Một loại ‘vàng nâu’ quý báu của thế giới nhưng Việt Nam trồng bạt ngàn: Từ thân đến là đều ra tiền, thu về gần 250 triệu USD kể từ đầu năm

Theo thống kê sơ bộ của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPSA), trong tháng 10 năm 2025 Việt Nam xuất khẩu được 8.985 tấn quế với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 21,2 triệu USD, tăng mạnh 21% về lượng và tăng 18,5% về trị giá so với tháng trước đó.

Lũy kế trong 10 tháng đầu năm, nước ta đã xuất khẩu 99.463 tấn quế với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt gần 250 triệu USD, tăng 25% về lượng và tăng 13,2% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Ấn Độ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với 37.787 tấn.

Nhìn lại năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu quế của Việt Nam đạt 274,5 triệu USD với lượng xuất khẩu lên tới 99.874 tấn, đánh dấu mức tăng 11,7% về lượng và 5,2% về kim ngạch so với năm 2023. Sự bùng nổ này được củng cố bởi việc Việt Nam hiện đang nắm giữ vị trí quốc gia sản xuất quế lớn thứ ba trên thế giới, chỉ sau Indonesia và Trung Quốc. Diện tích trồng quế tăng từ 13.863 ha vào năm 2000 lên đến 186.000 ha vào năm 2023. Các tỉnh Yên Bái và Lào Cai đang là những thủ phủ quế lớn nhất, chiếm lần lượt 47,8% và 33,3% tổng diện tích.

Phần vỏ quế được sử dụng phổ biến trong ngành chế biến thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm và hương liệu tự nhiên, trong khi tinh dầu quế lại có hàm lượng cinnamaldehyde cao, được ưa chuộng trong sản xuất dược phẩm và hương liệu cao cấp. Bên cạnh đó, thân và cành quế còn được tận dụng để sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ, viên nén sinh học – góp phần giảm thiểu lãng phí tài nguyên.

Hiện nay, quế Việt Nam đã được xuất khẩu tới gần 100 nước trên thế giới, chiếm 95% thị phần thị trường Ấn Độ, 36,5% của Mỹ và 35% thị trường châu Âu. Tuy nhiên, tỷ lệ xuất khẩu quế chế biến chỉ chiếm 18,6%, tương đương 18.659 tấn, trong đó 70% được xuất khẩu sang Mỹ và 12% sang châu Âu.

Dù có được vị trí cao trên thị trường quốc tế, các chuyên gia đánh giá rằng tiềm năng, lợi thế của ngành quế còn chưa được phát huy tương xứng. Nguyên nhân là do sản xuất còn manh mún, thiếu các sản phẩm chất lượng cao, tồn dư nhiều kim loại nặng và thuốc bảo vệ thực vật… dẫn tới kém lợi thế cạnh tranh.

Trước những thách thức này, nhiều doanh nghiệp trong nước đã bắt đầu chuyển dịch theo hướng phát triển bền vững: tích cực liên kết với nông dân để xây dựng các vùng nguyên liệu hữu cơ, đồng thời áp dụng các quy trình sản xuất theo chuẩn quốc tế như HACCP, GMP, hoặc đạt chứng nhận hữu cơ USDA và EU Organic. Đây được xem là con đường tất yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh và gia tăng giá trị xuất khẩu trong trung và dài hạn. 

Hiện Bộ Công Thương đang xây dựng hệ sinh thái tận dụng FTA cho ngành quế. Theo đề án, mục tiêu chính là giúp doanh nghiệp tối ưu hóa lợi ích của FTA; xây dựng văn hóa kết nối, hợp tác; thúc đẩy hợp tác giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp, qua đó tạo đòn bẩy cho ngành quế phát triển.

Như Quỳnh