nhận 2,25 triệu USD (51 tỷ đồng); ông Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ) nhận 350.000 USD (8 tỷ đồng); ông Nguyễn Minh Tuấn (cựu vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế) nhận 300.000 USD (6,9 tỷ đồng); ông Nguyễn Huỳnh (cựu thư ký của ông Long) nhận 54 tỷ đồng (trong đó đưa cho ông Long 50 tỷ đồng, hưởng lợi 4 tỷ đồng)...
Bên cạnh đó, Việt còn chi tiền "cảm ơn" cho ông Nguyễn Văn Trịnh (cán bộ Văn phòng Chính phủ) 200.000 USD; Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng KH-CN) 200.000 USD; Phạm Công Trạc (cựu thứ trưởng Bộ KH-CN) 50.000 USD.
Cũng liên quan đến vụ án này, từ 27 đến 29/12/2023, Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội đã đưa ra xét xử Phan Quốc Việt và 6 người khác trong đại án Việt Á, phần do quân đội giải quyết.
Theo đó, bị cáo Phan Quốc Việt bị Tòa án Quân sự Thủ đô tuyên phạt 15 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; 10 năm tù về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; tổng hợp hình phạt là 25 năm tù.
Bị cáo Trịnh Thanh Hùng bị tuyên phạt 15 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
