CTCP Dược phẩm Trung Ương 1- Pharbaco (MCK: PBC) dự kiến chào bán thêm 50 triệu cổ phiếu thông qua phát hành riêng lẻ trong quý I/2024 – quý II/2024 cho các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp với mục đích trả nợ vay ngân hàng đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu.
Kế hoạch trên nằm trong tờ trình phương án phát hành cổ phiếu riêng lẻ cần được thông qua bởi ĐHĐCĐ tại đại hội bất thường năm 2023 của Pharbaco, dự kiến diễn ra vào ngày 29/12 tới đây.
Theo đó, PBC khả năng sẽ phát hành 50 triệu cổ phiếu với giá 10.000 đồng/cổ phiếu. Nếu thành công, Công ty sẽ thu về 500 tỷ đồng. Đây là loại cổ phiếu bị hạn chế chuyển nhượng một năm kể từ khi hoàn thành đợt phát hành.
Toàn bộ số tiền 500 tỷ đồng thu được từ đợt chào bán, công ty dự định dùng để trả các khoản vay ngắn hạn và dài hạn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV).
HĐQT được ủy quyền chủ động tìm kiếm, lựa chọn và thông qua danh sách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp (dưới 100 nhà đầu tư) được tham gia mua cổ phần, đồng thời lựa chọn thời điểm phát hành phù hợp và các vấn đề khác liên quan đến đợt phát hành cổ phiếu tang vốn điều lệ.
Cũng tại đại hội sắp tới, PBC sẽ miễn nhiệm chức vụ Thành viên HĐQT của bà Nguyễn Thị Mai và bà Hà Thị Thanh Hoa căn cứ vào đơn xin từ nhiệm trước đó với lý do bận việc gia đình.
Đồng thời, PBC sẽ điều chỉnh Điều lệ Công ty về thành phần HĐQT còn 5 người thay vì 6 như trước đây và sẽ tiến hành bầu bổ sung thêm 1 thành viên.
Pharbaco tiền thân là Xí nghiệp dược phẩm TW1, từ sau cổ phần hoá vào đầu năm 2007, bên cạnh việc tăng trưởng ổn định, Pharbaco cũng xuất hiện thêm những cổ đông chiến lược mới, đáng chú ý là "đại gia" Ngô Nhật Phương.
Tuy nhiên, từ sau khi có liên quan tới vụ án VN Pharma, ông Ngô Nhật Phương dần rút khỏi Pharbaco. Cái tên mới thế chân ông Phương từ nửa cuối năm 2020 là nhóm Công ty TNHH Vận tải Thủy bộ Hải Hà Petro (Hải Hà Petro) của bà Trần Tuyết Mai – một doanh nhân có tiếng trong lĩnh vực xăng dầu.
Kể từ khi Pharbaco "về tay" nhóm chủ mới, dù doanh thu/lợi nhuận liên tục tăng trưởng, song các chỉ số tài chính như ROE và ROA lại khá thấp. Xét trong 9 tháng đầu năm 2023, ROE và ROA công ty lần lượt đạt 4,16% và 1,61%. Con số này thua xa nhiều doanh nghiệp cùng ngành như Tổng Công ty Dược Việt Nam – CTCP (ROE 10,6% - ROA 5,7%), CTCP Dược phẩm Trung ương CPC1 (ROE 26,11% - ROA 8,3%), CTCP Dược phẩm Imexpharm (ROE 11,3% - ROA 9,14%)…
Một trong những nguyên nhân lý giải là do dự án Nhà máy Dược phẩm tiêu chuẩn EU – GMP (huyện Sóc Sơn, TP.Hà Nội) vẫn chưa thể hoàn thành. Tính đến cuối quý III/2023, chi phí xây dựng cơ bản dở dang dự án đạt 1.893,2 tỷ đồng (giai đoạn PMU1: 1.322,4 tỷ đồng; PMU2: 570,8 tỷ đồng), chiếm đến hơn 58% tổng tài sản Pharbaco.
Đáng chú ý, trong bối cảnh hoạt động còn nhiều khó khăn, nhưng kể từ khi về tay chủ mới, Pharbaco liên tục phát sinh các giao dịch mua/bán hàng với Hải Hà Petro và các pháp nhân có liên hệ (cũng là cổ đông lớn tại Pharbaco).
Gần nhất là từ đầu năm 2023, Pharbaco đã phát sinh khoản phải thu dài hạn 137,4 tỷ đồng với Hải Hà Petro. Đây là số tiền mà Pharbaco đã ủy thác Hải Hà Petro góp vốn đầu tư dự án xây dựng tòa nhà TM Hải Hà Petro tại đường Nguyễn Đức Cảnh, tổ dân phố số 6, thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Lợi nhuận Pharbaco được hưởng tương ứng với số vốn góp vào dự án sau khi dự án đi vào hoạt động và có doanh thu.
Không chỉ Hải Hà Petro, Pharbaco còn có khoản phải thu 198 tỷ đồng với NN Pháp Vân, song không được thuyết minh cụ thể. Đáng chú ý, khoản này gấp hơn 3,6 lần vốn điều lệ NN Pháp Vân (54,1 tỷ đồng tính đến tháng 4/2023).
Hải Hà Petro và NN Pháp Vân đều là những cổ đông lớn tại Pharbaco với tỷ lệ lần lượt là 36,36% và 18,18%; Cùng với 2 pháp nhân Hải Minh Hưng (12,31%), Công ty TNHH MTV Đại Hải Hà Petro (13,64%), nhóm doanh nghiệp liên hệ đến bà Trần Tuyết Mai nắm đến 80,49% vốn Pharbaco.
Tổng giá trị khoản phải thu mà Pharbaco phát sinh với Hải Hà Petro và NN Pháp Vân tại cuối quý III/2023 lên đến hơn 335,4 tỷ đồng, chiếm gần 10,3% tổng tài sản công ty dược này. Đây là nguyên nhân chính khiến dòng tiền kinh doanh Pharbaco âm nặng 440 tỷ đồng (cùng kỳ năm ngoái dương 188,5 tỷ đồng).
Để bù đắp cho sự thiếu hụt dòng tiền kinh doanh, Pharbaco đã đẩy mạnh vay nợ tài chính hơn 370 tỷ đồng trong kỳ. Diễn biến này đã đẩy lũy kế chi phí lãi vay Pharbaco 9 tháng đầu năm 2023 tăng 38% so với cùng kỳ năm trước lên gần 33,3 tỷ đồng.
