Một loại 'cây vàng cây bạc' mọc khắp Việt Nam giúp thu về hơn nửa tỷ USD: Trung Quốc tìm cách 'hồi sinh', nước ta nằm top thế giới

Việt Nam vốn nổi tiếng với nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống, dựa trên việc sử dụng các nguyên liệu thân thiện với môi trường là mây tre, cói đan. Đây cũng là ngành mang lại giá trị xuất khẩu lớn.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong tháng 7/2025, xuất khẩu nhóm mặt hàng mây, tre, cói, thảm của Việt Nam đạt hơn 66 triệu USD.

Tính chung 5 tháng đầu năm, xuất khẩu sản phẩm mây, tre, cói, thảm đạt hơn 507 triệu USD, tăng 6,4% so với cùng kỳ.

Xét về thị trường, Mỹ tiếp tục duy trì là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm, đạt gần 239 triệu USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm tỷ trọng lên tới 47%.

Nhật Bản vượt qua Vương quốc Anh trở thành thị trường xuất khẩu lớn thứ 2, đạt 30 triệu USD, giảm 3,3% so với cùng kỳ năm 2024.

Vương quốc Anh là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam ở lĩnh vực này khi thu về gần 27 triệu USD trong 7T/2025, tăng 2% so với cùng kỳ.

Theo Tổng cục Lâm nghiệp, mây tre đan của Việt Nam là nhóm hàng có giá trị xuất khẩu cao nhất trong nhóm lâm sản ngoài gỗ. Cùng với Trung Quốc, Việt Nam là một trong 5 nước xuất khẩu mây tre đan lớn nhất thế giới.

Ngành mây tre đang dần phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt trong nội thất và trang trí nhà cửa. Sự quan tâm về xu hướng sống xanh, sử dụng các sản phẩm bền vững và thân thiện với môi trường đang thu hút người tiêu dùng thế giới và mở ra cơ hội kinh doanh cho các doanh nghiệp và làng nghề tại Việt Nam. Trung Quốc cũng đang 'hồi sinh' những rừng tre để thay thế cho nhựa.

Hiệp hội Xuất khẩu thủ công mỹ nghệ Việt Nam thông tin, trong 5 năm gần đây khách hàng từ Mỹ, châu Âu, Nhật... đến Việt Nam nhiều, đặt hàng mẫu rồi sản xuất đơn hàng tăng lên sau khi khách hàng tham quan nhà xưởng.

Nguyên nhân do sản phẩm mây tre đan, cói, thảm Việt Nam thẩm mỹ, chất lượng và cạnh tranh với ngành hàng thuộc thị trường các nước Indonesia, Thái Lan, Malaysia... Đáng chú ý, người tiêu dùng châu Âu ngày càng ưu tiên sản phẩm độc đáo, thân thiện môi trường, mang bản sắc văn hóa, đặc biệt là thế hệ Millennials chiếm 45% thị phần và hơn 70% người tiêu dùng đô thị có xu hướng chọn sản phẩm thủ công.

Hiệp hội này nhận định Việt Nam nằm trong nhóm xuất khẩu lớn sản phẩm mây tre đan, cói, thảm. Khả năng ngành hàng chiếm lĩnh 10 - 15% thị phần thế giới là hoàn toàn khả thi, và có kim ngạch tăng trưởng trung bình 29,5%/năm. Khi quy mô thị trường tre toàn cầu dự kiến đạt gần 83 tỉ USD vào năm 2028, mây tre đan có thể mang về hàng tỉ USD cho Việt Nam.

Tuy nhiên, triển vọng tăng trưởng đang đối mặt nhiều thách thức. Các căng thẳng thuế quan leo thang của các nước lớn tác động trực tiếp tới xuất khẩu. Đồng thời, các quy định về thiết kế sinh thái (ESPR) tại EU và Hoa Kỳ, yêu cầu chứng nhận chuỗi cung ứng bền vững, làm tăng chi phí tuân thủ. Chi phí vận tải quốc tế vẫn ở mức cao, tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp.

Theo Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, nếu khắc phục các hạn chế hiện tại, ngành hoàn toàn có thể đạt 4 tỷ USD vào năm 2025 và hướng tới mốc 6 tỷ USD năm 2030.

Khánh Vy