Hàng chục nghìn tấn 'vàng đen' của Việt Nam ồ ạt đổ bộ vào quốc gia Đông Nam Á với giá siêu rẻ, xuất khẩu tăng đột biến hơn 51.000%

Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu than trong tháng 4 của Việt Nam tăng mạnh 263,1% về lượng và tăng 310,7% về trị giá so với tháng trước đó.

Tính từ đầu năm, nước ta đã xuất khẩu hơn 241 nghìn tấn than, trị giá hơn 46 triệu USD, tăng 111,1% về lượng và tăng 46% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.

Trong 4 tháng, Nhật Bản là thị trường xuất khẩu than lớn nhất của Việt Nam với hơn 63,5 nghìn tấn, trị giá hơn 12,6 triệu USD, tăng 19% về lượng và tăng 2% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, Philippines bất ngờ tăng mạnh nhập khẩu than từ Việt Nam với mức tăng trưởng kỷ lục. Cụ thể, quốc đảo này đã nhập khẩu từ nước ta hơn 62 nghìn tấn than, tương đương hơn 10,7 triệu USD, tăng khủng 51.645% về lượng nhưng giảm đến 80% về trị giá so với cùng kỳ. Do đó, giá xuất khẩu bình quân giảm 15%, đạt 173 USD/tấn. Quốc gia này phụ thuộc vào than nhiều nhất ở Đông Nam Á, do việc áp dụng sản xuất điện tái tạo vẫn ở mức thấp.

Đứng thứ 3 là thị trường Indonesia với gần 44 nghìn tấn, trị giá hơn 7,7 triệu USD, trong khi cùng kỳ năm trước không ghi nhận xuất khẩu sang quốc gia này. Giá bình quân 177 USD/tấn.

Việt Nam là một trong 5 nền kinh tế có mức tiêu thụ than đá cao nhất ở Đông Nam Á. Tổng cục Thống kê cho hay, trữ lượng than đá tại Việt Nam có khoảng 50 tỷ tấn. Quảng Ninh là mỏ than quan trọng bậc nhất tại Việt Nam. Các mỏ than tại đây bắt đầu được đưa vào khai thác từ năm 1839. Trữ lượng lên tới 8,7 tỉ tấn cùng vị trí sát biển thuận tiện cho việc vận chuyển than đến thị trường quốc tế đã giúp cho Quảng Ninh trở thành khu vực khai thác than hàng đầu cả nước.

Bộ Công Thương cho biết, dự kiến khả năng huy động than tăng trong giai đoạn từ nay đến năm 2030 đạt từ 43-47 triệu tấn than thương phẩm/năm. Sau đó, giảm dần vào giai đoạn 2035-2045.

Theo dự báo, nhu cầu than sẽ ngày càng tăng cao đến năm 2035 từ 94-127 triệu tấn/năm, chủ yếu do sự gia tăng nhu cầu cho sản xuất điện và các ngành kinh tế như xi măng, luyện kim, hóa chất, sau đó sẽ giảm dần còn từ 73-76 triệu tấn vào năm 2045.

Trong khi đó, than thương phẩm sản xuất trong nước chỉ duy trì khoảng 45-47 triệu tấn/năm trong giai đoạn 2025-2035 và giảm dần còn 42-44 triệu tấn/năm vào 2045. Do vậy, để đáp ứng nhu cầu than phục vụ sản xuất, dự kiến sẽ phải nhập khẩu khoảng 50-83 triệu tấn vào giai đoạn 2025-2035 và giảm dần còn khoảng 32-35 triệu tấn vào năm 2045.

Theo dự báo của Tổ chức Năng lượng Quốc tế (IEA), giá than thế giới có thể tăng lên khoảng 85 USD/tấn vào năm 2025. Điều này được dự đoán sẽ xảy ra do sự gia tăng nhu cầu sử dụng than trong các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc và Ấn Độ. Ngoài ra, việc giảm sản lượng than của các nước phát triển cũng sẽ góp phần vào việc tăng giá than thế giới.

Khánh Vy