Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM: Có trường hợp sản xuất thực phẩm chức năng giả, chúng tôi mới đến đầu xã thì họ đã được báo động đến cuối xã để phi tang

Tại Tọa đàm "Triệt tận gốc hàng giả, hàng kém chất lượng: Bảo vệ người dân và doanh nghiệp" do Báo Thanh Niên tổ chức mới đây, bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM cho biết phát hiện hàng giả, hàng kém chất lượng là chuyện khó, không phải ai cũng làm được, đặc biệt khi các thủ đoạn làm giả ngày càng tinh vi.

Trước đây, việc sản xuất thuốc giả rất xa lạ vì máy móc dập, đóng gói viên nang cũng được kiểm soát, không phải ai cũng mua được. Còn bây giờ có tiền là mua được. Khi lòng tham nổi lên và có phương tiện để làm thì rõ ràng việc sản xuất hàng giả cũng dễ hơn.

Ngoài ra, bà Lan cho biết những đối tượng vi phạm thường hoạt động lén lút, họ ở "trong tối" trong khi lực lượng chức năng ở "ngoài sáng".

"Thậm chí có những trường hợp sản xuất thực phẩm chức năng giả, chúng tôi mới đến đầu xã đó thì họ đã báo động đến tận cuối xã để mà phi tang hết rồi. Và tại sao những vụ việc gần đây công an phát hiện được rất nhiều vụ việc vì đơn giản công an mới vào khám nhà được, chúng tôi không khám được", bà chia sẻ.

Dưới góc độ pháp lý, vị Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP HCM cho biết thủ tục cho một cuộc thanh tra, kiểm tra cũng rất rắc rối: phải có quyết định của giám đốc sở, thời hạn, nhân lực, chưa kể lập biên bản xử phạt cũng không đơn giản. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có quyền khiếu nại và tố cáo.

Bà Lan kể câu chuyện cách đây 7 năm khi phát hiện vụ việc 20 tấn thịt heo bốc mùi trong một kho ở huyện Hóc Môn (TP.HCM). Lực lượng chức năng thuyết phục chủ hàng tiêu hủy nhưng họ không đồng ý. Trong khi theo Luật An toàn Thực phẩm, muốn chứng minh sản phẩm mất an toàn thì phải kiểm nghiệm trong 3 ngày.

Sở lúc đó phải huy động toàn bộ lực lượng thanh tra đến bốc 20 tấn thịt heo này đến một kho hàng khác, khóa lại để tránh tẩu tán tang vật và phải lấy mẫu kiểm nghiệm dù rằng thịt đã thối.

Trong thời gian đó, chủ hàng cũng xuất trình giấy tờ nguồn gốc xuất xứ, nhưng lực lượng chức năng xác định hóa đơn chứng từ này giả.

Kết quả kiểm nghiệm sau 3 ngày cho thấy thực phẩm không còn sử dụng được. Lúc này, Sở An toàn Thực phẩm mới có quyền chốt biên bản và ra quyết định xử phạt tiêu hủy, người chủ hàng phải chịu thêm chi phí lưu kho và chi phí kiểm nghiệm.

Tuy vậy, chủ hàng bỏ trốn. Phải mất 7 ngày để Ủy ban nhân dân huyện Hóc Môn ra quyết định công nhận là đương sự đã bỏ trốn chứ không phải đã mất. Sở An toàn Thực phẩm lúc này lại phải ra quyết định cưỡng chế và toàn bộ chi phí lúc này là Nhà nước chịu.

"Muốn tiêu hủy 20 tấn thì cái số tiền trên 100 triệu, phải đấu thầu dù chỉ có 2 đơn vị trên thành phố chịu trách nhiệm tiêu hủy tang vật kiểu này. Đấu thầu thì mất thời gian và mỗi ngày lại tốn tiền lưu kho. Sau cú đó chúng tôi muốn phá sản, phải lập tức là dự trù một cái kinh phí khác. Điều đó để thấy xử phạt ra nguồn cơn khó lắm", bà phân trần.

Hay vụ việc mới đây ở Hóc Môn, bà La cho biết một doanh nghiệp bị phạt với số tiền phạt lên đến hàng tỷ đồng do sử dụng nguyên liệu quá hạn. Doanh nghiệp sau đó là làm đơn khiếu nại với lý luận bao bì hàng hóa ghi "best before" có nghĩa là sử dụng tốt nhất trước ngày hết hạn, còn sau ngày đó là tốt thứ nhì, tốt thứ ba chứ không luật nào cấm không được sử dụng sau ngày đó.

"Hiểu biết như thế mà cũng đi làm sản phẩm được thì tôi không hiểu", bà Lan bức xúc. "Liên quan đến phương thức thanh tra, họ thắc mắc là tại sao Sở An toàn thực phẩm lại đi thanh tra đột xuất làm cho chúng tôi là bị phát hiện. Bình thường thanh tra theo kế hoạch mà", bà nói thêm nếu không kiểm tra đột xuất thì không thể phát hiện vi phạm.

Phan Trang