Hãng pin điện thoại Trung Quốc làm lũng loạn ngành xe điện toàn cầu: Ra đời bằng số vốn 8 tỷ đồng cùng 20 nhân viên, hạ gục từ Tesla tới Volkswagen

Vào năm 2021, Elon Musk đã cười nhạo BYD.

“Bạn đã nhìn thấy xe của họ chưa?” Musk châm biếm, “Tôi không nghĩ nó đặc biệt hấp dẫn. Công nghệ chưa mạnh lắm. Tôi nghĩ rằng trọng tâm của họ là làm thế nào để không bị khai tử ở Trung Quốc”.

Kết quả, BYD không những không bị khai tử. Hãng còn soán ngôi Tesla trong quý IV với tư cách nhà sản xuất xe điện hàng đầu bán được nhiều xe điện nhất.

“Mục tiêu của họ là trở thành nhà sản xuất ô tô lớn nhất Trung Quốc, đồng thời đưa ngành sản xuất Trung Quốc lên bản đồ”, Taylor Ogan, Giám đốc điều hành của Snow Bull Capital, nói về tham vọng lâu dài của BYD.

Vậy làm thế nào, một công ty Trung Quốc khởi đầu bằng việc sản xuất pin điện thoại lại có thể trở thành gã khổng lồ về ô tô điện?

Lịch sử BYD

BYD hiện được biết đến như một gã khổng lồ về ô tô điện, song ‘xúc tu’ của hãng lại trải dài sang nhiều lĩnh vực, từ pin đến khai thác mỏ và chất bán dẫn. Đây chính là yếu tố làm nên sự thành công của BYD.

Wang Chuanfu thành lập BYD vào năm 1995 tại thành phố Thâm Quyến, miền nam Trung Quốc với chỉ 20 nhân viên và tổng vốn 2,5 triệu nhân dân tệ Trung Quốc, tương đương 351.994 USD (hơn 8,5 tỷ đồng) theo tỷ giá ngày nay.

Năm 1996, BYD bắt đầu sản xuất pin lithium-ion, loại pin được sử dụng trong điện thoại thông minh hiện đại. Hãng lần lượt cung cấp sản phẩm cho Motorola và Nokia vào năm 2000 và 2002 - 2 trong số những gã khổng lồ ngành điện thoại di động vào thời điểm đó.

Năm 2002, BYD niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông, từ đó củng cố thêm vị thế trong lĩnh vực pin lithium-ion đầy tiềm năng.

BYD chuyển hướng

Đến năm 2003, BYD mua lại một nhà sản xuất ô tô nhỏ tên Xi’an Qinchuan Automobile. Năm năm sau, hãng tung ra dòng xe plug-in hybrid F3DM - bước đột phá đầu tiên trong lĩnh vực xe điện. Cùng năm đó, Berkshire Hathaway của Warren Buffett đã đầu tư 230 triệu USD vào BYD.

BYD lấn sân sang lĩnh vực xe điện vào đúng thời khắc lịch sử. Trong năm 2020, công ty tiếp tục ra mắt pin Blade - loại pin mà nhiều người cho rằng đã thúc đẩy sự phát triển của BYD trong lĩnh vực xe điện.

BYD ca ngợi Blade là bước đột phá. Họ cam kết đưa thành công này vào Han - chiếc sedan thể thao được ra mắt vào năm 2020.

“Mật độ năng lượng cao hơn những gì BYD tiết lộ ban đầu… Mọi người đều rất ngạc nhiên”, một chuyên gia nhận định và nhấn mạnh động lực giúp BYD thành công trong lĩnh vực xe điện.

“BYD bắt đầu trở thành nhà cung cấp trong lĩnh vực công nghệ cao bằng cách cung cấp pin cho những công ty khó tính”, Tu Le của Sino Auto Insights, nói với CNBC.

“Wang Chuanfu sau đó đủ điều kiện mua lại một thương hiệu ô tô địa phương của Trung Quốc và tập trung đổi mới công nghệ pin. Họ liên tục mài giũa, liên tục cải tiến thiết kế, kỹ thuật và chất lượng phương tiện. Mọi thứ làm được trong 15-20 năm qua đã giúp hãng vượt qua Tesla vào quý IV/2023”.

Khi bắt đầu, BYD không ngay lập tức sản xuất dòng xe điện thuần túy. Công ty vẫn bán xe hybrid - điều mà Alvin Liu, nhà phân tích tại Canalys, cho rằng chính là chìa khóa thành công ban đầu của BYD.

“Trong giai đoạn đầu của thị trường xe điện Trung Quốc, BYD chọn tung ra đồng thời xe điện chạy pin (BEV) và xe hybrid (PHEV). Chiến lược này cho phép BYD giành được thị trường khi cơ sở hạ tầng sạc chưa được thiết lập đủ tốt và người dùng cũng chưa hiểu rõ về lợi ích của xe điện”, Liu nói với CNBC.

Theo Liu, BYD đã tự định vị mình ở thị trường tầm trung - nơi có ít đối thủ cạnh tranh hơn ở Trung Quốc và điều này giúp thúc đẩy tăng trưởng của công ty. Theo Liu, BYD đã rất chỉn chu trong việc xây dựng thương hiệu.

Bắc Kinh ủng hộ xe điện

Sự trỗi dậy của BYD một phần đến từ hậu thuẫn to lớn của chính phủ Trung Quốc. Trong vài năm qua, Bắc Kinh tung ra rất nhiều các khoản trợ cấp khuyến khích người dùng mua ô tô điện. Một số biện pháp thúc đẩy đầu tư cũng bắt đầu vào khoảng năm 2009 - thời điểm BYD đang tìm cách phát triển mảng xe điện.

Rhodium Group ước tính BYD đã nhận được khoảng 4,3 tỷ USD hỗ trợ của nhà nước từ năm 2015 đến năm 2020.

“BYD là một công ty có tính sáng tạo và khả năng thích ứng cao. Sự trỗi dậy của hãng có mối liên hệ chặt chẽ với giới chức Bắc Kinh. Nếu thiếu sự hậu thuẫn này, BYD sẽ không thể trở thành gã khổng lồ lớn mạnh như hiện tại”, Gregor Sebastian, nhà phân tích cấp cao tại Rhodium, nói với CNBC.

Sau khi thống trị thị trường xe điện Trung Quốc, BYD hiện đang mở rộng mạnh mẽ ra nước ngoài. Hãng bán ô tô ở một số quốc gia, từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đến Thái Lan và Vương quốc Anh

Tại Đông Nam Á, BYD chiếm 43% thị phần xe điện. Công ty cho biết vào tháng 12 rằng họ sẽ mở nhà máy sản xuất châu Âu đầu tiên tại Hungary, đồng thời tìm mua lithium ở Brazil. Lithium là thành phần chính trong pin của BYD.

Nhận xét về cuộc chiến giữa Tesla và BYD, Tu Le của Sino Auto Insights cho biết BYD vẫn chưa “đạt tiềm năng tối đa”.

Còn về phần Tesla. Công ty này đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt hơn vào năm 2024 khi đối thủ đến từ Trung Quốc tung ra nhiều mẫu xe đa dạng, công nghệ cao. Daniel Roeska, nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tại Bernstein Research, cho biết trong những tới, không có động lực lớn nào thúc đẩy doanh số bán hàng của Tesla.

Trong khi đó, BYD lại có thể tăng tốc.

“Ngược lại, BYD đang đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng ở châu Âu và các thị trường nước ngoài. Chắc chắn hãng sẽ còn tăng trưởng nhiều hơn nữa trong 12 đến 24 tháng tới”, Roeska nói.

Theo: CNBC, Bloomberg

Vũ Anh