Chính phủ vào cuộc vụ sai phạm về tái cơ cấu 13 doanh nghiệp thuộc Bộ Công Thương

Văn phòng Chính phủ vừa thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái sau khi Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra về tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước thuộc Bộ Công Thương.

Theo đó, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu Thanh tra Chính phủ chịu trách nhiệm toàn diện với nội dung kết luận, kiến nghị tại kết luận thanh tra ngày 7/7/2023, bảo đảm chính xác, khách quan, đúng pháp luật, không để thất thoát tài sản Nhà nước.

Về kiến nghị chuyển thông tin một số vụ việc vi phạm sang cơ quan điều tra, Phó Thủ tướng giao Thanh tra Chính phủ thực hiện theo thẩm quyền, đúng quy định pháp luật và nghiêm túc rút kinh nghiệm khi chậm ban hành kết luận thanh tra.

Các bộ ngành như Bộ Công Thương, Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cùng các cơ quan, địa phương liên quan thực hiện kiến nghị của Thanh tra Chính phủ tại kết luận thanh tra.

Các cơ quan này cần xử nghiêm với tổ chức, cá nhân có sai phạm và xử lý triệt để sai phạm về kinh tế, đất đai, bảo đảm không để thất thoát tài sản nhà nước. Quá trình thực hiện nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, yêu cầu chuyển cơ quan chức năng xử lý theo quy định.

Thanh tra Chính phủ có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc và kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện.

Trước đó, theo kết luận thanh tra về việc tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước thuộc Bộ Công Thương giai đoạn 2011-2017, Thanh tra Chính phủ cho biết cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước thuộc Bộ Công Thương giai đoạn này chậm, xác định giá trị chưa chính xác dẫn tới hàng nghìn tỉ đồng chưa tính đủ.

Một số doanh nghiệp không hoàn thành theo đề án được duyệt, xử lý tài chính, công nợ, đất đai sai quy định; tỉ lệ vốn Nhà nước bán được quá thấp so với phương án, không chọn được nhà đầu tư chiến lược. Cùng đó, quản lý đất đai gắn với cổ phần hóa còn vướng mắc, thiếu chặt chẽ, quyết toán cổ phần hóa chậm.

Cụ thể, tại Tổng công ty Thép Việt Nam (VNSteel), Thanh tra Chính phủ phát hiện việc phê duyệt giá trị doanh nghiệp có một số nội dung là không đúng. Chẳng hạn việc xác định không đúng tỷ lệ phần trăm chất lượng còn lại của 127 máy móc thiết bị của Thép miền Nam và Thép tấm lá Phú Mỹ, khiến xác định giá trị tài sản của VNSteel thiếu gần 345 tỷ đồng.

Hay việc xác định giá trị hai thửa đất tại Hà Nội và TP. HCM là 313,9 tỷ đồng, nhưng VNSteel chưa hoàn thành thủ tục để nộp ngân sách khi thực hiện cổ phần hóa.

Tại Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN), Thanh tra Chính phủ phát hiện khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa Công ty cổ phần Phân bón dầu khí Cà Mau (PVCFC) sai công thức. Dẫn tới giá trị thực tế phần vốn nhà nước để cổ phần hóa doanh nghiệp này thiếu hơn 261 tỷ đồng, cùng với khoản lãi chênh lệch tỷ giá 79,8 tỷ đồng chưa được xử lý.

Đối với Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), việc áp dụng tỉ lệ trích tối đa (10%) quỹ khoa học công nghệ/thuế thu nhập doanh nghiệp là thiếu cơ sở, vượt tỉ lệ tối thiểu. Do đó, số tiền trích vượt 381,3 tỷ đồng, nên BSR xác định thiếu lợi nhuận sau thuế phải nộp về PVN là 362,3 tỷ đồng, thiếu thuế thu nhập doanh nghiệp là 19 tỷ đồng.

Còn tại Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM), Thanh tra Chính phủ chỉ ra việc Bộ Công Thương phê duyệt giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa gồm hai khoản đầu tư góp vốn tại Matexim Hà Nội và Disoco không đúng thời điểm đã làm giảm giá trị hơn 3.200 tỷ đồng. Việc xác định giá trị doanh nghiệp cũng chưa đối chiếu đầy đủ các khoản công nợ phải thu, phải trả lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Trường hợp của Công ty Cổ phần Fococev Việt Nam được xác định có vi phạm khi xử lý tài chính với khoản nợ phải thu quá hạn không có khả năng thu hồi. Thời điểm chuyển sang công ty cổ phần (tháng 5/2016), số nợ không xác định vào giá trị doanh nghiệp khoảng 1.176 tỷ đồng.

Đặc biệt, việc sắp xếp lại, xử lý nhà đất thuộc sở hữu nhà nước của Fococev ở Đà Nẵng, Khánh Hòa, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk... được thực hiện không đúng quy định. Có những diện tích nhà đất được mua, chuyển nhượng nhưng chưa hoàn tất thủ tục.

Tại kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ ngành, đơn vị liên quan xử lý về kinh tế với tổng giá trị phát hiện cần kiến nghị xử lý lên tới hơn 2.338 tỷ đồng. Đồng thời, chuyển vi phạm về quản lý, sử dụng đất đai tại Fococev ở Khánh Hòa, Đăk Lăk sang cơ quan điều tra Bộ Công an.

Được biết, trong ngày 3/8, Bộ Công Thương đã có văn bản gửi các doanh nghiệp gồm Tổng công ty Thép Việt Nam, Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam; Công ty cổ phần Phân bón dầu khí Cà Mau (PVCFC), Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR); Tổng công ty Máy và Thiết bị công nghiệp yêu cầu thực hiện kết luận thanh tra theo quy định.