'Mỏ vàng’ dưới nước đưa Việt Nam thành ông lớn thứ 2 thế giới: Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc đều săn đón, nước ta sở hữu công nghệ chế biến hiện đại đứng top toàn cầu

Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 7/2025, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 410 triệu USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 7 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu tôm đạt 2,5 tỷ USD, tăng 24% so với cùng kỳ.

Trung Quốc & Hồng Kông tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu với kim ngạch 710 triệu USD (tăng 78%), chiếm 29% tổng xuất khẩu tôm. Riêng trong tháng 7, xuất khẩu đạt 115 triệu USD, tăng 63% so với cùng kỳ. Nhu cầu tiêu thụ nội địa và hoạt động nhập khẩu phục hồi mạnh, đặc biệt với nhóm sản phẩm tôm hùm, cùng lợi thế địa lý và chi phí logistics thấp, giúp Việt Nam cạnh tranh tốt hơn với các đối thủ.

Đối với Mỹ - thị trường lớn thứ 2 của tôm Việt, hoạt động xuất khẩu đang chịu áp lực lớn bởi chính sách thuế khiến đơn hàng của doanh nghiệp chững lại. So với các đối thủ như Ecuador (thuế chỉ 15%) hay Indonesia và Philippines (19%), tôm Việt Nam đang dần mất lợi thế với mức thuế đối ứng 20%. Cụ thể, xuất khẩu tôm sang Mỹ trong tháng 7/2025 đạt 63 triệu USD, giảm 29% so với cùng kỳ. Lũy kế 7 tháng, đạt 404 triệu USD, chỉ tăng 3%.

Khối CPTPP đạt 699 triệu USD trong 7 tháng, tăng 36%, chiếm 28% tổng giá trị. Trong đó, Nhật Bản – thị trường lớn nhất trong khối – đạt 320 triệu USD (tăng 15%). Riêng tháng 7 giảm nhẹ 1,4% so với cùng kỳ do đồng yên yếu tiếp tục gây áp lực lên sức mua. Tuy vậy, Nhật vẫn ưa chuộng các sản phẩm giá trị gia tăng, chế biến sẵn, giúp duy trì đơn hàng ở mức ổn định.

Xuất khẩu tôm sang thị trường EU đạt 309 triệu USD (tăng 17%), trong đó Đức và Pháp ghi nhận mức tăng cao lần lượt 28% và 17%. Tháng 7, xuất khẩu sang EU đạt 57 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ. Khối này hưởng lợi từ EVFTA, nhu cầu ổn định khi lạm phát hạ nhiệt, và ưu tiên sản phẩm chế biến giá trị gia tăng.

Ngoài ra, xuất khẩu tôm sang Hàn Quốc đạt 203 triệu USD (tăng 13%), chiếm 8% tổng giá trị. Đây là thị trường ổn định nhờ nhu cầu tôm chế biến và sản phẩm tiện lợi cho kênh HORECA, đồng thời sức tiêu thụ duy trì tốt trong bối cảnh kinh tế nội địa ít biến động.

Trong 7 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm chân trắng đạt 1,6 tỷ USD, chiếm 63% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm, tăng 8% so với cùng kỳ. Tôm sú đạt 260 triệu USD (tăng 5%), chiếm 10%. Tôm loại khác đạt 657 triệu USD, tăng mạnh 117%, nhờ các đơn hàng tôm đông lạnh từ thị trường châu Á.

Việt Nam là quốc gia được đánh giá có công nghệ chế biến tôm hiện đại nhất và có thế mạnh về sản xuất hàng GTGT. Cụ thể, theo đánh giá từ Cục Thủy sản, trình độ chế biến chung của các doanh nghiệp tôm Việt thuộc cấp độ cao nhất trên thế giới và đây là một lợi thế cạnh tranh lớn. Tôm Việt Nam đã vươn lên, chiếm lĩnh các thị trường, thị phần tôm cao cấp, nhất là ở Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, EU, Australia... Trình độ chế biến tôm của nước ta cũng đang không ngừng tăng, với mặt hàng mới ngày càng phong phú.

Dự báo cả năm, xuất khẩu tôm có thể đạt 3,6–3,8 tỷ USD trong kịch bản doanh nghiệp tiếp tục khai thác tốt thị trường châu Á, EU, các nước CPTPP và đẩy mạnh sản phẩm giá trị gia tăng sang Nhật Bản. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng có thể chậm lại trong nửa cuối năm nếu Mỹ tiếp tục giảm nhập khẩu từ Việt Nam do tác động của thuế đối ứng và các biện pháp phòng vệ thương mại. Trong khi đó, các đối thủ như Ecuador, Indonesia, Philippines đang duy trì mức thuế nhập khẩu thấp hơn, tạo áp lực cạnh tranh lớn hơn.

Như Quỳnh