Hộ kinh doanh lo chi phí hóa đơn, phần mềm, kê khai thuế “ăn mòn” lợi nhuận? Chuyên gia Thuế nói thẳng

Trong chương trình "Giải đáp vướng mắc và tư vấn thuế cho hộ kinh doanh" do VTVIndex thực hiện, câu hỏi được nhiều người quan tâm được đặt ra là: việc phải gánh thêm chi phí hóa đơn, phần mềm, kê khai thuế doanh thu có làm giảm lợi nhuận của hộ kinh doanh hay không?

Trả lời vấn đề này, bà Đinh Thị Thúy – Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn MISA cho biết, MISA xác định sứ mệnh là đồng hành cùng hộ kinh doanh ngay từ giai đoạn đầu, bởi "tất cả các doanh nghiệp, tập đoàn lớn đều hình thành từ cá nhân và hộ kinh doanh".

Theo bà Thúy, MISA đang chia hộ kinh doanh thành hai nhóm để hỗ trợ. Với nhóm thuộc diện phải nộp thuế, MISA hiện triển khai chương trình tặng 3 tháng miễn phí phần mềm bán hàng, kèm 5.000 hóa đơn điện tử và 1 năm chữ ký số. Sau thời gian ưu đãi, chi phí duy trì chỉ từ khoảng 100.000 đồng/tháng, tương đương khoảng 12 triệu đồng/năm cho gói cơ bản. Với hộ có quy mô lớn hơn, mức phí có thể dao động khoảng 200.000 – 300.000 đồng/tháng, và mức cao nhất hiện nay khoảng 4,8 triệu đồng/năm.

Bà Thúy khẳng định, với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, chi phí công nghệ là rất thấp, không phải là gánh nặng lớn như nhiều người lo ngại.

Đối với nhóm hộ kinh doanh chưa thuộc diện phải nộp thuế, MISA lựa chọn phương án đồng hành miễn phí lâu dài thông qua một ứng dụng hỗ trợ bán hàng và kê khai. Đội ngũ MISA phối hợp với cơ quan thuế cơ sở và các đối tác địa phương đi từng chợ để hướng dẫn hộ kinh doanh cài đặt, sử dụng hoàn toàn miễn phí, cho đến khi hộ phát sinh nghĩa vụ thuế.

Theo bà Thúy, chi phí lớn nhất với hộ kinh doanh trong giai đoạn này không phải là tiền, mà là thời gian để học và làm quen với công nghệ.

Ở góc độ vận hành, bà Thúy cho rằng việc sử dụng phần mềm không chỉ phục vụ kê khai thuế mà còn giúp hộ kinh doanh quản trị doanh thu bằng dữ liệu thực. Khi làm chủ được dữ liệu, người bán có thể biết ngay mặt hàng nào bán chạy, mặt hàng nào doanh thu thấp, từ đó điều chỉnh nhập hàng, tối ưu lợi nhuận.

Bà dẫn chứng, nhiều hộ kinh doanh, kể cả người lớn tuổi, sau khi sử dụng thành thạo ứng dụng, có thể theo dõi doanh thu từng ngày, từng mặt hàng, giống như cách họ sử dụng Zalo để nhắn tin, gọi video cho con cháu. Theo bà, mọi quyết định kinh doanh đều phải dựa trên dữ liệu, thay vì ước đoán cảm tính như trước.

Ở góc độ chính sách, bà Lê Thị Duyên Hải – Phó Tổng Thư ký Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho biết, đến khoảng tháng 10 năm nay, cơ quan thuế đang quản lý khoảng 2,54 triệu hộ kinh doanh thường xuyên.

Nếu đề xuất của Bộ Tài chính về nâng ngưỡng chịu thuế lên 500 triệu đồng/năm được Quốc hội thông qua, thì dự kiến khoảng 90% hộ kinh doanh sẽ không phải nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân. Đây chủ yếu là nhóm hộ kinh doanh nhỏ, ở vùng sâu vùng xa, người cao tuổi, hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ.

Tuy nhiên, bà Hải cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng con số 90% hiện nay mới chỉ là ước tính dựa trên dữ liệu khoán, trong khi thực tế doanh thu của nhiều hộ có thể cao hơn rất nhiều so với mức khoán đang áp dụng.

Từ ngày 1/1/2026, khi hộ kinh doanh tự xác định doanh thu thực tế và thực hiện kê khai, kể cả hộ dưới 500 triệu đồng cũng phải kê khai doanh thu 1 lần/năm, thì tỷ lệ hộ thuộc diện phải nộp thuế có thể sẽ thay đổi đáng kể.

Cũng theo bà Hải, việc xóa bỏ thuế khoán và chuyển sang kê khai là chủ trương đã được xác định rõ. Vấn đề không còn là "có kê khai hay không", mà là kê khai trung thực, đầy đủ để tránh rủi ro pháp lý.

Bà cho rằng, dù hộ kinh doanh có thuộc diện phải nộp thuế hay chưa, thì việc ghi nhận doanh thu trên các ứng dụng bán hàng sẽ giúp dữ liệu cập nhật kịp thời, minh bạch, hỗ trợ kê khai chính xác, hạn chế vi phạm và tránh các rủi ro về thuế trong quá trình kinh doanh.

Kỳ Thư