Mua bảo hiểm nhân thọ 20 triệu đồng/năm, sau 4 năm, người đàn ông muốn rút về, tư vấn viên báo: "Số tiền nhận về chỉ hơn 10 triệu đồng do phí phạt 75% hợp đồng"
Thực tế cho thấy nhiều người tham gia bảo hiểm nhân thọ sau vài năm đóng phí đã rơi vào tình huống số tiền rút về thấp hơn nhiều so với kỳ vọng. Nguyên nhân chủ yếu đến từ cơ cấu phân bổ chi phí trong hợp đồng và mức phí phạt cao khi chấm dứt trước hạn.
Anh Đ.A, một nhân viên văn phòng tại Hà Nội, cho biết vào năm 2021, thời điểm dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, anh quyết định tham gia một gói bảo hiểm nhân thọ với mức phí khoảng hơn 20 triệu đồng mỗi năm. Lý do là anh muốn có thêm một lớp bảo vệ tài chính cho bản thân và gia đình.
Sau hơn 4 năm tham gia, tổng số tiền anh đã nộp xấp xỉ 100 triệu đồng. Tuy nhiên, năm nay, do tình hình tài chính cá nhân khó khăn, thu nhập sụt giảm, anh cân nhắc việc dừng hợp đồng và rút tiền về.
Khi liên hệ với tư vấn viên, anh nhận được thông báo: nếu rút hợp đồng ở thời điểm hiện tại, số tiền hoàn lại chỉ hơn 10 triệu đồng. Nguyên nhân là do hợp đồng được thiết kế trong 10 năm, và việc rút trước hạn phải chịu mức phí phạt lên tới 75% giá trị hoàn lại.
Cũng theo giải thích của tư vấn viên, khoản phí 20 triệu đồng mỗi năm mà khách hàng đóng không được tích lũy nguyên vẹn như anh lầm tưởng. Thay vào đó, số tiền này được phân bổ cho nhiều loại chi phí trong hợp đồng như phí quản lý, phí rủi ro cho sản phẩm chính và các sản phẩm bổ sung.
Riêng trường hợp của anh Đ.A, anh còn tham gia thêm gói bảo hiểm sức khỏe nên thực tế số tiền đã đóng chuyển sang tích lũy rất thấp. Trong cơ cấu phân bổ, chi phí rủi ro và quản lý hợp đồng đã chiếm tới 40% tổng số tiền anh đóng, tức khoảng 40 triệu đồng.
Ngoài ra, hợp đồng cũng có ghi lãi suất kỳ vọng khoảng 5%/năm, nhưng trên thực tế, mức lãi này chỉ được tính trên một phần nhỏ khoản phí, nên số tiền tích lũy không cao. Đây là lý do khiến giá trị hoàn lại sau 4 năm rất thấp so với tổng phí đã đóng.
Tư vấn viên này giải thích thêm, phí phạt rút trước hợp đồng bảo hiểm khá cao. Từ năm thứ nhất đến năm thứ ba, khách hàng gần như mất trắng do phí phạt có thể lên tới 90%. Từ năm thứ tư đến năm thứ sáu, mức phạt giảm còn khoảng 75%. Đến năm thứ bảy, mức phạt là 60%, năm thứ tám là 40% và năm thứ chín là 20%. Chỉ từ năm thứ mười, hợp đồng tất toán, khách hàng mới không còn chịu phí phạt, nhưng vẫn bị trừ phí quản lý và phí rủi ro,...
Một điểm đáng chú ý là nếu khách hàng không rút tiền mà để nguyên, hợp đồng vẫn duy trì quyền lợi bảo vệ cho đến khi toàn bộ giá trị tích lũy bị khấu trừ hết, ngay cả khi không tiếp tục đóng phí. Đây là một cơ chế linh hoạt của sản phẩm bảo hiểm nhân thọ dành cho khách hàng đã hoàn tất nghĩa vụ phí đến năm thứ tư và bước sang năm thứ năm.
Hiện anh Đ.A vẫn đang cân nhắc lựa chọn tiếp tục giữ hợp đồng để duy trì quyền lợi bảo vệ, hay chấp nhận rút tiền dù số hoàn lại thấp. Anh Đ.A đang nghiêng về phương án duy trì hợp đồng nhưng không tiếp tục đóng phí bởi với số tiền rút về chỉ hơn 10 triệu đồng trong khi nếu duy trì, trường hợp bất trắc trong khoảng 6 năm tới, gia đình anh vẫn có khoản tiền bảo hiểm.
Các chuyên gia bảo hiểm cho rằng trường hợp của anh Đ.A không phải là cá biệt. Nhiều khách hàng khi mua bảo hiểm nhân thọ thường chỉ chú ý đến mức phí đóng hàng năm và quyền lợi kỳ vọng, mà chưa tìm hiểu kỹ bảng minh họa – nơi thể hiện chi tiết giá trị hoàn lại ở từng mốc thời gian. Việc thiếu thông tin dẫn tới tâm lý hụt hẫng khi số tiền rút ra thấp hơn mong muốn.
Bảo hiểm nhân thọ là sản phẩm tài chính dài hạn, cần ít nhất 10–15 năm để phát huy trọn vẹn giá trị. Vì vậy, người tham gia cần cân nhắc kỹ khả năng tài chính cá nhân, nhu cầu bảo vệ, cũng như nắm rõ cơ cấu chi phí trong hợp đồng trước khi ký kết, thay vì chỉ nhìn vào mức phí và quyền lợi được quảng bá.
Mai Anh