Mua bảo hiểm nhân thọ trị giá hơn 2 tỷ, đã tích mục các bệnh khi ký hợp đồng và đi khám theo chỉ định nhưng vẫn bị từ chối chi trả vì không trung thực khai báo

Ngày 10/3/2019, ông Trương Công S. (ngụ tại Vĩnh Long) ký hợp đồng bảo hiểm nhân thọ với Công ty A, với mức bảo hiểm chính 1,6 tỷ đồng và sản phẩm bổ sung “Bảo hiểm tử vong và thương tật do tai nạn” trị giá 739,5 triệu đồng. Tổng quyền lợi bảo hiểm lên tới 2,339 tỷ đồng.

Đến ngày 18/9/2020, ông S. đột ngột qua đời do đột quỵ. Không có vợ con, người thụ hưởng duy nhất là mẹ ông – bà Nguyễn Thị N. Ngay sau đó, bà N. làm thủ tục yêu cầu công ty chi trả quyền lợi bảo hiểm theo hợp đồng. Tuy nhiên, ngày 8/4/2021, công ty bảo hiểm từ chối chi trả, cho rằng ông S. đã vi phạm nghĩa vụ kê khai trung thực khi không khai rõ tiền sử bệnh phổi, chỉ đồng ý hoàn trả số phí đã đóng là 64,19 triệu đồng.

Đại diện Công ty A lập luận, ông S. chỉ khai có tiền sử bệnh suyễn nhưng không khai rõ việc từng điều trị bệnh phổi tại bệnh viện trước khi ký hợp đồng. Công ty cho rằng ông S. không khai các lần điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai và Bệnh viện Phổi Đồng Nai (đợt 12/2018–3/2019). Do đó, công ty cho rằng khách hàng đã vi phạm hợp đồng, đồng thời viện dẫn quy định Luật Kinh doanh bảo hiểm, cho phép doanh nghiệp từ chối chi trả nếu bên mua cung cấp thông tin “không trung thực hoặc không đầy đủ”.

Theo lập luận này, công ty cho rằng việc chỉ hoàn trả số tiền đã đóng là đúng quy định hợp đồng, vì nếu biết rõ toàn bộ thông tin sức khỏe, công ty có thể đã từ chối bảo hiểm hoặc áp dụng mức phí cao hơn.

Tháng 12/2024, TAND TP Vĩnh Long xét xử sơ thẩm, tuyên chấp nhận một phần yêu cầu của bà N., buộc công ty hoàn lại 64,19 triệu đồng là số phí bảo hiểm đã đóng, nhưng không buộc chi trả quyền lợi hơn 2,3 tỷ đồng.

Không đồng ý với phán quyết này, bà Nguyễn Thị N. kháng cáo, đồng thời Viện Kiểm sát nhân dân TP Vĩnh Long cũng ra quyết định kháng nghị, cho rằng cần xem xét lại toàn bộ vì tòa cấp sơ thẩm đánh giá chưa đầy đủ chứng cứ và áp dụng sai luật.

Ngày 11/9/2025, tại phiên phúc thẩm, TAND tỉnh Vĩnh Long xem xét toàn bộ hồ sơ và kết luận: ông S. đã khai báo trung thực về tình trạng bệnh phổi trong hồ sơ yêu cầu bảo hiểm. Cụ thể, ông có đánh dấu vào mục “viêm phổi, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, lao phổi” và ghi rõ “đã từng điều trị bệnh phổi cách đây 2 năm”. Hơn nữa, ông S. còn tham gia khám sức khỏe theo chỉ định của công ty tại Bệnh viện Q ngày 30/3/2019 trước khi hợp đồng được chấp thuận.

Tòa nhận định, nếu sau khi xem xét kết quả khám sức khỏe mà công ty vẫn chấp thuận ký hợp đồng thì không thể viện lý do “khai không trung thực” để từ chối chi trả. Việc cho rằng khách hàng giấu bệnh là không có cơ sở. Đồng thời, ông S. qua đời do đột quỵ, không liên quan đến bệnh phổi, nên hợp đồng vẫn có hiệu lực đầy đủ.

Từ đó, Hội đồng xét xử phúc thẩm tuyên sửa bản án sơ thẩm, chấp nhận toàn bộ kháng cáo của bà N., buộc Công ty A phải chi trả hơn 2,3 tỷ đồng tiền bảo hiểm, đồng thời chịu án phí sơ thẩm 78,79 triệu đồng. Bà N. được miễn án phí phúc thẩm.

Thanh Anh