PGS.TS Trần Đình Thiên: Muốn hỗ trợ ngành ô tô, hãy bắt đầu từ những doanh nghiệp đầu chuỗi như VinFast
Theo PGS.TS Trần Đình Thiên – nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, sự phát triển của VinFast không chỉ là câu chuyện của một doanh nghiệp, mà cần được nhìn nhận như một phần trong chiến lược quốc gia nhằm hình thành ngành công nghiệp ô tô xanh tại Việt Nam. Để làm được điều đó, ông cho rằng cả Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội đều phải thay đổi cách tiếp cận.
Tại Hội nghị “Tăng cường nội địa hóa và phát triển hệ thống nhà cung cấp”, kế hoạch sản xuất 1 triệu xe/năm vào 2030 và nội địa hóa 80% vào 2026 mà VinFast công bố đã thu hút sự quan tâm lớn.
Đánh giá về triển vọng này, PGS.TS Trần Đình Thiên nhận định: “Kế hoạch phát triển của VinFast đối với cả ô tô điện, xe máy điện tại Việt Nam lẫn các thị trường nước ngoài, với tốc độ tăng trưởng cao, mở ra một cơ hội rất lớn. Đấy là không gian để các doanh nghiệp hỗ trợ của Việt Nam có thể tiếp cận và liên kết với VinFast để định hình một ngành công nghiệp ô tô – không phải chỉ của VinFast mà là của Việt Nam đúng nghĩa.”
Theo ông, điều quan trọng lúc này không chỉ là kế hoạch, mà là điều kiện thực thi để biến cơ hội thành hiện thực trong 5 năm tới.
Ông Thiên cũng đặc biệt nhấn mạnh dến các chính sách hỗ trợ mà VinFast công bố là việc bao tiêu sản phẩm, hỗ trợ thuê mặt bằng, và đồng hành nâng cao năng lực doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng để được tham gia chuỗi cung ứng, doanh nghiệp phải đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
“Phải bảo đảm cạnh tranh quốc tế, tức là phải bảo đảm chất lượng, phải bảo đảm trình độ, thì mới tham gia vào chuỗi cung ứng của VinFast được. Đủ điều kiện tham gia vào chuỗi cung ứng thì cũng bảo đảm các điều kiện tiêu thụ. Như vậy, hai điều này đi liền với nhau, để thấy rằng cam kết của VinFast là nghiêm túc và thực sự có cơ sở, chứ không phải là những lời hứa mang tính tùy tiện”, PGS.TS Trần Đình Thiên chia sẻ.
Về chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng cần thay đổi tư duy từ “chia đều” sang “tập trung hiệu quả”. Ông nhấn mạnh: “Muốn hỗ trợ cho doanh nghiệp hỗ trợ cho ngành ô tô, thì chính là thông qua doanh nghiệp như VinFast để thực hiện sự hỗ trợ đó thì hiệu quả hơn.”
Ông giải thích thêm: “VinFast sẽ biết được trong chuỗi của mình, khâu nào họ cần thêm doanh nghiệp hỗ trợ, cần bao nhiêu, và tọa độ hỗ trợ nên tập trung vào điểm nào, với mức như thế nào, thế mới là hiệu quả nhất. Chứ còn Chính phủ tuyên bố dành một quỹ, ví dụ như là 100 tỷ đồng, chia đều ra cho các doanh nghiệp hỗ trợ đăng ký, thì cuối cùng là không có một sự hỗ trợ nào hết.”
Bên cạnh đó, ông cũng nhấn mạnh vai trò đồng hành của Nhà nước, không phải chỉ để giúp VinFast, mà vì mục tiêu lớn hơn: “Nếu chúng ta quan tâm đến lợi ích phát triển của quốc gia, cần phải tạo ra những thế lực cạnh tranh của Việt Nam trên các thị trường quốc tế... Thế thì cũng phải cùng với VinFast – tôi không nói là ‘vì VinFast’, mà là ‘cùng với VinFast’ để giúp các doanh nghiệp hỗ trợ tạo ra được thực lực xung quanh trụ cột là VinFast.”
Trong bối cảnh Việt Nam kỳ vọng trở thành “Detroit của Đông Nam Á” trong ngành công nghiệp ô tô, ông Thiên cho rằng VinFast đóng vai trò đặc biệt trong việc định hình một trung tâm sản xuất thực sự.
“VinFast phải là tọa độ hàng đầu, phải là câu chuyện quốc gia”, ông chia sẻ.
Theo ông, Việt Nam cần hành động nhanh để không bị bỏ lại phía sau: “Tôi nhấn mạnh từ ‘giải quyết nhanh’. Nếu không tốc độ, không bứt lên nhanh thì chúng ta dễ thua... Phải hỗ trợ theo nghĩa tối đa, nhưng mà gắn liền phải là một cái cam kết có tính chất sinh tử.”
Mặt khác, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng để chiến lược phát triển ngành ô tô xanh đi xa, không chỉ cần hành động từ doanh nghiệp và Nhà nước, mà còn cả sự ủng hộ của xã hội.
Kỳ Thư