Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu mặt hàng phương tiện vận tải và phụ tùng ô tô của Việt Nam vừa thu về hơn 1,68 tỷ USD trong tháng 6, tăng 15,5% so với tháng trước. Lũy kế trong 7 tháng đầu năm, mặt hàng này đã thu về hơn 9,9 tỷ USD, tăng 13,5%. Đây là nhóm hàng có giá trị xuất khẩu lớn thứ 6 của nước ta.
Các thị trường nhập khẩu lớn của Việt Nam đều tăng trưởng tích cực, là các quốc gia có ngành công nghiệp ô tô phát triển hàng đầu thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Đức…
Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam ở mặt hàng này, với hơn 2 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm trước. Trong tháng 7, nước này cũng nhập khẩu 343 triệu USD tiền hàng, tăng gần 4% so với tháng trước.
Nhật Bản là thị trường nhập khẩu lớn thứ 2 nhóm hàng này của Việt Nam với hơn 1,8 tỷ USD, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm trước. Ngoài ra, Hàn Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam với hơn 1 tỷ USD, tăng 14%.
Thống kê của Cục Hải quan chỉ ra rằng kim ngạch xuất khẩu phụ tùng ô tô của Việt Nam đã duy trì nhịp độ tăng trưởng hai con số trong những năm gần đây. Lý giải cho điều này, các chuyên gia nhận định đây là kết quả của quá trình chuyển dịch sản xuất từ các thị trường lớn như Trung Quốc sang các thị trường tiềm năng hơn tại Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Các doanh nghiệp Việt cũng đã và đang bắt nhịp tốt với nhu cầu sản xuất quy mô lớn và ngày càng tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Hiện Việt Nam có khoảng 2.000 doanh nghiệp sản xuất linh kiện, tạo việc làm cho hơn 600.000 người, trong đó khoảng 300 doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Tỷ lệ thu mua linh kiện của các công ty Nhật Bản tại Việt Nam đã tăng từ 28% lên 37% trong 10 năm qua.
Đặc biệt, theo chuyên gia của Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO), các doanh nghiệp Việt Nam sở hữu thế mạnh lớn trong sản xuất dây điện cho ô tô. Thực tế, Việt Nam hiện đang là quốc gia xuất khẩu mặt hàng này đứng thứ 3 thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Ấn Độ. Các trung tâm ô tô lớn như Nhật Bản, Mỹ, EU và ngay cả Thái Lan cũng đang nhập khẩu dây cáp điện ô tô từ Việt Nam, điều này khẳng định vị thế của Việt Nam là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng vật tư lắp ráp ô tô toàn cầu.
Từ ngày 3/5/2025, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đã chính thức áp dụng mức thuế 25% đối với 332 mặt hàng phụ tùng ô tô nhập khẩu từ các bộ phận cơ khí, điện tử, truyền động đến hệ thống điều khiển. Đây là một biện pháp tiếp nối nỗ lực của chính quyền Mỹ nhằm bảo vệ ngành công nghiệp ô tô nội địa và giảm thâm hụt thương mại.
Bộ Công Thương cũng đã đưa ra hoạch định đầy tham vọng: đến năm 2045, ngành này sẽ tập trung vào sản xuất xe điện, xe hybrid, xe sử dụng năng lượng tái tạo và nhiên liệu xanh. Mục tiêu cụ thể là đạt khoảng 14 tỷ USD xuất khẩu phương tiện và phụ tùng vào năm 2030, và con số này sẽ tăng lên 36 tỷ USD vào năm 2045.
Khánh Vy
Nguyễn Đức Hải