Phó Thống đốc NHNN: “Từ khoản tiết kiệm nhỏ bé của người dân, ngân hàng đã tạo nên dòng vốn khổng lồ chảy vào sản xuất kinh doanh, nông nghiệp, giáo dục, y tế,...”

Tiết kiệm - Nền tảng củng cố sức mạnh tài chính quốc gia

Phát biểu tại Tọa đàm "Tiết kiệm - Sức mạnh nội sinh trong kỷ nguyên số" do Thời báo Ngân hàng tổ chức vào ngày 30/10/2025 nhân dịp Ngày Tiết kiệm Thế giới (31/10), Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Thanh Hà khẳng định: "Nguồn vốn tiết kiệm trong dân cư là một trong những nguồn lực quan trọng của nền kinh tế, góp phần duy trì ổn định và thúc đẩy tăng trưởng".

Theo số liệu của NHNN, đến giữa năm 2025, tiền gửi dân cư tại các TCTD đạt trên 7,3 triệu tỷ đồng, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm trước. Nguồn lực tài chính dồi dào này đã góp phần quan trọng giúp duy trì đà tăng trưởng GDP của Việt Nam ở mức cao và là điểm sáng trong khu vực đồng thời là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của phát huy nguồn tiết kiệm trong dân cư như một sức mạnh nội sinh của nền kinh tế.

Phó Thống đốc cho biết, trong suốt hơn bảy thập kỷ qua, ngành Ngân hàng luôn giữ vai trò huyết mạch của nền kinh tế, là cầu nối chuyển hóa tiết kiệm thành đầu tư, niềm tin thành thịnh vượng. Từ những khoản tiết kiệm nhỏ bé của người dân, ngân hàng đã tạo nên dòng vốn khổng lồ chảy vào sản xuất, kinh doanh, hạ tầng, nông nghiệp, giáo dục, y tế..., góp phần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng.

Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, tiết kiệm là cách thức sử dụng hiệu quả nguồn lực để đổi mới, để đầu tư cho tương lai. Hiện nay, hơn 95% giao dịch của người dân được thực hiện qua kênh số, thanh toán không dùng tiền mặt tăng bình quân trên 45%/năm giúp tiết kiệm hàng chục nghìn tỷ đồng chi phí xã hội mỗi năm.

Song song với đó, các ngân hàng tiếp tục phát triển các sản phẩm tiết kiệm tiện ích, hiện đại như tiết kiệm trực tuyến, tiết kiệm linh hoạt, giúp người dân dễ dàng gửi tiết kiệm mọi lúc, mọi nơi, vừa an toàn, minh bạch. Việc đa dạng hóa sản phẩm tiết kiệm trên nền tảng số không chỉ giúp gia tăng tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) - yếu tố quan trọng góp phần giảm chi phí vốn, nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn tạo thêm điều kiện để ngân hàng tiếp tục giảm lãi suất, hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế.

Phó Thống đốc nhấn mạnh: "Chỉ khi tiết kiệm trở thành thói quen, thành văn hóa ứng xử và là nguyên tắc quản trị, chúng ta mới có thể xây dựng một nền kinh tế tự cường, một xã hội phát triển bền vững, một đất nước thịnh vượng và hạnh phúc".

Vẫn còn 20% người được khảo sát không biết đến "gửi tiết kiệm tại ngân hàng"

Cũng trong buổi Tọa đàm, PGS.TS. Chu Khánh Lân - Phó Vụ trưởng Vụ Dự báo thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính (NHNN), cho biết: Theo kết quả khảo sát gần 59.000 hộ gia đình với hơn 152.000 thành viên từ 15 tuổi trở lên, tính đến quý III/2024, 68% người trưởng thành có tiết kiệm trong 12 tháng. Trong đó có tới 47% tiết kiệm theo hình thức giữ tại nhà (tỷ lệ này cao hơn ở nông thôn), 6% tiết kiệm ở các kênh phi chính thức, chỉ có 33% là tiết kiệm theo hình thức gửi ngân hàng. Tỷ lệ đầu tư tiết kiệm vào thị trường tài chính còn thấp.

Mặc dù tỷ lệ người dân tin tưởng vào hệ thống tổ chức tài chính được cấp phép là rất lớn (hơn 86%) song nhiều người dân vẫn tự chọn hình gửi tiết kiệm tại nhà. Bên cạnh đó, kết quả khảo sát cũng cho thấy, có tới 20% người dân không biết đến hình thức tiền gửi tiết kiệm vào ngân hàng. Điều này tạo dư địa cho các ngân hàng tiếp tục khai thác.

Chia sẻ kinh nghiệm, ông Christian Grajek - Trưởng điều phối khu vực Châu Á, Quỹ Hợp tác quốc tế các Ngân hàng Tiết kiệm Đức (DSIK) cho rằng, giáo dục tài chính sớm chính là nền tảng hình thành thói quen tiết kiệm bền vững trong xã hội. Theo ông, Việt Nam cần chuyển từ các chiến dịch tuyên truyền ngắn hạn sang chiến lược dài hơi, giúp việc tiết kiệm trở thành nếp sống thường ngày. Giáo dục tài chính nên được đưa vào trường học với hình thức sinh động như trò chơi hóa, ứng dụng số hay cuộc thi về tiết kiệm, nhằm khơi gợi hứng thú và lan tỏa ý thức tiết kiệm từ thế hệ trẻ.

Ông Grajek cũng đề xuất cần xây dựng một hệ sinh thái tài chính bền vững với sự phối hợp giữa Nhà nước, ngành ngân hàng, giáo dục và các tổ chức xã hội. Chính phủ đóng vai trò định hướng và bảo vệ người gửi tiền; ngân hàng tận dụng giáo dục tài chính để củng cố niềm tin, thiết kế sản phẩm phù hợp; trong khi ngành giáo dục coi đây là kỹ năng sống thiết yếu. Ông cũng nhấn mạnh vai trò của các tổ chức quần chúng và quốc tế trong việc đưa kiến thức tài chính đến những khu vực còn hạn chế về tiếp cận dịch vụ ngân hàng.

Linh San