Cứu tinh từ châu Phi đổ bộ giúp Việt Nam xuất khẩu bỏ xa cả thế giới: Nước ta chi hàng tỷ USD mỗi năm để mua hàng, được người Mỹ cực kỳ ưa chuộng

Theo số liệu thống kê sơ bộ từ Cục Hải quan, nhập khẩu hạt điều trong tháng 10 của Việt Nam đạt hơn 173 nghìn tấn với trị giá hơn 258 triệu USD, giảm 36,5% về lượng lẫn kim ngạch so với tháng trước đó.

Lũy kế trong 10 tháng, nước ta đã nhập khẩu hơn 2,6 triệu tấn hạt điều với trị giá gần 4 tỷ USD, tăng gần 13% về lượng và tăng mạnh 37% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024.

Xét về thị trường, Campuchia là nhà cung cấp hạt điều lớn nhất của Việt Nam với hơn 965 nghìn tấn, trị giá hơn 1,4 tỷ USD, tăng 18% về lượng và tăng gần 40% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Giá nhập khẩu đạt bình quân 1.525 USD/tấn, tương ứng mức tăng 17%.

Ngoài Campuchia, các quốc gia châu Phi cũng đang tăng mạnh xuất khẩu hạt điều vào Việt Nam là Bờ Biển Ngà, Nigeria và Gana. Cụ thể, Bờ Biển Ngà là nhà cung cấp lớn thứ 2 với hơn 614 nghìn tấn, trị giá hơn 929 triệu USD, tăng 12% về lượng và tăng 37% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Giá tăng 22%, tương ứng với 1.512 USD/tấn.

Đứng thứ 3 là Nigeria với hơn 262 nghìn tấn, trị giá hơn 381 triệu USD, tăng 10% về lượng và tăng 37% so với cùng kỳ. Giá cũng ghi nhận tăng 25%, tương ứng 1.457 USD/tấn.

Ngoài ra nước ta cũng nhập từ Gana hơn 218 nghìn tấn, trị giá hơn 320 triệu USD và nhập khẩu từ Tanzania hơn 134 nghìn tấn, tương ứng hơn 245 triệu USD.

Từ năm 2006 đến nay, Việt Nam luôn đứng đầu thế giới về xuất khẩu điều với lượng xuất khẩu luôn có xu hướng tăng lên. Tuy nhiên, để trở thành ngành hàng tỷ đô và chiếm phần lớn điều nhân xuất khẩu trên thế giới, từ lâu, ngành điều Việt Nam đã buộc phải nhập khẩu điều thô, do sản lượng điều trong nước không đủ cho chế biến xuất khẩu. Lượng điều thô nhập khẩu mỗi năm đã lên tới hàng triệu tấn, phần lớn là điều thô châu Phi.

Châu Phi hiện là thị trường sản xuất hạt điều lớn nhất, chiếm hơn một nửa sản lượng của thế giới với các quốc gia trồng nhiều như Bờ Biển Ngà, Ghana, Nigeria, Tanzania và Mozambique. Điều đã dần trở thành cây trồng thành công nhất ở châu Phi tại thời điểm này. Mặc dù chế biến vẫn là một thách thức khi còn thấp hơn 10%, nhưng ở mức độ này nó đã mang lại lợi nhuận đáng kể và việc làm cho hàng triệu người tại châu Phi.

Vài năm trở lại đây, Campuchia nổi lên và trở thành thủ phủ điều top 2 thế giới, đồng thời cũng là nguồn cung hạt điều lớn nhất cho Việt Nam. Năm ngoái, các doanh nghiệp của nước ta chi 1,07 tỷ USD để "bao mua" gần 820.000 tấn hạt điều thô từ thị trường này. Đây là nhà cung cấp có vị trí địa lý gần và chất lượng hạt tương thích với yêu cầu của các nhà máy chế biến trong nước. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã mở rộng đầu tư vùng nguyên liệu tại các tỉnh miền Đông Campuchia để đảm bảo nguồn cung ổn định.

Giá điều nguyên liệu tăng mạnh trong năm 2025 xuất phát từ nhiều yếu tố đan xen. Trước hết, nguồn cung tại một số quốc gia sản xuất lớn ở Tây Phi suy giảm đáng kể do điều kiện thời tiết khô hạn kéo dài cùng chi phí đầu vào nông nghiệp tăng cao, khiến sản lượng thu hoạch sụt giảm. Bên cạnh đó, nhu cầu thu mua nguyên liệu để chế biến điều nhân phục vụ xuất khẩu của các trung tâm lớn như Việt Nam, Ấn Độ và Bờ Biển Ngà đều gia tăng, làm cho cạnh tranh trên thị trường nguyên liệu ngày càng khốc liệt.

Như Quỳnh