Thứ 6, ngày 16 tháng 8, 2019, 8:36:21 Chiều

Kiểm toán Nhà nước: Nhiều ngân hàng vượt trần tín dụng, nợ xấu cao

Phạm Thị Tâm

Theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, nhiều ngân hàng hiện đang vượt trần tín dụng, xác định tỷ lệ nợ xấu không đúng hướng dẫn của NHNN, không đạt được mục tiêu về kiểm soát tỷ lệ nợ xấu dưới 3%.

kiem-toan-nha-nuoc-nhieu-ngan-hang-vuot-tran-tin-dung-no-xau-cao-antt-1684836333.PNG
Theo KTNN, chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định cụ thể việc điều hành, kiểm soát chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng chung và chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đối với từng tổ chức tín dụng. Ảnh minh họa

Theo Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2021 gửi Quốc hội khóa XV, kỳ họp thứ III, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã kiểm toán báo cáo tài chính, các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước năm 2021 của các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và 5 tổ chức tài chính, ngân hàng, bảo hiểm.

Kết quả kiểm toán cho thấy, trong năm 2021, NHNN đã thực hiện nhiều giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng, góp phần kiểm soát lạm phát ở mức 1,84%, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối. Các ngân hàng được kiểm toán đảm bảo các chỉ tiêu an toàn trong hoạt động, kinh doanh có lãi, tỷ lệ nợ xấu nội bảng dưới 3%.

Tuy nhiên, năm 2021, tăng tưởng tín dụng chung của nền kinh tế là 13,61% nhưng tăng trưởng tín dụng đối với hầu hết các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro đều cao hơn mức tăng trưởng chung. Cụ thể, tăng trưởng tín dụng của lĩnh vực bất động sản 15,37%, lĩnh vực chứng khoán 23,85%, lĩnh vực trái phiếu doanh nghiệp 17,65%.

Tỷ lệ dư nợ tín dụng nền kinh tế so với GDP ở mức cao (năm 2020 là 114,3%; năm 2021 là 113,2%). Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, tỷ lệ này của Việt Nam thuộc nhóm cao nhất thế giới, tiềm ẩn nhiều rủi ro trong việc kiểm soát dòng tiền tín dụng vào các lĩnh vực rủi ro.

Bên cạnh đó, kết quả kiểm toán cũng chỉ ra rằng, chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định cụ thể việc điều hành, kiểm soát chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng chung và chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đối với từng tổ chức tín dụng; một số tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng vượt mức tối đa cho phép của NHNN. Cụ thể, Ngân hàng TMCP Bản Việt vượt mức tăng trưởng tín dụng tối đa được giao trong năm (được giao 13,48%, thực hiện 15,67%). Ngân hàng TMCP Phương Đông vượt mức tăng trưởng tín dụng tối đa tại các thời điểm trong năm tại các thời điểm: 31/7/2021, 31/8/2021, 30/9/2021, 31/10/2021. Ngoài ra, còn có ngân hàng được cấp room tín dụng 5,5% nhưng thực hiện 31,82%, gấp 6 lần mức cho phép của Ngân hàng Nhà nước.

KTNN cũng chỉ ra một số đơn vị đầu tư tài chính không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp như một công ty chứng khoán của một ngân hàng lớn trong nhóm "Big4" đầu tư trên 40 tỷ vào 2 công ty ngoài ngành nhưng từ 2014 nhưng đến nay vẫn chưa được chia cổ tức và cũng chưa thoái vốn thành công.

Đơn cử như số dư khoản đầu tư trái phiếu của Ngân hàng MB vào Công ty Tài chính TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy đến 31/12/2021 là 50 tỷ đồng, trích lập dự phòng 100%; đầu tư 33,96 tỷ đồng vào Công ty CP Bảo hiểm AAA từ năm 2005 (chiếm 3,52% vốn góp), Công ty hoạt động không hiệu quả từ năm 2009 và lỗ lũy kế đến 31/12/2021 là 776 tỷ đồng.

Ngoài ra, một số đơn vị đầu tư tài chính không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp; còn nợ tồn đọng chưa được xử lý dứt điểm; hạch toán doanh thu, thu nhập, chi phí chưa đúng quy định; chưa kê khai nộp thuế đối với thu nhập từ hoạt động cung ứng dịch vụ thư tín dụng theo quy định. Một số ngân hàng phân loại nợ chưa phù hợp, trích lập dự phòng rủi ro tín dụng chưa chính xác , còn sai sót về trình tự, thủ tục cho vay.

KTNN cũng thông tin về kết quả kiểm toán chuyên đề việc thực hiện Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020.

Kết quả thực hiện Đề án cho thấy hoạt động của hệ thống ngân hàng cơ bản được kiểm soát an toàn; năng lực tài chính, quản trị điều hành của các tổ chức tín dụng được nâng cao, tiệm cận thông lệ quốc tế; từng bước xử lý và xóa bỏ tình trạng đầu tư, sở hữu chéo và sở hữu có tính chất thao túng, chi phối trong các tổ chức tín dụng có liên quan; mô hình kinh doanh chuyển dịch dần từ lệ thuộc hoạt động tín dụng sang mô hình kinh doanh đa dịch vụ...

Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại, khó khăn trong tổ chức thực hiện ảnh hưởng đến mục tiêu, kết quả Đề án: Việc phê duyệt, ban hành Đề án, phương án cơ cấu lại còn chậm. Một số tổ chức tín dụng chưa có giải pháp, lộ trình cụ thể để thực hiện một số mục tiêu đề ra tại phương án cơ cấu lại.

NHNN chưa thực hiện thanh tra chuyên đề việc thực hiện phương án cơ cấu lại đối với các tổ chức tín dụng; một số bộ, ngành chưa hoàn thành một số nhiệm vụ được giao tại Đề án.

Đáng chú ý, theo KTNN, nhiều tổ chức tín dụng xác định tỷ lệ nợ xấu không đúng hướng dẫn của NHNN khi không tính toán đầy đủ các khoản nợ tiềm ẩn thành nợ xấu (nợ cơ cấu, trái phiếu doanh nghiệp tiềm ẩn nợ xấu, các khoản phải thu khó đòi, lãi dự thu phải thoái nhưng chưa thoái…).

Nếu tính toán, xác định lại, KTNN cho rằng một số tổ chức tín dụng không đạt được mục tiêu về kiểm soát tỷ lệ nợ xấu dưới 3%.

Bạch Hiền (t/h)