Mặt hàng quan trọng của Việt Nam bất ngờ bị Mỹ áp thuế chống bán phá giá cao đột biến - Duy nhất 1 doanh nghiệp hưởng 0%

Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã công bố kết quả sơ bộ đợt rà soát hành chính lần thứ 19 (POR19) đối với lệnh áp thuế chống bán phá giá (CBPG) tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam trong giai đoạn từ 01/02/2023 đến 31/01/2024.

Theo thông báo, DOC xác định Công ty Thông Thuận (bao gồm cả Thông Thuận Cam Ranh) không bán phá giá, với biên độ phá giá là 0%. 

Trong khi đó, Công ty STAPIMEX bị áp mức thuế sơ bộ lên tới 35,29%. Mức thuế này cũng được áp cho 22 doanh nghiệp khác thuộc nhóm đủ điều kiện hưởng mức thuế riêng biệt nhưng không bị kiểm tra bắt buộc, thay vì áp dụng mức thuế trung bình gia quyền từ hai bị đơn bắt buộc như thông lệ.

VASEP cho biết, hiệp hội cùng các doanh nghiệp liên quan hết sức bất ngờ và quan ngại sâu sắc về mức thuế sơ bộ cao đột biến này. 

Trong suốt 19 năm Việt Nam tham gia các kỳ rà soát hành chính của vụ kiện CBPG tôm tại Mỹ, chưa từng có doanh nghiệp nào bị áp thuế sơ bộ ở mức hai con số. Điều này gợi nhớ đến trường hợp từng xảy ra ở kỳ POR12, khi DOC cũng áp mức thuế sơ bộ 25,76% cho Công ty FIMEX do lỗi tính toán và sau đó điều chỉnh còn 4,58% trong kết quả cuối cùng. Do đó, VASEP và các doanh nghiệp hoàn toàn có đủ cơ sở tin rằng đã có sự nhầm lẫn, sai sót trong kết quả lần này.

Được biết, công ty STAPIMEX đã chuẩn bị hết sức chu đáo và tự tin với hệ thống sổ sách của mình để có mức thuế thấp nhất. Tuy nhiên, VASEP và các doanh nghiệp cho rằng đã có sai sót nào đó cả hai phía dẫn đến số liệu bị sai lệch, dẫn đến kết quả sơ bộ lần này cao tới mức khó hiểu. Do đó, Công ty STAPIMEX sẽ nhanh chóng bổ sung và chúng tôi tin tưởng rằng kết quả cuối cùng sẽ phản ánh đúng thực tế xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam – không bán phá giá vào thị trường Mỹ.

Mặc dù kết quả sơ bộ chưa có hiệu lực ngay và có thể được điều chỉnh trong kết quả cuối cùng (dự kiến công bố vào tháng 12/2025), nhưng thông tin này đã và đang tác động tiêu cực đến tâm lý nhà nhập khẩu Mỹ, ảnh hưởng đến kế hoạch mua hàng, đơn hàng xuất khẩu và đáng lo ngại hơn là ảnh hưởng đến tâm lý và hoạt động của người nuôi tôm tại Việt Nam.

VASEP cho rằng, cùng với chính sách thuế đối ứng mà chính phủ Mỹ đang phát động, mức thuế sơ bộ bất thường như hiện nay càng làm trầm trọng thêm thách thức mà ngành tôm Việt Nam đang đối mặt khi tiếp cận thị trường Mỹ. 

Theo số liệu thông kê từ VASEP, trong tháng 5/2025, xuất khẩu thủy sản đạt 851 triệu USD, tăng 2,7% so với tháng 5/2024; lũy kế 5 tháng đầu năm đạt 4,2 tỷ USD, tăng 18,2% so với cùng kỳ 2024. 

Về cơ cấu mặt hàng, nhóm tôm vẫn là điểm sáng khi đạt 363 triệu USD trong tháng 5, tăng mạnh 12,4% và chiếm hơn 42% tổng kim ngạch. Tính chung 5 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu tôm đạt hơn 1,66 tỷ USD, tăng 28,3%, phản ánh xu hướng phục hồi rõ rệt của thị trường và nhu cầu tốt từ Mỹ, Nhật Bản và các nước CPTPP.

Chiều ngược lại, xuất khẩu cá tra lại giảm 17,3% trong tháng 5, chỉ đạt 138 triệu USD, mức sụt giảm mạnh nhất trong các nhóm chủ lực. Tương tự, xuất khẩu cá ngừ cũng giảm 23,2% trong tháng 5, đạt 65 triệu USD.

Minh Ngọc