"Hợp đồng bảo hiểm mẫu quá dày và khó hiểu, dẫn đến rủi ro cho người tham gia bảo hiểm"

Sáng 13/10, tiếp tục Phiên họp thứ 50, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm.

Cho ý kiến vào dự thảo Luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy cho biết, Ủy ban nhất trí với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm nhằm cắt giảm điều kiện kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tháo gỡ vướng mắc và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Tuy nhiên, về phạm vi sửa đổi, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp còn băn khoăn khi Chính phủ đề xuất sửa 24/157 điều trong Luật Kinh doanh bảo hiểm. Bà Nguyễn Phương Thủy cho rằng, dù các điều sửa đổi là cần thiết nhưng không rõ Bộ Tài chính có tiếp tục đề nghị nghiên cứu sửa đổi toàn diện Luật hay không. Hiện tại, một số nội dung quan trọng như Chương VI về quản lý nhà nước, quy định chi tiết về thủ tục hành chính, hồ sơ vẫn chưa được đề xuất sửa đổi lần này, chưa thực hiện triệt để tinh thần Quốc hội chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền, không quy định quá chi tiết.

Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng đặc biệt lưu ý đến đề xuất thay thế cụm từ "thanh tra chuyên ngành" bằng "kiểm tra chuyên ngành" trong dự thảo luật. Việc chuyển đổi này, dù phù hợp với Luật Thanh tra mới nhưng theo Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy, cần làm rõ nguyên tắc, cách thức thực hiện và lo ngại nếu loại bỏ hoàn toàn nội dung về thanh tra chuyên ngành trong Luật Kinh doanh bảo hiểm, lĩnh vực này sẽ không còn hoạt động thanh tra chuyên ngành. Đồng thời, thanh tra và kiểm tra là hai hoạt động khác nhau về cách thức tiến hành, hệ quả pháp lý và chủ thể thực hiện, nên việc chuyển đổi một cách cơ học có thể chưa phù hợp, vì vậy Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Chính phủ giải trình cụ thể về những vấn đề này.

Đồng tình với quan điểm của Phó Chủ nhiệm Nguyễn Phương Thuỷ, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải bày tỏ băn khoăn về độ dài của Luật hiện hành (157 điều) và đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu thu gọn số điều để người dân dễ dàng tiếp cận, nghiên cứu và thực hiện, đặc biệt khi việc đọc và so sánh các bản sửa đổi với luật cũ đang rất khó khăn. Đồng thời, cơ quan chủ trì soạn thảo cần làm rõ tính cấp thiết, cấp bách của việc phải thông qua Luật theo thủ tục rút gọn ngay tại kỳ họp tới, trong bối cảnh Quốc hội có nhiều luật cần sửa đổi khác.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác Đại biểu đề nghị Chính phủ rà soát kỹ lưỡng nội dung, đảm bảo từ ngữ dễ hiểu (ví dụ như thuật ngữ "bảo hiểm phi nhân thọ"). Chủ nhiệm Nguyễn Thanh Hải lưu ý về vấn đề hợp đồng bảo hiểm mẫu quá dày và khó hiểu, dẫn đến rủi ro cho người tham gia bảo hiểm; đồng thời nhấn mạnh cần đảm bảo người dân được giải thích kỹ lưỡng, đầy đủ về các điều kiện, điều khoản và rủi ro trong hợp đồng trước khi ký, tránh tình trạng "đóng tiền đầy đủ nhưng khi xảy ra rủi ro thì việc thanh toán rất khó khăn" do thủ tục phức tạp và điều kiện không rõ ràng.

Liên quan đến hợp đồng bảo hiểm dài, phức tạp và tình trạng tư vấn không minh bạch như Chủ nhiệm Uỷ ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải đề cập, Bộ Tài chính thừa nhận, trên thực tế vẫn còn một số trường hợp người dân bày tỏ bức xúc do bị ép buộc mua bảo hiểm qua hệ thống ngân hàng hoặc do tư vấn không minh bạch, dù đã có quy định yêu cầu quá trình tư vấn phải được minh bạch rõ ràng, thu âm để lưu lại và có biên bản hướng dẫn cụ thể. "Trước vấn đề này, cơ quan quản lý đang tăng cường giám sát, kiểm soát để hạn chế tối đa việc doanh nghiệp lợi dụng cơ chế, chính sách gây bất lợi cho người dân, chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát này nhiều hơn" - Thứ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh. Bộ Tài chính sẽ phân loại, đánh giá các doanh nghiệp có tình trạng khiếu kiện nhiều để có biện pháp giám sát chặt chẽ hơn, đồng thời lắng nghe ý kiến để hoàn thiện chính sách.

Lan Anh