Mua sầu riêng từ chủ vườn, khi vận chuyển, cắt cuống… số lượng cân bị hao hụt, làm sao để tính vào chi phí được trừ: Cục Thuế trả lời

Ngày 26/12, Bộ Tài chính phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội nghị đối thoại giữa Bộ Tài chính với người nộp thuế về chính sách, thủ tục hành chính thuế và hải quan năm 2025. Tại đây, Bộ và cơ quan thuế, hải quan đã trả lời trực tiếp và trực tuyến các câu hỏi của người nộp thuế để giải đáp các vướng mắc.

Tại đây, một đơn vị xuất nhập khẩu sầu riêng tại tỉnh Đắk Lắk cho biết: Công ty mua nông sản từ chủ vườn, sau đó xuất khẩu nông sản là sầu riêng sang Trung Quốc. Công ty đã lập bảng kê thu mua hàng theo mẫu 01/TNDN, kèm hợp đồng mua bán với nông dân là chủ vườn. Tuy nhiên, công ty đang được yêu cầu phải có thêm xác nhận của địa phương.

Với tình huống trên, công ty nông sản này thắc mắc, để thu mua nông sản của chủ vườn trồng sầu riêng, cần những giấy tờ gì? Khi mua nông sản về trong quá trình vận chuyển, cắt bỏ cuống…, số lượng cân của nông sản sẽ hao hụt, vậy cần hồ sơ như thế nào để tính lượng hao hụt này vào chi phí? Bên cạnh đó, một số chủ vườn không có số tài khoản ngân hàng, công ty buộc phải trả tiền mặt thì có đúng quy định không?

Với câu hỏi này, Cục Thuế đưa ra câu trả lời như sau:

Tại điểm b khoản 9 Điều 9 và điểm b Điều 24 Nghị định 320/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, quy định như sau:

“Điều 9. Các khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế

1. Trừ các khoản chi không được trừ quy định tại Điều 10 của Nghị định này, doanh nghiệp được trừ các khoản chi khi xác định thu nhập chịu thuế nếu đáp ứng đủ điều kiện tại các điểm a, b và c sau đây:

…

b) Khoản chi có đủ hóa đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật.

Đối với các trường hợp: Mua sản phẩm là nông, lâm, thủy sản của người sản xuất, đánh bắt trực tiếp bán ra; mua sản phẩm thủ công làm bằng đay, cói, tre, nứa, lá, song, mây, rơm, vỏ dừa, sọ dừa hoặc nguyên liệu tận dụng từ sản phẩm nông nghiệp của người sản xuất thủ công trực tiếp bán ra; mua phế liệu của người trực tiếp thu nhặt; mua đồ dùng, tài sản của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp bán ra; mua hàng hóa, dịch vụ của cá nhân, hộ kinh doanh (không bao gồm các trường hợp nêu trên) có mức doanh thu dưới ngưỡng doanh thu chịu thuế giá trị gia tăng phải có chứng từ chi trả tiền theo quy định của pháp luật về kế toán, hóa đơn, chứng từ cho người bán (đối với trường hợp giá trị mua hàng hóa, dịch vụ trong ngày của từng hộ, cá nhân từ 05 triệu đồng trở lên phải thanh toán không dùng tiền mặt) và Bảng kê thu mua hàng hóa, dịch vụ do người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền của doanh nghiệp ký và chịu trách nhiệm;

c) Khoản chi có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với trường hợp mua hàng hóa, dịch vụ và các khoản thanh toán khác từng lần có giá trị từ 05 triệu đồng trở lên. Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thực hiện theo quy định của các văn bản pháp luật về thuế giá trị gia tăng.

c1) Trường hợp mua hàng hóa, dịch vụ của một người bán có giá trị dưới 05 triệu đồng nhưng mua nhiều lần trong cùng một ngày có tổng giá trị từ 05 triệu đồng trở lên thì chỉ được tính vào chi phí được trừ trong trường hợp có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt;

…

Điều 24. Hiệu lực thi hành

1. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký ban hành và áp dụng từ kỳ tính thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2025. Việc xác định thời gian áp dụng trong một số trường hợp cụ thể như sau:

…

b) Quy định về chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt tại điểm c khoản 1 Điều 9 và quy định về chuyển nhượng vốn tại điểm i khoản 3 Điều 12 của Nghị định này áp dụng từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành.”

Như vậy, căn cứ quy định trên, trường hợp doanh nghiệp mua sầu riêng của chủ vườn thì được lập bảng kê. Đơn vị cần thực hiện ghi đầy đủ các chỉ tiêu trên bảng kê mua hàng; đảm bảo chính xác các thông tin như người bán, thời gian, số lượng, giá bán; người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền của doanh nghiệp ký và kèm theo chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với trường hợp mua hàng hóa, dịch vụ có giá trị trong ngày của từng hộ, cá nhân từ 5 triệu đồng trở lên.

Nếu mua trong ngày của từng hộ, cá nhân từ 5 triệu đồng trở lên chi bằng tiền mặt sẽ không được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.

Cục Thuế cũng cho biết, trong trường hợp trong quá trình vận chuyển, cắt bỏ cuống…, số lượng cân của nông sản sẽ bị hao hụt, để tính lượng hao hụt này vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thì phải có hồ sơ chứng minh.

Doanh nghiệp phải tự xác định rõ lượng hao hụt, kèm Biên bản kiểm kê giá trị hàng hóa hao hụt có xác nhận do đại diện hợp pháp của doanh nghiệp ký và chịu trách nhiệm trước pháp luật; lập Phiếu nhập, xuất kho trong quá trình chế biến để chứng minh số lượng hao hụt thực tế (Hồ sơ nêu trên được lưu tại doanh nghiệp và xuất trình với cơ quan thuế khi cơ quan thuế yêu cầu).

Hà Giang