Hiểu đúng về số tiền người mua được nhận lại khi chấm dứt hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Giá trị hoàn lại (Cash Surrender Value hay giá trị giải ước) là số tiền mà bên mua bảo hiểm sẽ được nhận khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn hoặc trước khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng cho các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ có giá trị hoàn lại.

Phân biệt giá trị tài khoản và giá trị hoàn lại

Không ít người nhầm lẫn rằng giá trị tài khoản và giá trị hoàn lại là một. Thực tế, đây là hai khái niệm khác nhau.

Giá trị tài khoản là số tiền hiện có trong tài khoản hợp đồng, được hình thành từ phần phí bảo hiểm phân bổ vào tài khoản cùng lãi đầu tư, sau khi trừ đi các khoản chi phí như phí ban đầu, phí bảo hiểm rủi ro và phí quản lý hợp đồng. Giá trị này gồm hai loại: giá trị tài khoản cơ bản và giá trị tài khoản tích lũy thêm.

Công thức tính như sau:

Giá trị tài khoản cơ bản = Phí bảo hiểm cơ bản - Phí ban đầu - Phí bảo hiểm rủi ro - Phí quản lý hợp đồng.

Giá trị tài khoản tích lũy thêm (nếu có) = Phí bảo hiểm tích lũy thêm - Phí ban đầu - Phí bảo hiểm rủi ro - Phí quản lý hợp đồng.

Thông thường, hàng năm công ty bảo hiểm sẽ gửi văn bản thông báo cho khách hàng về số tiền trong giá trị tài khoản hợp đồng.

Trong khi đó, giá trị hoàn lại là số tiền người mua bảo hiểm được nhận nếu chấm dứt hợp đồng trước khi đáo hạn hoặc trước khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. Giá trị này được xác định bằng:

Giá trị hoàn lại = Giá trị tài khoản – Phí chấm dứt hợp đồng hoặc Khoản nợ (nếu có).

Khoản nợ ở đây có thể là phí bảo hiểm rủi ro hoặc các khoản phí hợp đồng đến hạn mà bên mua chưa thanh toán. Giá trị hoàn lại được thể hiện rõ trong bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm của từng hợp đồng.

Cách tính này áp dụng cho hầu hết các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ có giá trị hoàn lại, bao gồm bảo hiểm liên kết chung và bảo hiểm liên kết đơn vị. Tuy nhiên, tùy từng sản phẩm của mỗi công ty bảo hiểm, phương thức xác định và mức chi phí chấm dứt hợp đồng có thể khác nhau, nhưng đều phải tuân thủ cơ sở kỹ thuật đã đăng ký với Bộ Tài chính.

Để biết chính xác giá trị hoàn lại của hợp đồng, người mua nên trao đổi trực tiếp với tư vấn viên hoặc công ty bảo hiểm.

Những hiểu lầm về giá trị hoàn lại

Một trong những hiểu lầm phổ biến là cho rằng mọi hợp đồng bảo hiểm nhân thọ đều có giá trị hoàn lại. Trên thực tế, chỉ một số sản phẩm bảo hiểm nhất định mới có khoản giá trị này.

Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2023, trong trường hợp bên mua đơn phương chấm dứt hợp đồng theo khoản 4 Điều 26, người mua sẽ được nhận lại giá trị hoàn lại hoặc phần phí bảo hiểm đã đóng tương ứng với thời gian còn lại của hợp đồng – tùy thuộc vào từng loại sản phẩm.

Nếu giá trị tài sản của doanh nghiệp bảo hiểm thấp hơn so với dự phòng nghiệp vụ của danh mục hợp đồng được chuyển giao, số tiền khách hàng nhận lại sẽ được tính toán dựa trên tỷ lệ giữa giá trị tài sản và dự phòng nghiệp vụ.

Việc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn có thể khiến người tham gia chịu thiệt thòi. Nếu sản phẩm không có giá trị hoàn lại, khách hàng sẽ không nhận lại được khoản nào. Còn với hợp đồng có giá trị hoàn lại, số tiền này thường thấp hơn đáng kể so với tổng phí đã đóng trong những năm đầu.

Đặc biệt, khi hợp đồng bị hủy, toàn bộ quyền lợi bảo vệ và đầu tư của sản phẩm cũng chấm dứt. Do đó, người mua nên tìm hiểu kỹ điều khoản hợp đồng, bảng minh họa quyền lợi, cũng như được tư vấn rõ ràng trước khi quyết định tham gia hay dừng hợp đồng.

Đức Anh