Loạt chính sách kinh tế nổi bật có hiệu lực từ tháng 9/2025

Mở rộng ưu đãi cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 205/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung Nghị định số 111/2015 về phát triển công nghiệp hỗ trợ, có hiệu lực từ ngày 1/9/2025.

Nội dung nghị định tập trung mở rộng phạm vi hỗ trợ đối với doanh nghiệp sản xuất linh kiện, phụ tùng, vật liệu và thúc đẩy đổi mới công nghệ.

Theo quy định mới, các dự án xây dựng cơ sở nghiên cứu và phát triển sản phẩm công nghiệp hỗ trợ sẽ được miễn, giảm tiền thuê đất và hỗ trợ đầu tư trang thiết bị. Doanh nghiệp thuộc danh mục ưu tiên có thể được hỗ trợ từ 50% đến 70% chi phí cho các hoạt động nghiên cứu, đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ, kiểm định chất lượng, xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại.

Ngoài ra, các dự án còn có thể tiếp cận các nguồn tài chính từ Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia và Quỹ Phát triển Khoa học - Công nghệ. Nghị định cũng bổ sung các hình thức hỗ trợ pháp lý, bảo vệ môi trường, tư vấn mua bán – sáp nhập doanh nghiệp. Đồng thời, khuyến khích thành lập các trung tâm kỹ thuật nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực sản xuất và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Hoàn thiện cơ chế, thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo

Cũng từ ngày 1/9/2025, Nghị định số 210/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, sửa đổi và bổ sung các quy định liên quan đến hoạt động đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo.

Theo nghị định này, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được phép huy động từ 2 đến 30 nhà đầu tư, mở rộng hơn so với quy định trước đây. Tài sản góp vốn vào quỹ cũng được đa dạng hóa, bao gồm quyền sử dụng đất, tài sản trí tuệ, công nghệ và các loại tài sản hợp pháp khác.

Cơ chế đầu tư cũng được điều chỉnh linh hoạt hơn, cho phép quỹ sử dụng các hình thức như quyền mua cổ phần hoặc công cụ chuyển đổi, bên cạnh hình thức góp vốn truyền thống. Ngoài ra, phần vốn nhàn rỗi của quỹ có thể được gửi tiết kiệm hoặc mua chứng chỉ tiền gửi, với điều kiện phải đảm bảo mục tiêu đầu tư và an toàn vốn.

Quy định mới cũng siết chặt cơ chế quản lý và báo cáo tài chính của các quỹ, tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm của nhà đầu tư. Những thay đổi này được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp khởi nghiệp tiếp cận nguồn vốn đa dạng và sớm hơn, góp phần thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam.

Đại học Quốc gia được trao quyền tự chủ tài chính

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 201/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế hoạt động của đại học Quốc gia và các trường đại học thành viên. Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/9/2025.

Điểm đáng chú ý là cơ chế tài chính được trao quyền tự chủ cao hơn, nhằm tăng tính chủ động và hiệu quả sử dụng nguồn lực.

Theo nghị định, đại học quốc gia được quyền quyết định thu – chi, phân bổ và sử dụng ngân sách, đồng thời được huy động vốn xã hội hóa, tài trợ, viện trợ cũng như các nguồn thu hợp pháp khác.

Nguồn lực này có thể dùng cho đào tạo, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và phát triển hạ tầng. Nhà nước vẫn duy trì cấp ngân sách, song gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát để đảm bảo công khai và minh bạch.

Nghị định cũng mở rộng quyền tự chủ trong quản lý đầu tư, xây dựng cơ sở vật chất, khai thác tài sản công và ký kết hợp đồng hợp tác trong và ngoài nước. Cơ chế này kỳ vọng tạo ra môi trường linh hoạt, giúp các đại học quốc gia phát huy tiềm năng, nâng cao chất lượng đào tạo và đóng góp trực tiếp vào phát triển kinh tế - xã hội.

Ngân hàng Nhà nước siết chặt tỷ lệ an toàn vốn

Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư số 14/2025/TT-NHNN về quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với các ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, có hiệu lực từ ngày 15/9/2025.

Theo đó, các ngân hàng phải duy trì tối thiểu tỷ lệ vốn lõi cấp 1 ở mức 4,5%, tỷ lệ vốn cấp 1 là 6% và tỷ lệ an toàn vốn (CAR) là 8%. Đối với các ngân hàng có công ty con, ngoài việc tuân thủ yêu cầu riêng lẻ, còn phải đảm bảo tỷ lệ hợp nhất toàn hệ thống.

Thông tư cũng bổ sung yêu cầu về bộ đệm bảo toàn vốn (CCB) và bộ đệm vốn phản chu kỳ (CCyB). Theo lộ trình, các ngân hàng sẽ phải tăng dần vốn dự phòng từ mức 0,625% trong năm đầu tiên lên 2,5% vào năm thứ tư, qua đó nâng tỷ lệ CAR tối thiểu lên 10,5%.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước có quyền yêu cầu từng ngân hàng duy trì tỷ lệ cao hơn nếu phát hiện rủi ro phát sinh, nhằm đảm bảo an toàn hoạt động cho hệ thống tài chính quốc gia. Những điều chỉnh này nhằm nâng cao khả năng chống chịu của các tổ chức tín dụng, tăng cường niềm tin thị trường và hướng tới sự phát triển bền vững của hệ thống ngân hàng.

Hoàn thiện cơ chế giám sát quỹ tín dụng nhân dân

Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư 18/2025/TT-NHNN, có hiệu lực từ ngày 15/9/2025, quy định về thu thập, khai thác, chia sẻ thông tin, báo cáo nhằm tăng cường giám sát hoạt động của quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô.

Theo Thông tư, các đơn vị phải cung cấp dữ liệu chi tiết về khách hàng vay, gửi tiền, hoạt động cho vay, nợ xấu, tài chính, nhân sự… thông qua Hệ thống thông tin giám sát. Thông tin được kết nối trực tuyến, kiểm duyệt tự động, giúp phát hiện sớm rủi ro và xử lý kịp thời.

Ngoài Ngân hàng Nhà nước, các đơn vị như Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, Ngân hàng Hợp tác xã cũng được khai thác thông tin để phục vụ quản lý vốn, giám sát an toàn hệ thống. Quy định mới cũng siết chặt trách nhiệm báo cáo, yêu cầu chỉnh sửa sai sót trong vòng 3 ngày, đồng thời đảm bảo bảo mật dữ liệu cá nhân.

Khánh Hân (t/h)