Loạt 'đại gia' thoát lỗ trong quý III nhờ đem hàng nghìn tỷ gửi ngân hàng

CTCP Phân bón Dầu khí Cà Mau (Đạm Cà Mau, mã DCM, sàn HoSE) là ví dụ điển hình của việc hưởng lợi từ khoản lãi tiền gửi ngân hàng. Trong quý III/2023, đại gia phân bón có một quý kinh doanh khá ảm đạm với doanh thu giảm 9% và lợi nhuận lao dốc 87%, xuống lần lượt 3.150 tỷ và 105 tỷ đồng, là mức thấp nhất trong 11 quý. 

Đáng nói, doanh thu hoạt động tài chính trong kỳ tăng mạnh lên 200 tỷ đồng (bao gồm hơn 150 tỷ đồng là lãi tiền gửi và còn lại là lãi chênh lệch tỷ giá), gấp 2,5 lần cùng kỳ, chủ yếu tăng lãi tiền gửi. Trong cơ cấu tài sản, DCM nắm giữ hơn 2.300 tỷ đồng tiền mặt cùng 7.500 tỷ đồng tiền gửi kỳ hạn 3-12 tháng, tổng cộng hơn 9.800 tỷ đồng, tăng 10% so với đầu năm.

Đây là yếu tố chính giúp Đạm Cà Mau thoát lỗ trong quý vừa qua. Đây là quý đầu tiên lãi ròng của Đạm Cà Mau rơi xuống dưới 100 tỷ đồng, sau 11 quý liên tiếp lãi trên trăm tỷ, đồng thời cũng là quý thứ 3 liên tiếp chứng kiến lợi nhuận giảm sâu sau chuỗi lãi ngàn tỷ hàng quý từ quý IV/2021 đến quý IV/2022 (trừ quý III/2022 lãi ròng 728 tỷ đồng).

Công ty có lợi nhuận trước thuế 9 tháng đầu năm đạt 714 tỷ đồng, thì trong đó đã bao gồm đến 400 tỷ đồng là lãi tiền gửi ngân hàng. 

Một doanh nghiệp cùng ngành khác cũng có lượng tiền gửi ngân hàng dồi dào đó là CTCP Hóa chất Đức Giang (mã DGC) với 9.667 tỷ đồng tiền mặt và tiền gửi ngân hàng, qua đó giúp công ty nhận về gần 465 tỷ đồng lãi tiền gửi trong quý III/2023.

Khoản lãi tiền gửi đóng góp đáng kể vào 803 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế quý III của DGC. Lũy kế 9 tháng, Hóa chất Đức Giang ghi nhận 7.360,2 tỷ đồng doanh thu thuần và 2.504,7 tỷ đồng lãi sau thuế, lần lượt giảm 35% và 49% so với thực hiện năm trước. Với kết quả này, công ty đã hoàn thành 83,5% kế hoạch lợi nhuận cả năm sau 9 tháng.

Trong lĩnh vực bất động sản, CTCP Long Hậu (mã LHG, sàn HoSE) không phát sinh nguồn thu từ cho thuê đất trong quý III năm nay, trong khi cùng kỳ năm trước vẫn thu hơn trăm tỷ đồng. Doanh thu chủ yếu chỉ còn đến từ cho thuê nhà xưởng, khu lưu trú, trung tâm thương mại và các hoạt động khác. 

Do đó, doanh thu của Long Hậu lao dốc 62% , lợi nhuận trước thuế theo đó cũng giảm 59% về dưới mốc 42 tỷ đồng. Đáng nói là phần lợi nhuận này có sự đóng góp quan trọng của doanh thu tài chính (toàn bộ là lãi tiền gửi ngân hàng) với hơn 24 tỷ đồng, tăng 74% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm đến hơn phân nửa lợi nhuận. Nhờ duy trì số dư tiền gửi ngân hàng gần 1.100 tỷ đồng, LHG được hưởng lãi suất cao.

Tính chung 9 tháng đầu năm, nhà phát triển bất động sản khu công nghiệp này ghi nhận doanh thu giảm phân nửa về dưới 250 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế giảm 38% còn 133 tỷ đồng, trong đó khoản tiền lãi ngân hàng hơn 57 tỷ đồng. 

Một trường hợp khác là bất động sản CRV - công ty địa ốc thuộc hệ sinh thái Hoàng Huy Group của ông Đỗ Hữu Hạ thậm chí phải "sống nhờ" từ nguồn tiền lãi ngân hàng. Đơn vị này ghi nhận lãi hoạt động tài chính tăng 16% lên trên 92 tỷ đồng (toàn bộ là lãi tiền gửi/cho vay). Con số này đóng góp 85% vào lợi nhuận trước thuế 108 tỷ đồng của quý III/2023.

Theo BCTC mới nhất, công ty hiện có số dư tiền gửi ngân hàng 4.576 tỷ đồng, hưởng các mức lãi suất trong khoảng 3,4-11%/năm.  

Tương tự, Công ty cổ phần Trung tâm Hội chợ Triển lãm Việt Nam (Vefac, mã VEF, sàn UPCoM) - công ty con của Vingroup lấy nguồn thu chính nuôi sống doanh nghiệp dựa vào khoản tiền gửi nhàn rỗi đầu tư vào trái phiếu và cho vay đối tác. 

Theo báo cáo quý III, Vefac ghi nhận tiền lãi tiền gửi, lãi trái phiếu và cho vay vượt mức 150 tỷ đồng, tăng thêm 10% so với cùng kỳ. Trong đó, công ty chủ yếu rót 1.657 tỷ đồng vào trái phiếu để lấy lãi 8,5%/năm và cho các doanh nghiệp khác vay 3.391 tỷ đồng với lãi suất 12%/năm. Bên cạnh đó, VEF còn có 1.688 tỷ đồng tiền và các khoản tương đương tiền, 30,7 tỷ đồng tiền gửi ngân hàng. 

Trong khi đó, doanh thu thuần trong kỳ của công ty chỉ gần 247,3 triệu đồng, đi ngang so với cùng kỳ năm ngoái. Kinh doanh dưới giá vốn khiến doanh nghiệp lỗ gộp gần 3,3 tỷ đồng. Có thể thấy, lãi các khoản tiền gửi và cho vay đã giúp Vefac thoát lỗ.

Một số doanh nghiệp khác cũng đang cho thấy khoản lợi nhuận từ lãi tiền gửi/cho vay đóng góp quan trọng vào kết quả kinh doanh chung đáng kể như FPT Telecom hay Dược Hậu Giang...