Một loại ‘siêu thực phẩm’ của Việt Nam đang được Nga cực kỳ ưa chuộng: Ưu đãi thuế nhập khẩu 0%, hơn 75 thị trường đang là khách ruột

Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, xuất khẩu cá ngừ Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2025 đạt 791 triệu USD, giảm nhẹ 4% so với cùng kỳ 2024. Thị trường EU tiếp tục là điểm sáng khi đạt gần 15 triệu USD, tăng 16% trong tháng 10. Trong đó, xuất khẩu cá ngừ sang Hà Lan và Italy tăng trưởng "phi mã" ở mức 3 con số trong tháng qua. Nhờ đó tính luỹ kế 10 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu sang thị trường này tăng 4%, đạt gần 175 triệu USD.

Tại khối thị trường CPTPP, xuất khẩu cá ngừ sang Mexico và Chile cũng đang phục hồi, với mức tăng trưởng khả quan lần lượt là 51% và 16% trong tháng 10. Tuy nhiên, mức tăng trưởng này vẫn chưa đủ để bù đắp cho lượng sụt giảm tại 2 thị trường này trong những tháng trước đó nên tính luỹ kế 10 tháng đầu năm xuất khẩu sang Mexico và Chile đang giảm 4% và 29%.

Đối mặt với nhiều khó khăn, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Mỹ tiếp tục sụt giảm trong tháng 10. Tính luỹ kế 10 tháng đầu năm 2025, dù giảm 8% so với cùng kỳ, Mỹ vẫn là thị trường lớn nhất của cá ngừ Việt Nam, chiếm hơn 37% tổng kim ngạch, tương đương gần 294 triệu USD. Xu hướng tiêu dùng thắt chặt và hàng tồn kho cao khiến các nhà nhập khẩu Mỹ vẫn thận trọng trong đơn hàng. Bên cạnh đó, việc các sản phẩm của Việt Nam bị áp mức thuế đối ứng mới cao hơn so với các nước như Thái Lan, Indonesia hay Ecuador cũng đang làm giảm sức cạnh tranh tại thị trường này. Xuất khẩu sang thị trường Canada và Nhật Bản sau một thời gian phục hồi đã sụt giảm trong tháng 10 với mức giảm lần lượt là 4% và 33%.

Đáng chú ý, xuất khẩu cá ngừ sang Nga trong tháng 10 đã tăng mạnh đến 23%. Đây cũng chính là thị trường Việt Nam hiện không phải chịu thuế nhập khẩu khi xuất khẩu cá ngừ sang Nga, nhờ vào Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á-Âu (VN-EAEU FTA) được ký kết năm 2015.

Một số thị trường mới nổi như Ai Cập tăng mạnh tới 128%, đạt hơn gần 21 triệu USD. Xuất khẩu sang thị trường này đã liên tục tăng trưởng từ đầu năm và càng về cuối năm càng tăng mạnh. Và nhờ đó, Ai Cập liên tục đã lọt vào top 8 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ lớn của Việt Nam trong 2 tháng qua. Điều này phản ánh nỗ lực đa dạng hóa thị trường của doanh nghiệp Việt Nam.

Về cơ cấu sản phẩm, nhóm cá ngừ mã HS 03 (tươi, đông lạnh, khô) giảm nhẹ gần 1%. Trong đó, mặt hàng thịt/loin cá ngừ đông lạnh (HS0304) tăng gần 2%. Ngược lại, nhóm cá ngừ chế biến (HS16) đạt giảm 7%, chủ yếu do nhu cầu yếu tại Mỹ và Trung Đông.

Trên thị trường thế giới, giá cá ngừ nguyên liệu tại Thái Lan – trung tâm chế biến lớn của khu vực – đã có dấu hiệu giảm nhẹ từ tháng 9/2025, giúp các nhà nhập khẩu đẩy mạnh ký hợp đồng mới cho quý 4/2025. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh từ Thái Lan, Ecuador và Indonesia vẫn lớn khi các nước này được hưởng mức thuế đối ứng tốt hơn khi xuất khẩu sang Mỹ, và ưu đãi hơn khi xuất khẩu sang EU.

Trong khi đó, ngành cá ngừ Việt Nam vẫn đang đối mặt nhiều thách thức như: nguồn cung nguyên liệu trong nước chưa ổn định, phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu; Chi phí logistics và kiểm soát IUU (khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định) vẫn là gánh nặng cho doanh nghiệp; Yêu cầu truy xuất nguồn gốc và chứng nhận bền vững ngày càng khắt khe từ các thị trường cao cấp như EU, Mỹ, Nhật Bản…Do đó, dự báo xuất khẩu cá ngừ trong quý cuối năm sẽ khó có thể phục hồi.

Như Quỳnh