Loài cây gia vị quý của thế giới Việt Nam đang trồng bạt ngàn: Từ vỏ đến lá đều hái ra tiền, nước ta cùng Trung Quốc cạnh tranh ngôi vương của thế giới

Theo thống kê sơ bộ của Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), trong tháng 9/2025, Việt Nam xuất khẩu được 7.433 tấn quế, đạt kim ngạch 17,9 triệu USD. So với tháng 8, lượng xuất khẩu giảm 19,5%, kim ngạch giảm 22,1%; tuy nhiên, so với cùng kỳ năm 2024, xuất khẩu quế của Việt Nam vẫn ghi nhận mức tăng 15,6% về lượng và 3,7% về giá trị.

Tính lũy kế từ đầu năm đến hết tháng 9/2025, tổng lượng quế xuất khẩu của Việt Nam đạt 90.478 tấn, với kim ngạch 228,3 triệu USD. So với cùng kỳ năm trước, kết quả này tăng 30,5% về lượng và 17,5% về giá trị, cho thấy nhu cầu thị trường quốc tế đối với mặt hàng quế Việt Nam vẫn duy trì ổn định, bất chấp biến động ngắn hạn trong tháng 9.

Trong số các doanh nghiệp xuất khẩu, Prosi tiếp tục giữ vị thế dẫn đầu khi chiếm 15,2% thị phần, tương ứng 13.763 tấn quế xuất khẩu trong 9 tháng đầu năm. Doanh nghiệp này được xem là đầu tàu của ngành hàng, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng xuất khẩu gia vị của Việt Nam.

Ở chiều ngược lại, Trung Quốc – một trong những đối thủ cạnh tranh chính – cũng ghi nhận xu hướng tăng xuất khẩu. Theo thống kê của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), trong tháng 8/2025, Trung Quốc đã xuất khẩu 5.365 tấn quế, tăng 28,2% so với tháng trước. Các thị trường xuất khẩu chính của quế Trung Quốc gồm Pakistan (1.101 tấn), U.A.E (657 tấn) và Iran (637 tấn).

Diễn biến này cho thấy cuộc cạnh tranh trên thị trường quế toàn cầu đang ngày càng sôi động, khi cả Việt Nam và Trung Quốc đều đẩy mạnh sản lượng và mở rộng mạng lưới tiêu thụ. Trong bối cảnh nhu cầu thế giới có dấu hiệu phục hồi, ngành quế Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, hướng đến mục tiêu xuất khẩu bền vững trong những tháng cuối năm.

Việt Nam hiện nằm trong nhóm ba quốc gia sản xuất và xuất khẩu quế lớn nhất thế giới, cùng với Indonesia và Trung Quốc. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, cả nước có khoảng 170.000 – 180.000 ha diện tích trồng quế, tập trung chủ yếu tại các tỉnh Yên Bái, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Lào Cai và Thanh Hóa. Trong đó, Yên Bái được xem là “thủ phủ quế” của Việt Nam với diện tích hơn 50.000 ha, đóng góp trên 30% tổng sản lượng cả nước.

Cây quế không chỉ là nguồn thu nhập chính của hàng chục nghìn hộ dân miền núi, mà còn là sản phẩm mang lại giá trị xuất khẩu cao. Phần vỏ quế được sử dụng phổ biến trong ngành chế biến thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm và hương liệu tự nhiên, trong khi tinh dầu quế lại có hàm lượng cinnamaldehyde cao, được ưa chuộng trong sản xuất dược phẩm và hương liệu cao cấp. 

Bên cạnh đó, thân và cành quế còn được tận dụng để sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ, viên nén sinh học – góp phần giảm thiểu lãng phí tài nguyên.

Trong những năm gần đây, xu hướng tiêu dùng xanh và sản phẩm hữu cơ toàn cầu đang mở ra cơ hội lớn cho ngành quế Việt Nam. Nhiều vùng trồng đã đạt chứng nhận hữu cơ quốc tế (Organic EU, USDA Organic), giúp tăng giá trị xuất khẩu và mở rộng thị trường sang Mỹ, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc. 

Với lợi thế về chất lượng tinh dầu, độ cay và hương thơm đặc trưng, quế Việt Nam đang dần xây dựng vị thế riêng trên bản đồ gia vị thế giới.

Trong thời gian tới, nếu kết hợp tốt giữa phát triển bền vững, chế biến sâu và xây dựng thương hiệu vùng nguyên liệu, quế hoàn toàn có thể trở thành một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu tỷ đô của Việt Nam.

Như Quỳnh