Một 'mỏ vàng' của Việt Nam được Trung Quốc tích cực săn lùng: thu về hàng tỷ USD, cả thế giới nuôi nhưng chỉ nước ta tạo ra ngành công nghiệp

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, tháng 10/2025, xuất khẩu cá tra nước ta đạt 217 triệu USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 10 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu đã vượt mốc 1,8 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ. Mức tăng trưởng này cho thấy ngành xuất khẩu cá tra có dấu hiệu tăng trưởng tích cực, dù một số thị trường vẫn tiếp tục xu hướng giảm.

Xuất khẩu sang Trung Quốc & Hồng Kông trong tháng 10 đạt 73 triệu USD, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2024. Sau khi chững lại trong tháng 9, thị trường này đã phục hồi đà tăng, cho thấy nhu cầu nhập khẩu từ Trung Quốc đang hồi phục rõ rệt, đặc biệt trong giai đoạn cuối năm.

Đối với Mỹ, kim ngạch tháng 10 đạt 29 triệu USD, giảm 17% so với cùng kỳ. Thị trường Brazil đạt 15 triệu USD trong tháng 10, tăng 1% so với cùng kỳ. Sau khi giảm trong tháng 9, xuất khẩu sang Brazil đã đảo chiều tăng trở lại. Trong khi đó, thị trường Anh với kim ngạch tháng 10 đạt 4 triệu USD, giảm sâu 33% so với cùng kỳ năm 2024.

Trong khối CPTPP, kim ngạch xuất khẩu cá tra 10 tháng đầu năm 2025 đạt 305 triệu USD, tăng 36% so với cùng kỳ và chiếm 17% tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra. Trong khối, Mexico đạt 63 triệu USD, tăng nhẹ 1%; Nhật Bản đạt 39 triệu USD, tăng 14%; Malaysia tăng mạnh 37% so với cùng kỳ, thể hiện xu hướng mở rộng nhu cầu nhập khẩu trong khu vực này.

Tại EU, tổng kim ngạch 10 tháng đạt 149 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm trước. Trong khối EU, các thị trường truyền thống như Hà Lan và Đức vẫn tiếp tục xu hướng giảm, trong khi Tây Ban Nha có sự tăng trưởng tích cực 22% so với cùng kỳ. Những chênh lệch này phản ánh sự phân hóa rõ rệt trong nhu cầu tiêu thụ cá tra giữa các nước thành viên EU.

Trong 10 tháng đầu năm 2025, sản phẩm phile cá tra đông lạnh (mã HS0304) đạt gần 1,5 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2024. Sản phẩm cá tra đông lạnh, khô, nguyên con (trừ mã HS0304) đạt 315 triệu USD, gần như đi ngang, nhích nhẹ 0,1%. Đáng chú ý, nhóm sản phẩm cá tra chế biến đạt 44 triệu USD, tăng 19% so với cùng kỳ, chiếm 2,4% tổng kim ngạch, cho thấy dư địa phát triển của sản phẩm giá trị gia tăng trong cơ cấu xuất khẩu cá tra hiện nay.

Sau giai đoạn chững lại ở quý III, xuất khẩu cá tra Việt Nam tháng 10 ghi nhận tín hiệu tích cực khi một số thị trường lớn bắt đầu có dấu hiệu tích cực, trong khi một số thị trường khác vẫn chững lại do tồn kho và chu kỳ nhập khẩu dịp lễ hội.

Dự báo trong quý IV/2025, một số thị trường lớn có thể tiếp tục xu hướng giảm do nhu cầu chưa phục hồi hoàn toàn. Động lực quan trọng nhất cho giai đoạn cuối năm và bước sang năm 2026 là kết quả POR20 tại Mỹ, khi doanh nghiệp được áp mức thuế CBPG 0%, qua đó cải thiện đáng kể niềm tin của các nhà nhập khẩu Mỹ.

Tuy nhiên, thuế đối ứng 20% vẫn ảnh hưởng đến biên lợi nhuận, khiến doanh nghiệp cần tiếp tục mở rộng thị trường.

Hướng đi chủ đạo trong quý IV/2025 và năm 2026 sẽ là mở rộng xuất khẩu sang khối CPTPP (Canada, Mexico, Malaysia, Anh) và Trung Đông, nơi Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan và có điều kiện tiếp cận thị trường thuận lợi hơn. EU cũng được kỳ vọng duy trì đà tăng nhờ quy định kỹ thuật linh hoạt hơn đối với sản phẩm nuôi trồng, tạo dư địa cho các mặt hàng cá tra chế biến sâu.

Khánh Vy