Hết nguồn thu từ một loại phí Bancassurance, lãi hoạt động dịch vụ của Vietcombank suýt rớt khỏi Top 10

Thống kê từ báo cáo tài chính của 28 ngân hàng (Agribank và 27 ngân hàng trên sàn chứng khoán), tổng lãi thuần từ hoạt động dịch vụ 6 tháng đầu năm 2025 đi ngang so với cùng kỳ 2024, đạt 31.860 tỷ đồng.

Trong đó, Top 10 ngân hàng ghi nhận lãi thuần từ dịch vụ cao nhất trong sáu tháng đầu năm nay lần lượt là Techcombank, BIDV, MB, VietinBank, VPBank, Agribank, HDBank, TPBank, LPBank và Vietcombank.

Trong số này, Techcombank vẫn giữ ngôi đầu với 3.935 tỷ đồng, tiếp theo là BIDV với 3.426 tỷ đồng, MB đạt 3.151 tỷ đồng và VietinBank với 3.045 tỷ đồng. Đây là bốn ngân hàng duy trì mức lợi nhuận dịch vụ vượt 3.000 tỷ đồng, tạo thành nhóm dẫn đầu rõ rệt. VPBank và Agribank bám sát phía sau, trong khi những cái tên như HDBank, TPBank và LPBank giữ được sự ổn định để duy trì trong top.

Đáng chú ý nhất là Vietcombank, ngân hàng từng thống trị mảng dịch vụ (cách đây 4-5 năm), nay chỉ còn đạt 1.667 tỷ đồng trong sáu tháng đầu năm 2025, giảm tới 43% so với cùng kỳ và suýt rớt khỏi Top 10 khi Sacombank (1.647 tỷ đồng) bám sát phía sau. Nguyên nhân quan trọng nhất là Vietcombank đã kết thúc việc ghi nhận phí trả trước từ thỏa thuận bancassurance độc quyền với FWD, vốn được ký năm 2020 và từng mang lại cho ngân hàng một khoản upfront fee khổng lồ, góp phần đưa lợi nhuận dịch vụ của Vietcombank lên đỉnh cao trong giai đoạn 2020–2021. Khi nguồn thu đặc biệt này không còn, cộng thêm thị trường bảo hiểm vẫn đang gặp khó, thu phí của Vietcombank suy giảm mạnh.

Trong cơ cấu thu phí theo sản phẩm 6 tháng đầu năm của Vietcombank, nguồn thu phí TF (Trade Finance) chiếm 37%, thẻ 22%, các dịch vụ sản phẩm khác (ebank, phí dịch vụ chứng khoán, phí quản lý tài khoản, phí thuê văn phòng,…) chiếm 21%. Trong đó, thu phí TF (Trade Finance) và thẻ có tăng nhẹ so với cùng kỳ; trong khi Bancassurance và phí thanh toán nội địa sụt giảm.

Vị trí Top 10 của Vietcombank trên bảng xếp hạng lãi từ hoạt động dịch vụ gây không ít bất ngờ, bởi giai đoạn 2020 – 2021, ngân hàng này đạt đỉnh cao với 6.607 tỷ đồng năm 2020 và 7.407 tỷ đồng năm 2021, đứng số một toàn ngành và bỏ xa các đối thủ. Thời điểm đó, lãi thuần dịch vụ của Vietcombank gần gấp rưỡi BIDV và gấp đôi Techcombank. Lợi thế đến từ việc ngân hàng sở hữu thị phần thanh toán, thẻ, dịch vụ ngân hàng số, phí trả trước thỏa thuận bảo hiểm,...cùng một tệp khách hàng cá nhân và doanh nghiệp khổng lồ.

Tuy nhiên, một bước ngoặt quan trọng đã thay đổi cục diện. Đầu năm 2022, Vietcombank triển khai chính sách miễn toàn bộ phí chuyển tiền và phí duy trì dịch vụ trên ngân hàng số VCB Digibank. Quyết định này nhằm thúc đẩy thanh toán không tiền mặt và gia tăng sự hài lòng của khách hàng trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt. Chính sách miễn phí giúp Vietcombank củng cố hình ảnh và duy trì lượng khách hàng trung thành, nhưng cũng kéo theo một nguồn thu sụt giảm mạnh.

Trong Top 10, ngoài Vietcombank, một số ngân hàng khác cũng ghi nhận lãi thuần từ hoạt động dịch vụ sụt giảm trong nửa đầu năm 2025 như Techcombank, BIDV, VietinBank, VPBank, chủ yếu do cạnh tranh gay gắt ở mảng thanh toán.

Trong khi đó, HDBank gây ấn tượng khi lãi từ dịch vụ tăng vọt 255% so với cùng kỳ, từ 581 tỷ lên 2.065 tỷ đồng, giúp nhà băng này từ nhóm trung bình thẳng tiến vào top 7. MB cũng tăng trưởng 37%, nâng lãi thuần dịch vụ lên hơn 3.100 tỷ đồng và lọt vào nhóm ba ngân hàng đứng đầu toàn ngành. Agribank và TPBank cũng duy trì đà tăng trưởng ổn định ở mức 14%, củng cố vị trí trong top mười.

Lan Anh