Nhận tiền chuyển khoản: Khi nào được miễn thuế, khi nào chủ tài khoản phải kê khai nộp thuế?

Thực tế, có những giao dịch tưởng chừng đơn giản như nhận tiền chuyển khoản từ bạn bè, người thân lại không phát sinh nghĩa vụ thuế; trong khi một số khoản thu như tiền lương, hoa hồng, thu nhập từ kinh doanh hay cho vay lại thuộc diện phải kê khai và nộp thuế đầy đủ.

Trường hợp không phát sinh nghĩa vụ thuế khi nhận chuyển khoản

- Vay mượn giữa người thân, bạn bè

Tiền nhận để vay mượn, hỗ trợ từ người thân không phải là thu nhập chịu thuế. Tuy nhiên, nên ghi rõ nội dung chuyển khoản như "vay tiền", "giúp đỡ tạm thời" để tránh hiểu nhầm.

- Nhận tiền để đáo hạn ngân hàng

Người thân chuyển hộ tiền để đáo hạn vay vốn là giao dịch mang tính kỹ thuật, không tạo ra thu nhập nên không chịu thuế.

- Kiều hối – tiền gửi từ nước ngoài

Tiền người thân gửi về từ nước ngoài (kiều hối) qua kênh hợp pháp như ngân hàng, công ty chuyển tiền… được miễn thuế nhằm khuyến khích nguồn ngoại tệ về nước.

- Thu hộ – chi hộ

Các khoản thu hộ COD, chi hộ tiền điện nước, hoặc cá nhân thu/chi thay công ty không bị xem là thu nhập thật sự nên không phải kê khai thuế.

- Chuyển tiền hộ không thu phí

Chuyển tiền hộ mà không thu phí thì không phát sinh thu nhập. Nếu có thu phí, phần phí đó có thể bị đánh thuế (~5–7%).

- Nhận tiền bán nhà, đất – đã nộp đủ thuế

Nếu bên bán đã hoàn thành nghĩa vụ thuế (TNCN, lệ phí trước bạ…), thì số tiền chuyển khoản sau đó sẽ không bị tính thuế lại. Tuy nhiên, nếu khai giá thấp để trốn thuế, sẽ bị truy thu phần chênh lệch.

- Lương đã khấu trừ thuế – chuyển cho người thân

Tiền lương đã nộp thuế và chuyển cho vợ/chồng, người thân không phải chịu thuế thêm. Cần chứng minh rõ nguồn tiền là lương hợp pháp.

- Lương từ nước ngoài – đã đóng thuế sở tại

Người lao động ở nước ngoài đã nộp thuế thu nhập tại nước sở tại có thể được miễn thuế khi chuyển tiền về nước, nếu có đầy đủ chứng từ và sử dụng kênh chuyển tiền hợp lệ.

- Lãi cho vay dân sự nhỏ lẻ

Cho bạn bè, người thân vay tiền không lãi hoặc lãi không thường xuyên sẽ không bị tính là kinh doanh nên không chịu thuế. Tuy nhiên, nếu cho doanh nghiệp vay và nhận lãi định kỳ thì có thể bị đánh thuế 5% trên phần lãi.

Khi nào nhận tiền sẽ bị đánh thuế?

Dù nhiều giao dịch được miễn thuế, vẫn có một số khoản tiền chuyển vào tài khoản cá nhân bắt buộc phải kê khai và nộp thuế nếu thỏa mãn điều kiện của thu nhập chịu thuế. Dưới đây là các trường hợp điển hình:

- Tiền lương, tiền công và các khoản tương tự

Là nguồn thu nhập phổ biến nhất và chịu thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần. Doanh nghiệp thường khấu trừ thuế trước khi trả lương. Tuy nhiên, nếu nhận lương từ nhiều nơi, bạn cần tự quyết toán thuế vào cuối năm.

- Thu nhập từ hoạt động kinh doanh

Nếu sử dụng tài khoản cá nhân để nhận tiền từ bán hàng online, dịch vụ tự do, freelancer... bạn có thể bị yêu cầu kê khai và nộp thuế nếu tổng doanh thu trên 100 triệu đồng/năm.

- Phí dịch vụ, hoa hồng, môi giới

Phí môi giới, phí hoa hồng (bất động sản, bảo hiểm, tài chính…), phí chuyển/rút tiền hộ có bản chất là thu nhập từ dịch vụ, cần nộp thuế TNCN với thuế suất phổ biến từ 5%.

- Thu nhập từ lãi cho vay doanh nghiệp

Nếu cho tổ chức, doanh nghiệp vay và nhận lãi thì khoản lãi này chịu thuế TNCN 5%. Thông thường, đơn vị đi vay sẽ khấu trừ thuế trước khi trả lãi.

-Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản – khai gian giá

Dù đã nộp thuế chuyển nhượng (2% trên giá công chứng), nếu bị phát hiện kê khai giá thấp hơn giá trị thực để trốn thuế, cơ quan thuế có quyền ấn định lại giá bán và truy thu phần thuế còn thiếu cùng với tiền phạt.

Trong bối cảnh việc nhận tiền qua tài khoản ngân hàng ngày càng được theo dõi chặt chẽ bởi cơ quan thuế, mỗi cá nhân cần chủ động phòng tránh rủi ro pháp lý bằng cách giao dịch minh bạch và có cơ sở chứng minh rõ ràng. Đồng thời, nên tách bạch tài khoản cá nhân và tài khoản sử dụng cho mục đích kinh doanh để tránh bị hiểu nhầm về nguồn thu nhập và bị truy thu thuế không đáng có.

Tùng Lâm