Khám bệnh thời 4.0: Startup Việt và cuộc đua tái thiết ngành chăm sóc sức khỏe

Cú hích từ Covid-19

Trước năm 2020, hình thức khám bệnh online ở Việt Nam vẫn ở quy mô thử nghiệm và chưa được đông đảo người dân biết đến. Nhưng đại dịch Covid-19 bùng phát, trong bối cảnh bệnh viện hạn chế tiếp nhận, người dân e ngại tụ tập đông người, đồng thời hạ tầng internet và smartphone phát triển nhanh, các nền tảng như eDoctor, Med247, Jio Health, Doctor Anywhere Vietnam đã nhanh chóng mở rộng dịch vụ.

Sự thay đổi này cũng phản ánh qua những con số. Năm 2024, quy mô thị trường công nghệ thông tin y tế Việt Nam đạt 1,5 tỷ USD, theo IMARC Group và dự báo sẽ đạt 4,4 tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm đạt 13,06% trong giai đoạn 2025-2033.

Động lực chính đến từ tỷ lệ người dùng smartphone và internet cao, nhu cầu khám chữa bệnh nhanh để giảm thời gian chờ đợi, cùng thực tế hệ thống y tế công lập thường xuyên quá tải, đặc biệt ở các bệnh viện tuyến trung ương.

Hơn nữa, Chính phủ cũng đẩy mạnh đầu tư hạ tầng y tế, khuyến khích áp dụng các giải pháp số nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ thông qua các chương trình như hồ sơ y tế điện tử (EHR), y tế từ xa và nền tảng trao đổi thông tin y tế (HIEs) — những yếu tố then chốt cho sự mở rộng của thị trường,

Bên cạnh đó, các nhà cung cấp dịch vụ y tế và tổ chức y tế nhận thức ngày càng rõ về lợi ích của chuyển đổi số trong y tế, từ cải thiện chất lượng chăm sóc, giảm thiểu sai sót, đến nâng cao trải nghiệm bệnh nhân. Từ đó, họ tăng đầu tư vào hệ thống và giải pháp công nghệ thông tin y tế, thúc đẩy sự phát triển của thị trường.

Cuộc đua "tứ mã" giữ nhân người bệnh

Trên thị trường công nghệ y tế hiện nay, 4 cái tên startup nổi bật gồm eDoctor, Med247, Jio Health và Doctor Anywhere Vietnam đang theo đuổi những hướng đi khác nhau, phản ánh sự đa dạng của mô hình kinh doanh y tế số tại Việt Nam.

eDoctor 

Đây là một trong những nền tảng tiên phong trong mảng tư vấn sức khỏe trực tuyến. Khởi đầu từ dịch vụ chat hỏi đáp với bác sĩ, eDoctor đã mở rộng sang khám qua video call, quản lý bệnh mạn tính, cung cấp gói khám sức khỏe định kỳ cho doanh nghiệp và kết nối người dùng với hệ thống phòng khám, bệnh viện đối tác.

Điểm mạnh của eDoctor là sở hữu cơ sở dữ liệu người dùng lớn, mạng lưới bác sĩ đa khoa và chuyên khoa rộng, cùng khả năng tích hợp nhiều dịch vụ y tế vào một ứng dụng duy nhất. Tuy nhiên, thách thức lớn là sự cạnh tranh từ các nền tảng mới nổi có công nghệ mạnh hơn và nguồn vốn dồi dào, cũng như yêu cầu duy trì chất lượng tư vấn đồng đều trong khi đội ngũ bác sĩ đến từ nhiều đơn vị khác nhau. 

Startup này đã nhận vốn khoảng hơn 1 triệu USD từ các nhà đầu tư Nhật, Hàn Quốc vào năm 2020.

Med247 

Startup này lại chọn con đường kết hợp giữa online và offline. Thay vì chỉ tập trung vào nền tảng số, Med247 xây dựng chuỗi phòng khám vật lý tại các thành phố lớn, kết nối trực tiếp với dịch vụ khám từ xa và giao thuốc tận nhà. Mô hình này giúp gia tăng niềm tin của bệnh nhân vì họ có thể lựa chọn đến khám trực tiếp khi cần, đồng thời tạo nguồn dữ liệu y tế chính xác hơn cho bác sĩ khi tư vấn online.

Năm 2022, Med247 gọi vốn thành công Series A trị giá khoảng 4,5 triệu USD để mở rộng mạng lưới. Lợi thế của họ là khả năng cung cấp trải nghiệm chăm sóc sức khỏe liền mạch, nhưng nhược điểm là chi phí đầu tư hạ tầng cao, đòi hỏi tốc độ mở rộng đủ nhanh để đạt hiệu quả kinh tế.

Jio Health

Tập trung vào dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà và quản lý bệnh mạn tính. Startup này phát triển ứng dụng tích hợp dữ liệu từ thiết bị đeo (wearables) để theo dõi các chỉ số như huyết áp, đường huyết, nhịp tim… từ xa. Nhờ vậy, bác sĩ có thể đưa ra khuyến nghị hoặc can thiệp kịp thời mà không cần bệnh nhân phải đến viện.

Jio Health nhắm tới nhóm khách hàng trung và cao cấp, sẵn sàng trả phí cho dịch vụ chăm sóc cá nhân hóa, liên tục. Điểm mạnh của mô hình này là sự khác biệt về công nghệ và độ gắn bó của khách hàng, nhưng rào cản là chi phí thiết bị và hạ tầng kết nối còn cao so với mặt bằng thu nhập chung. Jio Health đã hoàn tất vòng gọi vốn Series B trị giá 20 triệu USD vào năm 2022.

Doctor Anywhere Vietnam 

Là đại diện của mô hình "import" từ thị trường khu vực, thuộc mạng lưới Doctor Anywhere Singapore, nền tảng này mang theo kinh nghiệm vận hành từ các nước ASEAN, đồng thời chú trọng hợp tác với công ty bảo hiểm và doanh nghiệp để đưa dịch vụ telehealth vào gói phúc lợi nhân viên.

Đây là cách tiếp cận B2B2C (doanh nghiệp – bảo hiểm – người dùng) giúp mở rộng nhanh số lượng khách hàng trả phí, giảm chi phí marketing trực tiếp. Tuy nhiên, chiến lược này cũng phụ thuộc nhiều vào khả năng duy trì quan hệ đối tác và mức độ sẵn sàng của các doanh nghiệp trong việc chi trả cho dịch vụ y tế số như một quyền lợi nhân sự.

Nền tảng này đã gọi vốn thành công nhiều vòng. Gần đây nhất là vòng Series C1 trị giá 38,8 triệu USD (tương đương 40,8 triệu USD vào thời điểm công bố) và vòng Series C trị giá 65,7 triệu USD (năm 2021). Tổng số vốn huy động được từ khi thành lập đến nay là hơn 176 triệu USD.

Nhìn chung, dù xuất phát điểm và chiến lược khác nhau, cả bốn startup đều đang tìm cách xây dựng hệ sinh thái dịch vụ đủ rộng để giữ chân người dùng lâu dài, đồng thời giải quyết bài toán lợi nhuận – vốn là thách thức chung của ngành healthtech.

Các chuyên gia dự đoán trong 5–7 năm tới, công nghệ y tế và chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam sẽ tiến tới liên thông với bảo hiểm y tế công, khi đó lượng người dùng sẽ tăng mạnh. Việc tích hợp AI, robot hỗ trợ chẩn đoán ban đầu sẽ giúp quản lý sức khỏe chủ động hơn, đặc biệt cho nhóm bệnh mạn. Ngoài ra, hợp tác giữa Nhà nước và doanh nghiệp tư nhân để đưa dịch vụ tới vùng sâu vùng xa sẽ mở rộng phạm vi tiếp cận, giảm chênh lệch chăm sóc y tế giữa các vùng.

Phan Trang