Hiệp hội ngân hàng đề xuất: Không xử phạt đối với hộ kinh doanh gặp các lỗi kê khai hóa đơn điện tử và miễn, giảm thuế trong 1–2 năm đầu thực hiện

Cục Thuế (Bộ Tài chính) vừa có văn bản phản hồi kiến nghị của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam liên quan đến Nghị định 70.

Theo khảo sát do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thực hiện với gần 1.400 hộ kinh doanh trên toàn quốc, nhiều hộ cho biết còn thiếu thông tin hoặc gặp khó khăn trong việc thực hiện quy định mới. Đặc biệt, nhóm hộ kinh doanh có biên lợi nhuận thấp phản ánh việc phải kê khai và nộp đồng thời thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp thu gộp, cộng thêm chi phí đầu tư phần mềm và thiết bị hóa đơn điện tử đã tạo áp lực lớn cho hoạt động kinh doanh.

Kết quả khảo sát cũng cho thấy 63% số hộ được hỏi buộc phải thu hẹp quy mô, 21% tạm ngừng kinh doanh (nhất là trong lĩnh vực dịch vụ ăn uống, tạp hóa), 11% chuyển đổi loại hình, và 3% đã phải đóng cửa hoàn toàn.

Trên cơ sở này, Hiệp hội Ngân hàng kiến nghị Chính phủ "ban hành văn bản hướng dẫn chính thức, khẳng định không truy thu thuế đối với giai đoạn trước khi chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế tính trên doanh thu. Đồng thời, cần thiết lập giai đoạn chuyển tiếp tối thiểu một năm, trong đó không áp dụng xử phạt đối với các lỗi kê khai hóa đơn điện tử, đồng thời miễn, giảm thuế trong 1–2 năm đầu thực hiện và xây dựng hệ thống hóa đơn, sổ sách đơn giản, phù hợp với quy mô của hộ kinh doanh".

Phản hồi nội dung trên, Cục Thuế trả lời:

Kể từ ngày 1/6/2025, theo quy định tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng, hộ khoán có doanh thu hàng năm từ trên 1 tỷ đồng, phải lập hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu đến cơ quan thuế giao cho người mua. Dữ liệu hóa đơn điện tử đã có trên hệ thống của cơ quan thuế để người bán, người mua có thể tra cứu trên hệ thống mà không cần in hóa đơn ra giấy.

Theo hướng dẫn hiện hành tại Thông tư số 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, không có quy định hộ khoán phải lưu giữ hóa đơn, chứng từ mua vào.

Tại điểm b khoản 4 Điều 13 Thông tư số 40/2021/TT-BTC ngày 01/6/2021 hướng dẫn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quy định:

"Điều 13. Quản lý thuế đối với hộ khoán 4. Xác định doanh thu và mức thuế khoán b) Điều chỉnh doanh thu và mức thuế khoán

Hộ khoán trong năm có đề nghị điều chỉnh doanh thu, mức thuế khoán do thay đổi hoạt động kinh doanh thì cơ quan thuế điều chỉnh lại mức thuế khoán theo quy định tại khoản 3 Điều 51 Luật Quản lý thuế kể từ thời điểm có thay đổi. Cụ thể như sau:

b.1) Hộ khoán thay đổi quy mô kinh doanh (diện tích kinh doanh, lao động sử dụng, doanh thu) thì phải khai điều chỉnh, bổ sung Tờ khai thuế theo mẫu số 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư này. Cơ quan thuế căn cứ hồ sơ khai thuế của hộ khoán, cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế nếu xác định doanh thu khoán thay đổi từ 50% trở lên so với doanh thu đã khoán thì ban hành Thông báo (mẫu số 01/TB-CNKD ban hành kèm theo Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ) về việc điều chỉnh mức thuế khoán kể từ thời điểm có thay đổi trong năm tính thuế. Trường hợp qua cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế, số liệu xác minh, kiểm tra, thanh tra, cơ quan thuế có căn cứ xác định hộ khoán không đáp ứng điều kiện để được điều chỉnh mức thuế khoán theo quy định thì cơ quan thuế ban hành Thông báo về việc không điều chỉnh mức thuế khoán theo mẫu số 01/TBKDC-CNKD ban hành kèm theo Thông tư này."

Căn cứ quy định trên, trường hợp hộ khoán thay đổi quy mô kinh doanh (diện tích kinh doanh, lao động sử dụng, doanh thu) thì phải khai điều chỉnh, bổ sung Tờ khai thuế theo mẫu số 01/CNKD. Cơ quan thuế căn cứ hồ sơ khai thuế của hộ khoán, cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế nếu xác định doanh thu khoán thay đổi từ 50% trở lên so với doanh thu đã khoán thì ban hành Thông báo (mẫu số 01/TB-CNKD ban hành kèm theo Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ) về việc điều chỉnh mức thuế khoán kể từ thời điểm có thay đổi trong năm tính thuế.

Tại khoản 3 Điều 12 Nghị quyết 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân quy định:

"3. Nhà nước bố trí kinh phí để cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh theo quy định của Chính phủ."

Hiện nay, Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, trong đó có quy định giải pháp hỗ trợ cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.

Thảo Vân