Đề xuất định danh người bán livestream, tiếp thị liên kết

Ngày 22/9, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 49, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật TMĐT.

Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nêu rõ, cần xây dựng Luật Thương mại điện tử (TMĐT) vì luật có giá trị pháp lý cao hơn nghị định, là cơ sở để điều chỉnh các vấn đề quan trọng, mang tính nguyên tắc và toàn diện trong lĩnh vực TMĐT.

Dự thảo Luật TMĐT gồm 8 chương, 50 điều, trong đó quy định 4 mô hình hoạt động TMĐT gồm: Nền tảng TMĐT kinh doanh trực tiếp; nền tảng TMĐT trung gian; mạng xã hội hoạt động TMĐT điện tử; nền tảng tích hợp đa dịch vụ.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Công Thương, một xu hướng phát triển nhanh chóng của TMĐT là hoạt động livestream bán hàng.

Quy định pháp luật hiện hành điều chỉnh hoạt động livestream bán hàng giống như một hoạt động quảng cáo đi kèm với bán hàng, mà chưa có các quy định riêng về các chủ thể tham gia livestream (chủ tài khoản, người tham gia livestream), các trường thông tin tối thiểu phải cung cấp cho người xem, trình độ chuyên môn của người thực hiện livestream, định danh chủ tài khoản, nghĩa vụ nộp thuế và các vấn đề về kiểm soát thông tin trong quá trình phát livestream.

"Việc các mô hình, xu hướng trên vượt ra ngoài phạm vi điều chỉnh của các chính sách hiện hành khiến cho công tác quản lý gặp nhiều khó khăn nhất là trong các vấn đề liên quan đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, chống thất thu thuế", ông Tân cho hay.

Thực tiễn đã có nhiều vụ việc như các phiên livestream bán hàng nhiều tỷ đồng nhưng Nhà nước không thu được thuế hay hoa hậu quốc tế thực hiện livestream bán kẹo rau củ, thổi phồng chức năng của sản phẩm, ảnh hưởng rất lớn đến quyết định mua hàng và sức khỏe của người tiêu dùng.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định so với hạ tầng pháp luật hiện hành như: Bổ sung định vị pháp lý toàn diện các mô hình hoạt động TMĐT, từ việc bán hàng và cung cấp dịch vụ trực tiếp đến mô hình bán hàng nhiều bên tham gia, tăng cường các trách nhiệm của chủ quản nền tảng TMĐT trong việc rà soát, thông tin, hỗ trợ thu hồi sản phẩm, hàng hóa có khuyến tật, bảo vệ người tiêu dùng, lưu trữ thông tin giao dịch vụ phục vụ thanh tra, kiểm tra.

Mở rộng trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội có hoạt động TMĐT; Bổ sung điều chỉnh đối với các nền tảng tích hợp đa dịch vụ.

Bổ sung việc định danh người bán trong nước qua VNeID và người bán nước ngoài thông qua giấy tờ chứng minh tính hợp pháp nhằm định danh chính xác người bán và minh bạch các giao dịch qua TMĐT.

Bổ sung trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động bán hàng livestream, tiếp thị liên kết trong việc định danh, minh bạch thông tin, lưu trữ và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban này nhất trí tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về TMĐT như đã nêu tại Tờ trình số 729.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhấn mạnh, một số nguyên tắc trong định hướng hoàn thiện nội dung dự án Luật đó là, rà soát để thể chế hóa đầy đủ quan điểm chỉ đạo, đường lối, nhiệm vụ, giải pháp về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia tại các văn kiện của Đảng mà trực tiếp nhất là Nghị quyết số 66, Nghị quyết số 68 và Nghị quyết số 57.

Theo đó: Xác định rõ phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Luật; định vị rõ vị trí, vai trò của Luật TMĐT trong hệ thống pháp luật, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.

Đổi mới cách thức quản lý Nhà nước, làm rõ phạm vi quản lý gắn với mục tiêu quản lý cụ thể và phù hợp với chức năng của Nhà nước; tránh tạo thêm quá nhiều tầng lớp trách nhiệm cho các chủ thể tham gia, không tạo cơ chế "xin - cho", không làm phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết và gánh nặng chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, không tạo "điểm nghẽn", vướng mắc, khó khăn trong việc triển khai thực hiện.

Hướng đến tạo lập hành lang pháp lý thực sự thúc đẩy cho các hoạt động TMĐT phát triển, bảo đảm khả thi, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các chủ thể tham gia vào hoạt động TMĐT, phù hợp với tính chất đặc thù của TMĐT và xu thế phát triển chung của thế giới; mức độ chi tiết của quy định tại Luật bảo đảm hợp lý, phù hợp.

Thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho Bộ, ngành, địa phương theo tinh thần của Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị và phù hợp với tính chất đặc thù của hoạt động TMĐT.

Mai Linh (t/h)