Hai doanh nghiệp thuộc Bộ Xây dựng sai phạm trong quá trình cổ phần hóa như thế nào?

Tại Kết luận thanh tra việc thực hiện sắp xếp lại, cổ phần hóa, thoái vốn các doanh nghiệp Nhà nước thuộc Bộ Xây dựng, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã kiến nghị chuyển thông tin, tài liệu vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang Bộ Công an để điều tra, xử lý theo quy định 2 vụ việc liên quan đến các công ty con của Tổng công ty Cơ khí xây dựng (Coma) và Tổng công ty Đầu tư nước và môi trường Việt Nam (Viwaseen).

Vi phạm quản lý đất đai tại Decoimex

Cụ thể, vụ việc thứ nhất là vi phạm quy định về quản lý sử dụng đất đai của Công ty TNHH MTV sản xuất, xuất nhập khẩu, dịch vụ phát triển nông thôn (Decoimex thuộc Tổng công ty Coma) tại dự án nhà ở Decoimex mở rộng phường 6, phường 9, TP Vũng Tàu, trong đó có diện tích đất khoảng 1.137 m2 có dấu hiệu vi phạm về quản lý, sử dụng đất đai.

Theo cơ quan thanh tra, Công ty Decoimex là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thuộc Tổng công ty Coma tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Lô đất 1.137 m2 tại phường 9, TP Vũng Tàu được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cấp cho doanh nghiệp này với mục đích sản xuất, kinh doanh. 

Tuy nhiên, trên thực tế, doanh nghiệp này đã tự ý thực hiện phân lô và ký hợp đồng bán chuyển nhượng 7 lô đất cho khách hàng để xây dựng nhà ở. Trong khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt là vi phạm quy định của Luật Đất đai. 

TTCP cho biết 7 hợp đồng chuyển nhượng đã ký từ năm 2003 - 2005, tổng giá trị hợp đồng trên 3 tỷ đồng, đã thu khoảng 1,5 tỷ đồng và còn 1,567 tỷ đồng chưa thu. Việc này chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

Ngoài ra, TTCP còn phát hiện tại diện tích đất 18.960 m2, Công ty Decoimex đã ký hợp đồng góp vốn 91 lô đất. Hầu hết các hợp đồng góp vốn đã được ký từ năm 2009 - 2012, chủ đầu tư chưa nộp tiền sử dụng đất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Quá trình thanh tra phát hiện Decoimex đã thu của khách hàng trên 144 tỷ đồng, tổng số chi phí cho cơ sở hạ tầng là 50,8 tỷ đồng. 

Một số lô biệt thự đã được khách hàng hoàn thiện để vào ở nhưng Công ty Decoimex vẫn chưa được cấp sổ đỏ, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai. Các khoản tiền thuê đất, chậm nộp tiền sử dụng đất được TTCP tạm tính khoảng 192 tỷ đồng.

Sai phạm trong quá trình thoái vốn của Viwaseen

Vụ việc thứ hai là vi phạm quy định trong việc thoái vốn đầu tư của Tổng công ty Viwaseen tại Công ty CP Đầu tư và xây dựng Viwaseen Huế, có dấu hiệu vi phạm Bộ luật Hình sự 2015.

Công ty Viwaseen Huế có vốn điều lệ 60 tỷ đồng, trong đó góp vốn của Tổng công ty Viwaseen gần 21,6 tỷ đồng (chiếm 35,98%).

Tháng 9/2014, Bộ Xây dựng có văn bản đồng ý và Tổng công ty Viwaseen đã thoái toàn bộ vốn đầu tư của tổng công ty tại Viwaseen Huế.

TTCP chỉ ra rằng, việc Tổng công ty Viwaseen trình và được Bộ Xây dựng cho thực hiện thoái toàn bộ vốn tại Công ty Viwaseen Huế là không đúng với đề án tái cơ cấu tổng công ty đã được Bộ Xây dựng phê duyệt. 

Cơ quan thanh tra cho rằng quyết định của Bộ Xây dựng phê duyệt Đề án tái cơ cấu Tổng công ty Viwaseen trong giai đoạn 2013 - 2015 thì tổng công ty phải tiếp tục nắm giữ từ 36% vốn điều lệ trở lên tại 5 đơn vị, trong đó có Viwaseen Huế.

Việc Bộ Xây dựng có văn bản đồng ý cho Tổng công ty Viwaseen thoái toàn bộ vốn góp tại Công ty Viwaseen Huế là không đúng với Quyết định số 652/QĐ-BXD của Bộ Xây dựng. 

Việc Tổng công ty Viwaseen phê duyệt cho Viwaseen Huế bán chuyển nhượng cổ phần với mức giá 10.000 đồng/cổ phiếu, theo hình thức thỏa thuận trực tiếp, không qua đấu giá hoặc chào bán công khai không bảo đảm nguyên tắc thị trường, vi phạm quyết định 929 năm 2012 của Thủ tướng, Nghị định 72 năm 2013 của Chính phủ.

Ở thời điểm cổ phần hóa, Viwaseen Huế đang sở hữu nhiều lợi thế kinh doanh như sở hữu khách sạn Heritage Huế đạt chuẩn 3 sao ở trung tâm thành phố; chủ đầu tư dự án siêu thị và cao ốc văn phòng tại ngã 6 giao lộ đường Lý Thường Kiệt - Hà Nội - Nguyễn Tri Phương, TP Huế; có dự án khai thác mỏ đá làm vật liệu xây dựng tại huyện Hương Trà…

Theo kết quả tư vấn về xác định giá cổ phiếu, mức giá tham chiếu định giá cổ phiếu Viwaseen Huế là 13.314 đồng/cổ phiếu. Do đó, chênh lệch giữa giá bán cổ phiếu Viwaseen - Huế với mức giá tư vấn định giá được cơ quan thanh tra tạm tính khoảng 7 tỷ đồng, có nguy cơ gây thất thoát vốn Nhà nước.