Làm sao một dự án tiền số không thật lại xây dựng được hình ảnh “đế chế” trong mắt công chúng? Điều gì khiến nó trở thành cơn sốt chưa từng có?
Không có blockchain thật, không sản phẩm rõ ràng, nhưng OneCoin vẫn khiến hàng triệu người tin tưởng tuyệt đối. Từ những sân khấu hoành tráng, lời hứa “cách mạng tài chính” đến mô hình lan truyền như đa cấp, dự án này nhanh chóng vươn ra toàn cầu, tạo cảm giác về một đế chế không thể sụp đổ. Câu chuyện OneCoin không chỉ là một vụ lừa đảo khổng lồ, mà còn là bài học sâu sắc về cách tâm lý con người bị dẫn dắt khéo léo trong cơn sốt tiền số đầu tiên của thế giới.
OneCoin từng được xem là “cuộc cách mạng tài chính toàn cầu”. Với khẩu hiệu hứa hẹn tạo ra một loại tiền số vượt trội hơn Bitcoin, dự án này nhanh chóng thu hút hàng triệu người tham gia chỉ trong vài năm. Điều đáng nói là, toàn bộ “đế chế” đó không hề có công nghệ blockchain thật. Mọi thứ chỉ tồn tại trên một hệ thống nội bộ do công ty điều khiển, nhưng bề ngoài lại được dàn dựng một cách vô cùng hoàn hảo.
Ngay từ những bước đi đầu tiên, OneCoin đã tập trung vào việc xây dựng hình ảnh sang trọng và chính thống. Các buổi hội thảo được tổ chức tại những địa điểm xa hoa, sân khấu sáng rực, diễn giả xuất hiện với phong thái tự tin như những nhà cách mạng công nghệ. Thay vì giải thích chi tiết công nghệ, họ kể câu chuyện về một tương lai nơi OneCoin sẽ thống trị thị trường tiền số. Đối với nhiều người lần đầu tiếp xúc, không khí đó đủ sức thuyết phục hơn bất kỳ bằng chứng kỹ thuật nào.
Thay vì bán coin trực tiếp, OneCoin bán “gói giáo dục tài chính” — thứ được quảng bá như công cụ giúp nhà đầu tư hiểu thị trường. Khi mua gói này, người tham gia sẽ nhận được token, và đó chính là cách dự án lách qua các quy định pháp lý. Token chỉ có thể giao dịch trong một “sàn nội bộ” khép kín do công ty điều hành, nơi giá luôn tăng đều đặn theo kịch bản sẵn có. Giao diện người dùng mô phỏng một thị trường thật, khiến nhiều người tin rằng họ đang nắm giữ một tài sản tăng giá liên tục.
Một yếu tố quan trọng khác là cách OneCoin mở rộng mạng lưới. Dự án vận hành theo mô hình đa cấp: ai giới thiệu người mới sẽ được thưởng. Những nhà đầu tư đời đầu nhanh chóng khoe lợi nhuận, trở thành bằng chứng sống, tạo hiệu ứng dây chuyền. Tâm lý sợ bỏ lỡ (FOMO) lan rộng, khiến đám đông đổ vào mà ít ai tự đặt câu hỏi về bản chất thật của hệ thống.
Ngay cả khi những dấu hiệu cảnh báo bắt đầu xuất hiện — như việc không thể kiểm chứng blockchain, chính sách rút tiền bị siết chặt, hay các câu hỏi kỹ thuật không có lời giải — phần lớn nhà đầu tư vẫn lựa chọn tin tiếp. Lý do đơn giản: thừa nhận sự thật lúc đó đồng nghĩa với việc chấp nhận mình bị lừa, và nhiều người không đủ can đảm làm điều đó. Một số người còn quay ra chỉ trích những ai cảnh báo, cho rằng đó là “âm mưu phá hoại”.
Cuối cùng, khi các cơ quan điều tra vào cuộc, sự thật dần hé lộ: không hề có blockchain, không hề có sản phẩm tài chính thực sự. Toàn bộ “đế chế” chỉ là một mô hình lừa đảo tinh vi, dựa trên marketing, tâm lý đám đông và khát vọng làm giàu nhanh. Hàng triệu người trên khắp thế giới đã mất trắng, không chỉ về tiền bạc mà còn cả niềm tin.
Câu chuyện OneCoin là một trong những vụ lừa đảo lớn nhất trong lịch sử tiền số. Nó không chỉ phơi bày sự cả tin của con người trong kỷ nguyên công nghệ, mà còn cho thấy một bài học rõ ràng: đừng đánh giá giá trị của một dự án qua vẻ hào nhoáng bên ngoài. Công nghệ thật sự có thể được kiểm chứng, còn những lời hứa không kiểm chứng được thường là khởi đầu của một bi kịch tài chính.
Minh Quân