Cuộc đua 'sạc điện nhanh như đổ xăng': Ông Phạm Nhật Vượng vừa gia nhập đã chơi lớn, 1 hãng đã làm từ 2023

Việt Nam hiện là thị trường xe điện 2 bánh lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Trung Quốc, áp lực về hạ tầng năng lượng giao thông xanh ngày càng gia tăng trong bối cảnh đô thị hóa và nhu cầu di chuyển liên tục. Hạ tầng sạc truyền thống - kể cả tại nhà - gặp không ít giới hạn, từ thiếu trạm sạc phù hợp cho đến thời gian chờ sạc lâu. 

Giải pháp đổi pin nhanh được xem là bước đi đột phá, tiếp cận phương thức năng lượng “nhanh như đổ xăng” nhưng thân thiện với môi trường. Hiện tại, ba mô hình đổi pin nổi bật từ Honda, Selex Motors và VinFast, mỗi giải pháp mang một hướng tiếp cận khác nhau, phù hợp cho các nhóm người dùng riêng biệt.

Honda Việt Nam mới đây đã công bố triển khai dịch vụ đổi pin cho mẫu CUV e: thông qua 19 HEAD (đại lý ủy nhiệm) tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng kể từ tháng 7/2025. Khách hàng thuê xe CUV e: được đổi pin miễn phí ngay tại nơi thuê. Xe trang bị hai pin Honda Mobile Power Pack e:, dễ tháo rời, đặt dưới yên xe, cho quãng đường khoảng 72 km khi đầy. Đây là hình thức đổi pin tích hợp trong gói thuê xe toàn diện, kèm hỗ trợ như cứu hộ 24/7 và bảo hiểm toàn diện. Tuy nhiên, người thuê chỉ có thể đổi pin tại các HEAD, không thuận tiện khi di chuyển xa trạm thuê.

Trong khi đó, Selex Motors xây dựng hệ thống trạm đổi pin tự động hoạt động 24/7 tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. HCM và Đà Nẵng từ năm 2023 - được gọi là “battery ATM”. Tại đây, người dùng có thể lấy viên pin mới đã được sạc đầy trong vòng 2 phút, sau khi đưa pin cũ vào trạm. Pin Selex tương thích với khoảng 70% các dòng xe máy điện phổ biến tại Việt Nam, tạo sự linh hoạt cho người dùng. Dịch vụ bao gồm đầu đặt qua app, xem vị trí trạm, lượng pin còn và lịch sử đổi. 

Chính sách giá linh hoạt, phù hợp với nhu cầu thực tế sử dụng, và mức phí cho gói cước cố định được cho là rẻ hơn đáng kể so với chi phí xăng. Cụ thểm gói đổi pin tháng cho khách cá nhân từ 890.000 - 2.885.000 đồng tùy quãng đường. Gói thuê pin tự sạc (ở nhà) từ 150.000 - 850.000 đồng/tháng tùy mức sử dụng.

Công ty thành viên của TMT Motors là công ty CP Đầu tư Trạm sạc TMT – EGREEN cho biết cũng sẽ triển khai dự án trạm cấp đổi pin dành cho ô tô điện và xe máy điện trên phạm vi toàn quốc. Hệ thống trạm cấp đổi pin do TMT – EGREEN đầu tư được thiết kế với nhiều cấu hình linh hoạt từ 4 đến 72 viên pin/trạm, phù hợp với đa dạng quy mô điểm đặt, đặc biệt tại các cửa hàng xăng dầu hiện hữu.

Không đứng ngoài cuộc chơi, thương hiệu nội địa VinFast cũng vừa công bố kế hoạch xây dựng mạng lưới trạm đổi pin xe máy điện quy mô lớn nhất tại Việt Nam, với 150.000 trạm được dự kiến triển khai toàn quốc trong vòng 3 năm. Giai đoạn đầu (tháng 10/2025) sẽ bắt đầu với 1.000 trạm, hướng đến 50.000 trạm vào cuối năm. 

Mục tiêu của VinFast là tạo mạng lưới đổi pin dày đặc, ngang hàng hoặc vượt mô hình trạm xăng hiện tại, nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh toàn diện. Hiện chi tiết về chi phí hay cơ chế kiểu đặt trước pin chưa được công bố. Mẫu xe thay pin đầu tiên được hãng giới thiệu là VinFast Evo Grand (21 triệu đồng) và Evo Grand Lite (18 triệu đồng).

Trên thế giới, ngày càng nhiều công ty bắt đầu sử dụng pin có thể hoán đổi. Các thương hiệu lớn và các công ty mới hợp tác để phát triển thị trường pin có thể hoán đổi cho xe máy điện.

Về triển vọng khu vực, Châu Á - Thái Bình Dương hiện đang dẫn đầu thị trường về mức độ áp dụng và phát triển cơ sở hạ tầng. Các quốc gia như Trung Quốc và Ấn Độ, với dân số đông và tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, đang đi đầu trong việc triển khai dịch vụ đổi pin.

Châu Âu và Bắc Mỹ cũng đang chứng kiến sự gia tăng đáng kể, nhờ các quy định nghiêm ngặt về môi trường và lượng người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến các lựa chọn phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.

Trong khi đó, Mỹ Latinh, Trung Đông và Châu Phi là những thị trường mới nổi với tiềm năng tăng trưởng đáng kể khi các nỗ lực phát triển cơ sở hạ tầng và đô thị hóa tiếp tục được mở rộng.

Tại Trung Quốc, NIO đã xây dựng hơn 1.300 trạm đổi pin. Tại Đài Loan, mạng lưới của Gogoro phủ sóng hầu hết các thành phố và ngày càng mở rộng. Ấn Độ cũng có kế hoạch xây dựng hàng trăm trạm đổi pin cho xe máy điện và xe tay ga.

Thị trường đổi pin tại Việt Nam đang dần hình thành và mở rộng, việc có nhiều doanh nghiệp tham gia tìm ra các giải pháp mới để thúc đẩy chuyển đổi xanh là tín hiệu tốt cho thị trường.

Khánh Vy