GS. TS. Hoàng Văn Cường: Lạm phát và tăng trưởng giống như anh em sinh đôi, không thể kỳ vọng một nền kinh tế tăng trưởng mạnh mà lạm phát bằng 0

Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần 3/2025 với chủ đề "Động lực nào cho tăng trưởng GDP 8,3% - 8,5%" do Báo Người Lao Động tổ chức sáng 26/9, GS. TS. Hoàng Văn Cường, Uỷ viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, Uỷ viên Uỷ ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội cho rằng, mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay, tiến tới duy trì mức hai con số trong những năm tiếp theo, là con đường tất yếu nếu Việt Nam muốn trở thành nước có thu nhập cao và vượt qua bẫy thu nhập trung bình. 

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy mọi quốc gia đều phải trải qua giai đoạn tăng trưởng cao, tiệm cận hai con số trong thời gian dài, và Việt Nam cũng không ngoại lệ.

Cũng theo vị chuyên gia này, tăng trưởng và lạm phát giống như "anh em sinh đôi". Không thể kỳ vọng một nền kinh tế tăng trưởng mạnh mà lạm phát bằng 0. Vấn đề nằm ở việc kiểm soát lạm phát ở mức hợp lý. 

Ông Cường cũng cho biết, trong 8 tháng đầu năm 2025, lạm phát ở mức 3,2%, dự báo cả năm sẽ dưới 5%. Tuy nhiên, nguy cơ vẫn tiềm ẩn khi cung tiền tăng mạnh, tín dụng 8 tháng cao gấp 1,4 lần so với cùng kỳ, trong khi vòng quay tiền chỉ đạt 0,6%.

"Vậy, dòng tiền đang chảy đi đâu? Nếu không đi vào sản xuất, nguy cơ bùng nổ lạm phát hoặc hình thành những "cục máu đông" trong nền kinh tế là có thật", ông Cường đặt vấn đề.

Vị chuyên gia đặc biệt lưu ý về mối quan hệ giữa lạm phát và tỉ giá: "Muốn đạt tăng trưởng cao, chúng ta phải giữ lãi suất thấp để khuyến khích đầu tư, nhưng điều này lại tạo áp lực lên tỉ giá".

Theo ông Cường, thời gian qua, biến động tỉ giá đã bộc lộ rõ sự đánh đổi này. Việc Fed cắt giảm lãi suất 0,25 điểm % khiến đồng USD hạ giá, tỉ giá tạm ổn định hơn. Ngân hàng Nhà nước cũng đã sử dụng biện pháp bán ngoại tệ kỳ hạn và có hiệu quả, cần tiếp tục phát huy các công cụ kỹ thuật như vậy.

Ngoài ra, GS. TS. Hoàng Văn Cường cũng lo ngại dòng tiền chảy vào phân khúc bất động sản cao cấp. 

"Giá nhà đất tăng mạnh trong khi vốn tín dụng cho nhà ở xã hội, nhà giá rẻ vẫn hạn chế. Đây là tín hiệu cảnh báo rằng cung tiền có thể đang tập trung sai chỗ. Tôi cho rằng cần kiểm soát chặt dòng tiền vào phân khúc này để tránh bất ổn", chuyên gia đánh giá.

Với thị trường chứng khoán, ông Cường cho biết chỉ số tăng 30% nhưng hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp chưa cải thiện tương xứng, chứng tỏ dòng tiền đổ vào mạnh. Cho vay ký quỹ (margin) chưa quá lớn nhưng nếu không cẩn trọng, nguy cơ bong bóng vẫn xuất hiện. Giải pháp là phải tăng nguồn cung cổ phiếu, đẩy mạnh cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước ở các lĩnh vực không cần nắm giữ, vừa cân bằng cung cầu, vừa tạo thêm nguồn thu ngân sách.

Một khía cạnh khác mà ông Cường lưu ý là lạm phát kỳ vọng. Theo đó, khi doanh nghiệp và nhà cung cấp dự đoán chi phí tăng, họ có xu hướng nâng giá bán sớm, tạo áp lực lên thị trường. Muốn phá vỡ "rào cản kỳ vọng" này, Việt Nam cần chính sách hỗ trợ cụ thể. Ví dụ, nếu muốn khuyến khích sử dụng xăng sinh học thay thế xăng khoáng, cần có ưu đãi thuế phù hợp để giảm giá, từ đó khuyến khích tiêu dùng.

"Theo tôi, chính sách tài khóa và tiền tệ phải phối hợp linh hoạt, chủ động, giảm thiểu tác động từ biến động bên ngoài. Triển vọng tăng trưởng 8% năm nay là khả thi. Nợ công hiện khoảng 34% GDP, vẫn ở mức an toàn. Lạm phát cũng không quá đáng lo nếu chúng ta kiểm soát tốt dòng tiền và giá cả", ông Cường cho hay.

Bên cạnh đó, dù đồng USD đã yếu hơn nhờ Fed hạ lãi suất, áp lực vẫn còn do nhu cầu nhập khẩu tăng vào cuối năm để phục vụ mùa mua sắm, trong khi xuất khẩu sang Mỹ có nguy cơ giảm do chính sách thuế đối ứng. Vì vậy, vị chuyên gia này cho rằng ổn định tỉ giá chính là nhiệm vụ trọng tâm trong điều hành kinh tế vĩ mô từ nay đến cuối năm.

Mạnh Đức