"Ngân hàng cần hướng đến phát triển bền vững, không vì lợi nhuận ngắn hạn": NHNN chuẩn bị thay đổi cách xếp hạng ngân hàng

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết đang lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân đối với Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 52/2018/TT-NHNN ngày 31/12/2018 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định xếp hạng tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

NHNN cho biết, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2024) đã sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt đối với các TCTD, CNNHNNg (TCTD). Thông tư số 52 có một số nội dung quy định liên quan đến xếp hạng được tham chiếu đến các quy định tại Luật các tổ chức tín dụng năm 2010.

Do đó, NHNN cần thiết ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 52 để sửa đổi, bổ sung các nội dung liên quan nêu trên để phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.

Xác định ngân hàng quy mô lớn có tổng tài sản trên 200.000 tỷ đồng

Theo Dự thảo, NHNN sửa phân loại nhóm ngân hàng thương mại có quy mô lớn là nhóm có tổng giá trị tài sản bình quân theo quý trong năm xếp hạng trên 200.000 tỷ đồng (thay vì 100.000 tỷ đồng theo quy định hiện tại).

NHNN cho biết, trong các năm qua, quy mô tổng tài sản của hệ thống các TCTD tăng lên đáng kể: năm 2018 (thời điểm xây dựng, ban hành Thông tư 52) đạt 11,07 triệu tỷ đồng; năm 2024 đạt 22,9 triệu tỷ đồng, gấp 2,1 lần so với tổng tài sản năm 2018 (trong đó, tổng tài sản của các NHTM tăng gấp 2,1 lần trong giai đoạn 2018-2024). Vì vậy, việc điều chỉnh quy mô nhóm đồng hạng đối với các NHTM trong quá trình xếp hạng là cần thiết, để phù hợp hơn với thực tiễn.

Cộng điểm cho ngân hàng áp dụng thông tư mới về tỷ lệ an toàn vốn

NHNN bổ sung thêm một phương án mới trong tính toán tỷ lệ an toàn vốn đó là áp dụng theo Thông tư mới ban hành, quy định tỷ lệ an toàn vốn cho ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Đồng thời, cộng thêm 01 điểm vào chỉ tiêu định lượng về tỷ lệ an toàn vốn nếu ngân hàng áp dụng Thông tư này khi thực hiện xếp hạng.

Quy định này nhằm khuyến khích các TCTD áp dụng sớm các tiêu chuẩn theo khuyến nghị của Ủy ban Basel (cao hơn các yêu cầu hiện nay tại Thông tư 41/2016/TT-NHNN) về an toàn vốn.

Tăng trọng số của Quản trị điều hành

Ngoài ra, NHNN cũng sẽ thay đổi trọng số Tiêu chí, nhóm chỉ tiêu định lượng và nhóm chỉ tiêu định tính trong từng tiêu chí. Trong đó, NHNN nâng trọng số của Quản trị điều hành (M) từ 10% lên 15%. Trong khi đó, NHNN giảm trọng số Kết quả hoạt động kinh doanh (E) từ 20% xuống 15%.

NHNN cho rằng, các ngân hàng cần hướng đến sự phát triển bền vững, không vì mục tiêu lợi nhuận ngắn hạn trước mắt để phù hợp với mục tiêu chung trong Chiến lược phát triển ngành ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (theo Quyết định số 986/QĐ-TTg ngày 08/8/2018). Nâng cao chất lượng quản trị điều hành của TCTD đồng nghĩa với yêu cầu các TCTD phải chú trọng hơn đến quản lý rủi ro, xây dựng hệ thống quản trị rủi ro phù hợp với các nguyên tắc, chuẩn mực của Ủy ban Basel.

Hiện theo Thông tư số 52/2018/TT-NHNN, Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được xếp vào các hạng như sau:

1. Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài xếp hạng A (Tốt) nếu Tổng điểm xếp hạng lớn hơn hoặc bằng 4,5.

2. Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài xếp hạng B (Khá) nếu Tổng điểm xếp hạng nhỏ hơn 4,5 và lớn hơn hoặc bằng 3,5.

3. Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài xếp hạng C (Trung bình) nếu Tổng điểm xếp hạng nhỏ hơn 3,5 và lớn hơn hoặc bằng 2,5.

4. Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài xếp hạng D (Yếu) nếu Tổng điểm xếp hạng nhỏ hơn 2,5 và lớn hơn hoặc bằng 1,5.

5. Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài xếp hạng E (Yếu kém) nếu Tổng điểm xếp hạng nhỏ hơn 1,5.

6. Ngoài quy định nêu tại Khoản 4 Điều 20 Thông tư này, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài xếp hạng (D) nếu lâm vào một trong các trường hợp quy định tại Điểm a, b Khoản 1 Điều 130a Luật các tổ chức tín dụng (đã được sửa đổi, bổ sung).

7. Ngoài quy định nêu tại Khoản 5 Điều 20 Thông tư này, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài xếp hạng E nếu lâm vào một trong các trường hợp quy định tại Điểm a, b, c Khoản 1 Điều 145 Luật các tổ chức tín dụng (đã được sửa đổi, bổ sung) và chưa được Ngân hàng Nhà nước đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt.

Lan Anh